ABD Temsilciler Meclisi Çin Komitesi Başkanı Mike Gallagher’in, mayıs ayında Tayvan’ın yeni lideri olarak göreve başlayacak olan Lai Ching-te’ye destek vermek amacıyla bir grup milletvekiliyle birlikte önümüzdeki hafta Taipei’yi ziyaret edeceği haberi Çin kamuoyunun tepkisini çekti.
Global Times gazetesi haberi, “Çin’e karşı tavizsiz duruşuyla tanınan ABD Temsilciler Meclisi Üyesi Mike Gallagher, cesur ve potansiyel olarak kışkırtıcı bir hamleyle, 21 Şubat’ta başlayacak Tayvan adası gezisinde Amerikalı milletvekillerinden oluşan bir heyete öncülük etmeye hazırlanıyor” diye verdi.
Gallagher’ın hamlesi, “cüretkar ve yeni bir Boğazlar arası krize yol açabilecek küstah bir provokasyon” olarak yorumlandı. Çinli uzmanlar ABD Kongre üyesini, “hassas durumdaki Çin-ABD ilişkileri pahasına kişisel kazanç peşinde koşmakla” suçladılar.
Çin Dış İlişkiler Üniversitesi profesörlerinden Li Haidong’a göre Gallagher’ın ziyaretinin başlıca amacı, özellikle bölgedeki son seçimlerin ardından ABD Kongresi’nin Tayvan adasına verdiği desteğin devam ettiğini göstermek ve ada ile ABD arasındaki bağlantıları güçlendirirken Tayvan’ı anakaradan daha da uzaklaştırmak.
Li, Perşembe günü Global Times’a verdiği demeçte Gallagher’ın Çin’e karşı iyi belgelenmiş düşmanca tutumu göz önüne alındığında, Tayvan’a yaptığı ziyaretin adanın Çin ile rekabetinde ABD için stratejik bir varlık olarak rolünü açıkça pekiştirdiğini ve adayı ABD çıkarlarıyla daha da uyumlu hale getirdiğini söyledi.
‘Kariyer hevesi’
Basında çıkan haberlere göre dört dönemdir Temsilciler Meclisi üyesi ve eski Deniz Piyadeleri istihbarat subayı olan 39 yaşındaki Gallagher cumartesi günü yaptığı açıklamada yeniden seçilmek için aday olmayacağını söyledi.
Li, bu ziyaretin Kongre üyesi olarak Tayvan’a yapacağı son gezi olabileceğine dikkat çekti. Li’ye göre bu ziyaret, ABD Kongresi’nde Tayvan adasıyla ilişki kurma yönünde daha geniş bir ivmenin parçası olabilir ve potansiyel olarak daha fazla Amerikalı milletvekilinin gelecekteki ziyaretlerinin önünü açabilir.
Çinli gözlemcilere göre bu hareket aynı zamanda görevden ayrılan kongre üyesine, özellikle Tayvan’ın entelektüel ve iş çevreleriyle bağlarını güçlendirerek, kongre sonrası çabaları için zemin hazırlama fırsatı da sunabilir.
Boğazlar arası gerginliği artıracak bir hamle
Li ayrıca, böylesine cüretkâr bir siyasi figürün Boğazlar arası barış ve istikrar için “ciddi bir tehdit oluşturacağına şüphe olmadığını, zira provokatif ziyaretinin Boğazlar arasında yeni bir krize yol açabileceğini” söyledi.
Çinli gözlemciler, anakara açısından bu tür eylemlerin barışa yardımcı olmaktan çok kışkırtıcı olarak görüldüğünü ve hedefe yönelik ve iddialı tepkilere yol açtığını belirtiyor.
Anakaranın bu tür ziyaretlere verdiği yanıt, rutin askeri tatbikatlar, uçak devriyeleri ve Tayvan Boğazının “orta çizgisinin” geçilmesi ile karakterize edilen standart bir uygulama haline geldi. Li, doğal olarak Gallagher’ın yaklaşan ziyaretiyle birlikte bu tür tepkilerin yeniden ortaya çıkacağını tahmin ediyor.
