IŞİD, nam-ı diğer ‘Irak Şam İslam Devleti’; ABD’nin ‘Arap Baharı’nın çöküşüne damgasını vuran radikal İslamcı terörün marka ismi. Ortadoğu’da Suriye ve Irak topraklarını kavuran bir ‘hilafet projesi’ olarak gömülmesi sürecinde, bu marka; 2015-2018 yılları arasında sınırları aşarak Avrupa’da Paris’ten Nice’e, İstanbul’dan Manchester Arena’ya uzanan terör eylemlerinde anılmıştı. Son yıllarda işlevi ABD’nin Suriye işgalini ‘meşrulaştırmakla’ sınırlı kaldı. Bunun dışında Afganistan’dan yine ABD ordusunun rezalete dönüşen geri çekilme gösterisi sonrasında IŞİD-H (Horasan) yan markasıyla gündemde tutuldu.
Bir anlamda Amerikan jeopolitiğinin ‘temizlikçisi’ olan IŞİD markası örneğin İsrail’i hiç hedef almadı. Ne zamandır ‘yabancı’ topraklarda rastlanmasa da ‘terör hücreleri’ ile anılageldi. Taa ki, 22 Mart Cuma akşamı Rusya Federasyonu’nun başkenti Moskova’da masum sivillerin katledildiği Crocus katliamına kadar.
ZAMANLAMA MESELESİ…
Tam da kolektif Batı’nın Kiev’de 2014 darbesiyle silaha çevirdiği Ukrayna üzerinden Rusya Federasyonu’nu ‘stratejik mağlubiyete uğratma’ savaşının dara düştüğü bir dönemde… Rusya Silahlı Kuvvetleri’nin özel askeri harekatın iki yılı dolmuşken, Donbass’taki tüm cephelerde inisiyatifi ele aldığı, Batı basınında Ukrayna ordusunun çöküşünün konuşulduğu bir sırada…
Tam da; ABD’de 5 Kasım’daki başkanlık seçimine giden süreçte fon kaynağı kesilen Kiev yönetimi silah ve mühimmat kıtlığı yaşarken, Batı’nın ‘mucize silah ve ekipmanlarının’ cephede imha edildiği bir dönemde…
Tam da krizin üzerine yıkıldığı Avrupa’da militarist dalganın yükseltildiği, Bundeswehr subaylarının çaktırmadan Kırım Köprüsü’nü vurma senaryolarını tartıştığı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un ise bizzat asker göndererek Üçüncü Dünya Savaşı’nı tetikleme temasının elinde patladığı bir atmosferde…
Tam da Rusya’ya açılan yaptırım savaşının işe yaramadığının anlaşıldığı, Rusya idaresinin dünyada tecrit edilemediğinin açıkça konuşulduğu, aksine BRICS üzerinden Batı merkezli hegemonyaya meydan okunması temasının popülerlik kazandığı bir süreçte…
Tam da Donbass cephesinde Avdeyevka’yı 10 yıl sonra yitirerek büyük darbe yiyen Kiev’in hışımla Rusya’daki sivil hedeflere rastgele bombalamalar, rafinerilerin hedef seçilmesi ve etkisi sınırlı da olsa İHA saldırı dalgalarını artırdığı bir ortamda. Fakat ne yapılıp edilse, Rusya’daki başkanlık seçimini etkilemek üzere Belgorod ile Kursk bölgelerinde girişilen sınır harekatının fiyaskoya dönüşmesinin önlenemediği bir zamanlamayla…
Tam da; Rusya Federasyonu’nda Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yüzde 77’yi aşan rekor katılımla yeniden seçildiği ve ABD fonlu Levada merkezi dahil herkesin isabetle öngördüğü üzere yüzde 87’ye ulaşan oranda oyla halk desteğini konsolide ettiği bir ortamda…
22 Mart Cuma akşamı Moskova’nın dışındaki Krasnogorsk’taki Crocus Belediye Binası ve konser salonu silahlı teröristler tarafından basıldı. Masum siviller, çoluk çocuk otomatik silahlarla tarandı, yaralıların gırtlakları kesildi, Crocus binası yakıldı; en az 133 sivilin hayatını yitirdiği, bir o kadarının yaralandığı vahşi ve şoke edici bir terör saldırısı. Rusya halkı için büyük bir trajedi. Batı’da olsa dünya kamuoyunda yer yerinden oynardı!
