Çin, Küba’nın piyasa reformlarına geçme konusundaki isteksizliğinden dolayı hayal kırıklığı yaşıyor. Çin’in Latin Amerika ile ticareti büyümeye devam ederken, Küba ile ticaret hacminde düşüş yaşandı ve şeker ihracatı durdu. Pekin, Havana’nın ekonomik zorluklarına rağmen piyasa reformlarına direnmesini eleştiriyor.
Çin, Küba’nın kendi iktisadi kalkınma yolunu seçme hakkını desteklediğini ifade ediyor. Ancak ülkeler arasındaki ticari ilişkilerin giderek zayıflaması Çinli yetkilileri, Küba hükümetine “Çin modeline daha yakın bir modele” geçme çağrısı yapmaya itti. Financial Times’ın iktisadi ve diplomatik kaynaklara dayandırdığı haberine göre Pekin, Küba’nın merkezi planlı ekonomisini terk etmesini talep ediyor.
Son 20 yılda, Çin’in Latin Amerika ile olan ticaret hacmi 10 katından fazla arttı ve büyümeye devam ediyor. Çin, ABD’den sonra bölgedeki en büyük ikinci ticaret ortağı haline geldi. Buna karşın, Çin’in Küba’dan yaptığı ithalat 2017’de 1,7 milyar dolarken, 2022’de 1,1 milyar dolara geriledi.
Financial Times ayrıca, Kovid-19 pandemisinden bu yana Küba’daki şeker üretiminin, ülkenin sadece iç ihtiyacını karşılayacak seviyeye düştüğünü belirtti.
Eskiden önemli bir sektör olan şeker üretimindeki bu gerileme, Çin’e yıllık 400 bin ton şeker ihraç edilmesine yönelik uzun süredir devam eden anlaşmanın iptal edilmesine yol açtı.
Gazetenin görüş aldığı kaynaklara göre, Çinli yetkililer Küba’nın ekonomik zorluklarına rağmen “piyasa reformları programını uygulama konusundaki isteksizliği” karşısında şaşkın ve hayal kırıklığı yaşıyor.
Küba, Amerika kıtasındaki tek sosyalist ülke ve Batı Yarımküre’de Çin Halk Cumhuriyeti’ni tanıyan ilk ülke olmasına rağmen, Pekin’in Küba’ya “hayırseverlik yapma” niyetinde olmadığı vurgulanıyor. Çin, Küba’yı “iyi bir kardeş” olarak görse de bu ilişkiyi stratejik bir öncelik olarak değerlendirmiyor.
ABD’nin Latin Amerika’dan sorumlu eski ulusal istihbarat yetkilisi Fulton Armstrong, gazeteye verdiği demeçte “Çin Küba’nın babası değil. Bu, daha çok dayanışma beyanlarına dayalı bir ilişki. İki ülke için de stratejik bir ilişki değil,” ifadelerini kullandı.
Küba ekonomisi üzerindeki baskı, ABD’nin uyguladığı daha sert yaptırımlar nedeniyle giderek artıyor.
Kasım 2023’te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, ABD’ye Küba’ya yönelik ekonomik, ticari ve mali kısıtlamaları kaldırma çağrısında bulunan bir kararı 31. kez kabul etti. Karar, 187 devlet tarafından desteklenirken, ABD ve İsrail karşı oy kullandı; Ukrayna ise çekimser kaldı.
