Çin, eski ABD Başkanı Donald Trump’ın kampanya mitinginde meydana gelen silahlı saldırıyı yakından takip ediyor. Çin Dışişleri Bakanlığı pazar günü yaptığı açıklamada, Devlet Başkanı Xi Jinping’in eski Başkan Trump’a taziyelerini ilettiğini söyledi.
Çin Dış İlişkiler Üniversitesi profesörlerinden Li Haidong pazar günü Global Times’a verdiği demeçte saldırganla ilgili üç olasılıktan bahsetti:
“Birincisi, Trump’ın kazandığını görmek istemeyen hükümet içindeki anlaşılması zor bir güç olan derin devletten biri olabilir. İkincisi, aşırı sağı temsil eden Trump’ın seçimi kazanmasını istemeyen ve bu nedenle radikal eylemlerde bulunan aşırı sol güçlerden olabilir. Son olarak, herhangi bir örgütsel geçmişi olmayan bireysel bir aşırılık yanlısı, sadece Trump’tan bıkmış bir kişi de olabilir.”
“Eğer silahlı saldırı organize bir eylemse, o zaman bu olayın önceden planlanmış olduğuna şüphe yok. Eğer bireysel bir aşırılık yanlısının işiyse, o zaman muhtemelen rastgele olmuştur. Şimdi ABD makamlarının soruşturma sonuçlarını beklemek zorundayız,” diye ekledi Li.
CNN’de yer alan bir analizde “Amerika’nın lanetli siyasi şiddet hikayesinde karanlık bir sayfa açan suikast girişimi, modern tarihinin en gergin dönemlerinden birinde zaten derinden yabancılaşmış bir ulusu sarstı” denildi.
Çinli uzmanlar, Amerikan tarihi boyunca görevdeki bir başkanın, başkan adayının ya da başka bir siyasi figürün saldırıya uğraması, vurulması ya da suikasta kurban gitmesinin alışılmadık bir durum olmadığını söyledi.
Pekin’deki Renmin Üniversitesi’nde profesör olan Diao Daming Global Times’a verdiği demeçte, güvenlik önlemlerine rağmen eski başkanların katıldığı siyasi mitinglerde bu tür saldırıların meydana gelmeye devam etmesi, ABD’de devam eden yaygın silah şiddeti sorununu ve sorunun görünüşteki ‘çözümsüzlüğünü’ vurgulamaktadır” dedi.
“Bu da siyasi şiddetin Amerikan tarihinde kalıcı bir unsur olduğunu gösteriyor” diyen Diao, son yıllarda Amerikan siyasetinin siyasi duruşlara dayalı karşılıklı muhalefetten kişisel kan davası siyasetine kaydığını belirtti: “Şiddet yoluyla kendini gösteren bu tür bir intikam siyaseti, bu değişimin açık bir göstergesidir.”
Öte yandan, bu seçimin eski başkan ile mevcut başkan arasındaki bir hesaplaşma, esasen iki farklı Amerika vizyonu arasındaki bir çatışma olduğunun altını çizen Diao, bu çatışmanın Amerikan toplumunu daha da parçaladığını ve daha fazla şiddet patlamasını teşvik ettiğini söyledi.
Bazı uzmanlar bu vurulma olayının 1972’de Demokrat başkan adayı George Wallace’ın vurulmasını anımsattığını söyledi. Çin Sosyal Bilimler Akademisi’nde Amerikan çalışmaları uzmanı olan Lü Xiang Global Times’a verdiği demeçte “ABD’deki mevcut kaos 1960’ların sonundan 1970’lerin başına kadar yaşanan kargaşayı anımsatıyor” dedi.
Lü, “İki yaşlı aday arasında durmak bilmeyen karşılıklı suçlamalar ve kişisel saldırıların ortasında, sürekli olarak zehirli bir atmosfer oluşuyor. Böylesine zehirli bir ortamda, bir ya da daha fazla şiddet olayının meydana geleceğini hayal etmek zor değil,” ifadesini kullandı.
X benzeri platform olan Weibo ve Xiaohongshu gibi Çin sosyal medya sitelerinde de olayla ilgili konular trend oldu.
Ayrıca bir dizi Çinli e-ticaret platformunun Trump’ın vurulduğu anda çekilmiş bir fotoğrafının yer aldığı tişörtleri hızlıca satışa sunması da gündem oldu.
E-ticaret platformu Pinduoduo’daki bir satıcı pazar günü Global Times’a yaptığı açıklamada, sabah ürünleri yayınladıklarından beri düzinelerce siparişin doldurulduğunu söyledi.