Saat 20.00 sıralarında gerçekleşen katliam sonrası bir araçla kaçan teröristlerden 4’ü 3.5 saat sonra Ukrayna sınırına 100 km ötede Bryansk bölgesinde yakalandı. Bağlantılı olarak 11 kişinin de gözaltına alındığı açıklandı.
Rusya güvenlik servislerinin soruşturması sürüyor, Rusya vatandaşlığı bulunmayan Tacik asıllı olduğu belirtilen faillerin sorgularıyla oluşacak resmi henüz tam olarak bilmiyoruz. Ancak saldırının dumanı tüterken oluşturulan anlatı çok şey ifade ediyor. Özellikle Batı dünyası ve ABD idaresinden yansıyanlar…
IŞİD MARKASI, TETİĞİ ÇEKEN, ÇEKTİREN
Psikopat neonazi Kiril Budanov’un başında bulunduğu Ukrayna istihbaratının radikal İslamcılarla ilişkisi sır değil. Son iki yılda Ukrayna ordusu saflarından sayısız fotoğraf ve video yansıdı. 2022’den bu yana Ortadoğu ve Orta Asya’dan selefi cihatçıların Rusya ile doğrudan savaşmak için Ukrayna’ya gittikleri biliniyor.
ABD yönetimi ise Crocus’ta faillere dair daha ortada bilgi kırıntısı bile yokken, gözle görülür bir telaşla ‘Ukrayna değil, IŞİD’ diye söze başladı. Bu arada da IŞİD’in Amaq hesabının telegram kanalından saldırıyı üstlendiği haberleri düştü. Sonradan bunun eskiden kullanılan bir ‘haber şablonu’ olduğu anlaşılınca yeni görseller yayıldı. IŞİD uzmanları bu tabloyu hiç de ikna edici bulmuyorlar.
Gözde marka IŞİD’ın sürümünün, neden şimdi Rusya’yı bir kitle katliamıyla hedef aldığı sorusu, tetiği çeken-çektiren bağlamını değiştirmiyor. Hilafet örgütünün ‘radikalleşmiş bireylerinin aracılar üzerinden para karşılığı kitle katliamına yönlendirilmesi’ teması, kullanışlı bir ‘bağlamsızlık’ sunuyor. Crocus’taki katliam sonrası Ukrayna sınırına ulaşmaya çalışan teröristlerin IŞİD ideolojisi uğruna kendilerini bildik yöntemleri olarak feda da etmeyip teslim olmaları ayrıca dikkat çekici.
Tartışmalar kaçınılmaz olarak ABD ve Britanya’nın Moskova’daki büyükelçiliklerinin 7 Mart’ta vatandaşları için yayınladıkları uyarı ile birleşiyor. Tam da başkanlık seçimleri öncesinde Moskova’da aşırılıkçı örgütlerin bir terör saldırısı düzenleyebileceği ve spesifik olarak ‘konser alanlarının’ hedef alınabileceği vurgulanan bu uyarının, ne tür bir istihbarata dayalı olduğu meçhul. Rusya güvenlik servislerinin bir sinagog saldırısını savuşturduğunun açıklanmasından sonra 48 saatlik dilim için yapılmıştı. Rus makamları bunun ‘genel bir bildirim’ olduğu ve detay verilmediğini söylüyor. Crocus katliamının ardından ise telaşlı Beyaz Saray sözcüsü John Kirby, eski uyarılarının ‘tesadüfi’ olduğu havasını yaratmaya çalışarak dikkatleri çekti.
Bu arada Rusya liderinin seçimden önce yaptığı ‘bazı Batılı yapıların provokatif açıklamalarının aynı zamanda şantaj ve toplumu sindirme niyeti anlamına geldiği’ tespiti bir çeşit ‘kayıtsızlık’ olarak sunuldu. Buna dikkat çekenler, Putin’in devamında ‘Kiev ve Batılı patronlarıyla bağlantılı tehlikelere’ dikkat çekerek FSB’ye terörle mücadelede için özel olarak talimat veren cümlelerini anmaya gerek görmüyor.
