Birleşik Krallık’ın eski Bahreyn ve Suriye büyükelçisi Peter Ford, Suriye’de Beşar Esad yönetiminin devrilip El Kaide bağlantılı Heyet Tahrir eş-Şam’ın (HTŞ) iktidara gelmesinde batılı ülkelerin oynadığı rol hakkında ilginç bir mülakat verdi.
Antiwar.com’dan Rick Stering’e konuşan Ford, Esad yönetiminin hızlı çöküşü ile ilgili olarak, Suriye ordusunun on yılı aşkın bir süre boyunca, büyük ölçüde batının yaptırımları nedeniyle oluşan iktisadi durum sonucunda “eridiğini” savundu.
“Geriye dönüp baktığımızda, Suriye hükümeti ve ordusunun İslamcıları geri püskürtmede başarılı olmasının sürpriz olduğunu söyleyebiliriz,” diyen Ford, Suriye ordusunun cihatçı örgütleri İdlib’e gitmeye zorladığını hatırlattı.
Fakat Ford’a göre o noktadan sonra Suriye ordusu bozuldu, teknik düzeyde ve moral olarak savaşa daha az hazır hale geldi.
Suriyeli askerlerin çoğunlukla askere alınan sıradan insanlar olduğunu ve Suriye’deki “gerçekten korkunç ekonomik durumdan” sıradan bir Suriyeli kadar zarar gördüğünü vurgulayan eski büyükelçi, “Dolayısıyla şunu söylemek zorundayız ve bunu derin bir üzüntüyle söylüyorum, yaptırımlar işe yaradı. Yaptırımlar, Suriye halkına acı çektirmek ve böylece rejim dedikleri şeye karşı hoşnutsuzluk yaratmak için tasarlandıkları şeyi tam olarak yaptılar,” ifadelerini kullandı.
Suriye’nin ABD, İsrail ve Türkiye gibi büyük askeri güçler ile birlikte binlerce yabancı cihatçı tarafından saldırıya uğradığını söyleyen Ford, “Suriye ordusunun morali o kadar bozulmuştu ki günün sonunda gerçekten kağıttan bir kaplana dönüşmüşlerdi,” dedi.
“Birleşik Krallık ve ABD’nin aralık ayında Halep’e yapılan saldırı öncesinde cihatçıların eğitimine dahil olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusuna “Kesinlikle” yanıtını veren Ford, bunlara İsrail’in de dahil olduğunu düşünüyor.
HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Colani’nin (Ahmed eş-Şara) arka planında İngiliz danışmanlar bulunduğunun “neredeyse kesin” olduğunu savunan Ford, “Aslında, kusursuz bir İngilizce ile yapılan bazı açıklamalarda bu tür danışmanların elini tespit ettim. İfadeler Amerikanlaştırılmış imlaya sahipti, yani CIA de işin içinde. Colani bir kukla, ne söylemesini istiyorlarsa onu söyleyen bir kukla,” iddiasında bulundu.
HTŞ’nin tüm Suriye’ye yayılmış durumda bulunan 30.000 civarında savaşçısı olduğunu tahmin eden Ford, bu sayının çok olmadığını savundu. Ford, bunun akabinde, HTŞ ve müttefiklerinin “IŞİD ve El Kaide bayrakları açarak hakimiyetlerini göstermeye çalıştıklarını”, Alevileri ve Hıristiyanları kışkırttıklarını söyledi.
Esad ve ailesini şeytanlaştırma girişimlerinin, “Batının El Kaide ile yatağa girmesini Batılı kitlelerin daha fazla kabullenmesini sağlamak için” yapıldığına inanan eski diplomat, “Esad’ı ne kadar şeytanlaştırırlarsa ve Esad rejiminin kötülüklerini ne kadar çok dile getirirlerse, şu anda gerçekleştirilen korkunç vahşeti yutmamız ve dikkatimizi başka yöne çekmemiz o kadar olasıdır,” diye konuştu.
“Colani’nin şu anda Batıya çok ihtiyacı var. Aksi takdirde Beşar Esad ile aynı kaderi paylaşacak,” diyen Ford, Colani’nin stratejisin, “Batının kuklası olma statüsünü kullanarak sadece yeniden inşa yardımını değil, daha acil olarak yaptırımların hafifletilmesini, elektriğin yeniden akmasını ve petrolü güvence altına almak” olduğunu savundu.
Fakat Colani’nin şu anda “büyük bir İsrail sorunu” olduğunu kaydeden Ford, “İsrail bir istisna. Tüm batı cephesi Şam sultanının ayaklarını öpmek için takla atıyor. Ama İsrailliler dişlerini sıkıyor, adama güvenmediklerini söylüyorlar,” dedi.
İsrail’in Suriye ordusunun kalıntılarını ve altyapısını yok ettiğini, bu sırada da daha fazla Suriye toprağını ele geçirdiğini hatırlatan İngiliz diplomat, “Batı yaptırımlarının kaldırılmaması konusunda ısrar ederek Suriye’yi süresiz olarak dizlerinin üzerinde tutmak istiyorlar. Washington’da derin devlet olarak adlandırabileceğimiz ve yaptırımların kaldırılmasından yana olan yapı ile İsrail’in bencil nedenleriyle buna direnen İsrail lobisi arasında bir saray savaşı yaşandığını hissediyorum,” dedi.
İsrail lobisinin bu mücadeleleri “her on seferden dokuzunu kazandığı göz önüne alındığında”, Ford’a göre “Colani rejimi için görünüm o kadar da iyi olmayabilir.”
