Eski Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı ve eski İtalya Başbakanı Mario Draghi’ye göre, Avrupa Birliği (AB), dünya düzenindeki büyük değişimleri yakalamak için büyük yatırımları hızla finanse etmenin yollarını bulmalı.
Cumartesi günü Belçika’da birliğin maliye bakanları ile bir araya gelen Draghi yaptığı açıklamada, “Son birkaç yılda küresel ekonomik düzende birçok derin değişiklik meydana geldi. Bu değişikliklerin çeşitli sonuçları var, bunlardan biri açık, Avrupa’ya nispeten kısa bir süre içinde çok büyük miktarda yatırım yapmamız gerekecek,” dedi.
Draghi geçen sene Avrupa Komisyonu tarafından AB’nin nasıl daha rekabetçi hale getirilebileceğine dair bir rapor yazmakla görevlendirilmişti. Eski ECB Başkanı, bulgularını haziran ayında yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimlerinden sonra sunacak.
Birlik çapında yatırım ve finansman hedefi
Bloomberg’e konuşan kaynaklar, cumartesi günkü toplantıda Draghi’nin Avrupa’nın ‘sosyal modellerini’ korurken, yeşil ve dijital geçişlerin yanı sıra savunmanın maliyetini karşılamak için ‘cesur eylemlere’ duyulan ihtiyacın altını çizdi.
Draghi, AB düzeyinde kamu fonlarını harekete geçirme seçenekleri arasında, Avrupa Yatırım Bankası’nın rol oynayacağı özel bir fon veya kamu ve özel ortaklıklar olasılığını gündeme getirdi. Ayrıca, özel tasarrufların kilidini geçmişte olduğundan daha fazla açma ihtiyacının altını çizdi.
İki günlük toplantıda öne sürülen fikirlerden biri de Covid-19 pandemisi sırasındaki benzer hamlelerden ilham alarak, birliğin önceliklerini finanse etmek için ortak AB borçlanması.
Ekonomiden Sorumlu Avrupa Komisyonu Üyesi Paolo Gentiloni gazetecilere verdiği demeçte, deneyimin ortak borç kullanmanın krizlerle başa çıkmanın ‘sağlam bir yolu’ olduğunu gösterdiğini savundu. Gentiloni, “Ortak hedeflerin ortak finansmana sahip olması şeklinde devam etmemek için herhangi bir neden göremiyorum,” dedi.
AB ülkeleri Trump’a hazırlanıyor
Belçika Maliye Bakanı Vincent Van Peteghem, Donald Trump’ın kasım ayında yeniden seçilmesinin dünya düzenini daha da değiştirebileceği ve Avrupa’nın konumunu etkileyebileceği konusunda uyardı.
Toplantıdan sonra yaptığı açıklamada, “Şimdi ivme yaratmamız gerekiyor, böylece gerekli kararları almak için hâlâ sürücü koltuğunda oluyoruz,” dedi.
Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Valdis Dombrovskis, AB’nin savunma yeteneklerine çok daha fazla dikkat etmesi ve ortak çalışması gerektiğinin açık olduğunu söyledi. Üye devletlerin daha fazla yatırım yapması gerektiğini, özellikle de birçoğunun NATO’nun GSYİH’nin en az %2’sini savunmaya harcama hedefine ulaşmadığı göz önüne alındığında daha fazla yatırım yapması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Dombrovskis, “Kesinlikle hangi AB düzeyinde araçlara sahip olabileceğimiz konusunda tartışmalar gerektirecek,” dedi.
Avrupa Yatırım Bankası finansman için kullanılabilir
Cuma günü tartışılan seçeneklerden biri, AB’nin borç vereninin silah ve mühimmat üretmek için kredi sağlayabilmesi için Avrupa Yatırım Bankasının (EIB) yetkisini gözden geçirmekti. Fakat Finlandiya ve Litvanya da dahil olmak üzere ülkeler böyle bir seçeneği desteklerken, diğerleri daha kademeli adımlar atmayı tercih ediyor.
EIB ve Avrupa Komisyonu, bankanın hem sivil hem de askeri kullanımlı malları finanse etme yetkisi altında, en yüksek kredi notunu riske atmadan, savunma sanayii finansmanının kapsamını araştıracak.
EIB Başkanı Nadia Calvino cuma günü Gent’te düzenlediği basın toplantısında, “EIB, güvenlik ve savunma alanında son sekiz yıldır aktif, daha fazlasını ve daha iyisini yapmaya hazırız. AAA’mızı [kredi notu] ve çok sağlam finansal konumumuzu korumak, korunması gereken ortak bir önceliktir,” dedi.
Yine de, bazı bakanlar mevcut tüm seçeneklerin araştırılması gerektiğinin altını çizdi. Örneğin Estonya Maliye Bakanı Mart Vorklaev, Bloomberg’e verdiği demeçte, “İnsanlara basit bir gerçeği vurgulamak ve hatırlatmak istiyorum: Kendimizi korumak ve savunma sanayisini genişletmek istiyorsak, savunma harcamaları artırılmalı,” dedi.
Yetkili, EIB’nin yasal metinlerinin ‘rolünü daha da iyi yerine getirmesi’ için gerekirse değiştirilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