Moskova metropolitan alanı 20 milyon nüfusa sahipken, büyük kamusal alanları önleyici korumanın imkansızlığı, bunun gündelik yaşamı aksatacak ve paniğe yol açacak olması dikkate alındığında istihbarat eksikliği tartışmalarının kuşkusuz sonu gelmeyecektir. Tıpkı Batı’da benzer vakalarda olduğu gibi…
PUTİN’İN İŞARET ETTİKLERİ
Rusya lideri katliamın ardından ulusa sesleniş konuşmasında açık konuştu ve “Hepsini cezalandıracağız” dedi. ‘Kanlı ve barbar terör saldırısının birlik ve iradelerini sarsamayacağını’ söyledi. Rusya vatandaşlarının geçmiş terörizm deneyimlerine atıf yaptı. “Bir zamanlar Nazilerin işgal altındaki topraklarda yaptıkları gibi…” diyerek tarihsel sınavlardan geçtiklerini vurguladı. Dikkat çekici yanı Putin’in katliamı IŞİD’ın üstlendiği iddialarını hiç anmaması. Rusya lideri teröristlerin Ukrayna sınırına doğru kaçmaya çalışmalarına atıf yaparken, ‘devlet sınırını geçmeleri için bir pencere hazırlandığını’ vurgulaması, organizasyonun adresi olarak Kiev’i gördüğü olarak anlaşılabilir. Vurgusu, “Kim olurlarsa olsun tüm failler ve organizatörlerin cezalandırılacağı” oldu.
Putin’in Suriye çatışması yıllarındaki IŞİD saptaması düşünülürse perspektifi şaşırtıcı değil: “Obama, IŞİD’in bir tehdit olduğunu söylüyor. Peki Beşar Esad’a karşı koymak için onları kim silahlandırdı? Bu durumu onlar için kolaylaştıran gerekli siyasi/medya iklimini kim yarattı? Bu silahların onlara teslim edilmesi için kim para ödedi? IŞİD hiçbir zaman bir örgüt olmadı. Paralı askerler için satın alınıp paraları ödeniyor, en çok maaş aldıkları yerde savaşıyorlar.”
Rusya istihbaratının cumartesi günü itibarıyla Russia Today’e aktardığı resimde ‘terör saldırısının iki Batı ülkesinin istihbarat örgütleri ve Ukrayna istihbaratı tarafından planlandığı’, ‘olayın IŞİD işi olarak görülmesi için benzer yapılardan teröristler devşirildiği’, ‘bu hedefle birden fazla sosyal medya platformunun kullanıldığı’ ve ‘bunların yazışmalarıyla telefon görüşmelerinin bir kısmının tespit edildiği’ yer alıyor. Örneğin Ukrayna’nın Tacikistan büyükelçiliğinin Rusya’ya karşı savaşmak üzere açık açık eleman devşirme duyuruları biliniyor.
Dolayısıyla Moskova açısından görüntü açık. ‘İki Batı ülkesinin istihbaratından’ kastın CIA ve MI6 olduğu pek az şüphe götürür. İngilizlerin son dönemdeki ‘aşırı suskunluğunun’ dikkat çekiciliği de cabası.
Zelenskiy yönetimi ise Crocus terör saldırısıyla ilgisi olmadığını iddia etti. Kırım Köprüsü’nü de vurmadıklarını iddia etmişlerdi. Yalanı deşifre etmek aylar sonra ABD yönetimine düşmüştü. Kiev açısından değişmeyen, yalanlamanın üslubu oldu. Ukrayna Güvenlik ve Savunma Konseyi sekreteri Aleksey Danilov katliamı “Moskova neşeli mi bugün? Bence neşeli, böyle neşeli ortamları onlar için her gün yapabilsek keşke” diyerek yorumladı.
NULAND’IN ASİMETRİK SAVAŞI VE KÖTÜ SÜRPRİZİ
Asıl sıkıntı ABD’de… Zira ABD yönetimini böylesine vahşi bir sivil katliam söz konusuyken ‘Ukrayna değil, IŞİD’ diye ısrar ederek açıkça ‘ortaklık’ görüntüsü oluşturuyor. Ve ABD’yi zorlayan faktörler keskin.
Eski CIA görevlisi Larry Johson’ın saldırıdan sadece bir gün önce açık kaynaklı NATO istihbaratı OSINTdefender’in ‘Washington’un Ukrayna’nın Rusya’ya karşı izinsiz, korkunç eylemlerinden giderek daha fazla hayal kırıklığına uğradığı’ atfı eşliğinde, “Bu, ABD’nin Ukrayna’nın bir şeyler peşinde olduğunu bildiği anlamına geliyor” sözleri dikkat çekici. Johnson, Crocus katliamı sonrası telaşlı açıklamaları “Bu, Beyaz Saray’ı ölesiye korkuttu” diyerek yorumladı.
Ve elbette Kiev darbesinin ve ‘Proje Ukrayna’nın mimarı neocon Victoria Nuland faktörü var. ABD Dışişleri Bakanlığı’nın siyasi işlerden sorumlu bakan yardımcısı vekili olarak Nuland, ocak sonunda darbe söylentilerinin ayyuka çıktığı Kiev’i ziyaretinde ve ardından ABD’ye geri dönüşünde Rusya’ya karşı açık biçimde ‘asimetrik savaş’ verileceğini ilan etmişti. Nuland, altını çize çize ‘Putin’in kötü sürprizlerle karşılaşacağını’ söylemişti. Ve ardından mart ayı başında aniden ‘emekliye ayrılacağı’ duyuruldu. Vekil dışişleri bakan yardımcılığı görevi, asaleten atanamadan sona erdi. Dışişleri Bakanı Antony Blinken, vedasında ‘ansiklopedik bilgilerine’ atıfla kendisinden faydalanmaya devam edeceklerini belirtti. Nuland’a nasip olmayan asaleten atamayı alan Kurt Campbell, ABD’nin ‘Hint-Pasifik’ odaklanmasının ve ‘Asya şahinlerinin’ gelişinin işareti sayılıyor. Crocus ise, kaçınılmaz olarak Nuland’ın sözünü ettiği ‘asimetrik savaşın’ ve ‘sürprizin’ somutlanmasına yoruluyor.
HEDEF VE OLASI SONUÇLAR
Crocus katliamının Rusya Federasyonu’nun özel askeri harekatına etkilerini göreceğiz. Doğrusu BM onaylı Minsk formülü ve diplomasi için sekiz yıl ısrar ettikten sonra son iki yılda da ‘stratejik sabır’ sergileyen Moskova, özel askeri harekatın ‘demilitarizasyon ve denazifikasyon’ olarak saptadığı hedeflerden şaşmadı. Batılı muhalif askeri yorumcuların çok zamandır dile getirdiği, nihayet geçenlerde Alex Vershinin’in Britanya müesses nizamı kurumu RUSI’deki analizinde işaret ettiği ‘yıpratma savaşı’ yürütüldü. Bu yazı, Rusya’nın ‘alan kazanamadığı’ yolundaki Batılı ana akım analizlerinin başarısız kurgularının da adeta deşifresi.
Rusya’nın ‘yıpratma savaşı’ Kiev’in çoğu kez askeri değeri olmayan sivil hedeflere yönelik saldırılarına karşın rayından çıkmadı. Alan kazanmayı dert etmeden Ukrayna ordusunun askeri gücünü eritme, silah ve mühimmat depoları, paralı asker konuşlanma bölgeleri, Amerikan savaş kitabında da yer alan çifte kullanımlı enerji tesisleri hedef alındı. Kiev’in Donbass’ta yahut yılın son günü Belgorod’da olduğu gibi rastgele fırlattığı bombalar nedeniyle yaşanan sivil kayıplar karşısında Rusya kamuoyunda daha sert yanıt verilmesi tepkileri ortaya çıksa da Moskova’nın ‘öfkeyi yönettiği’ açık. Ne ki, Crocus’tan sonra sabırlar taşmış görünüyor.
Diğer yandan Crocus katliamının ‘IŞİD teması’, vatandaşlığı bulunmayan ‘Tacik göçmen’ olgusunun Rusya’daki etnik ve dini ayrımları kaşıyıcı yanı ortada. Ancak Rusya kamuoyu Crocus binasında yarı zamanlı çalışan 15 yaşındaki kahraman İslam’ın 100’den fazla insanı kurtarma görüntülerini de izliyor. Rusya Federasyonu, Sovyetler Birliği’nin çöküş sürecinde Batı’nın ‘oyun kitabında’ yer alan etnik ve dini parçalama hamlelerine yabancı değil.
Tacik teröristlerin ‘Türkiye üzerinden kiralandığı’ iddiaları ve katliamın Gazze savaşının yankılarının hissedildiği Suriye sahasına etkileri de bir başka başlık.
Crocus’un ardından ilk planda şu saptamalar yapılabilir: Özellikle ABD’de ‘Proje Ukrayna’yı dondurmayı salık veren kanadın (Richard Haas) çabaları tümden çöpe gitmiş görünüyor. Putin’in en son ‘Rusya’yı koruyacak sıhhi bölge’ formülünün yeni şekli için papatya falları açılabilir. Ve Batılı neocon’lar nükleer güç Rusya’yla Üçüncü Dünya savaşı çıkararak tüm insanlığı yok oluşa sürüklemeyi planlamıyorlarsa eğer, Zelenskiy ve Budanov’un yeryüzünde kalış sürelerinin sıkıntıya girdiği söylenebilir.
