Lübnan ve İsrail arasında ABD’nin arabuluculuğunda imzalanan deniz sınırı anlaşmasının bir benzeri 1.4 trilyon metreküplük doğalgaz bulunduğu tahmin edilen Gazze Marine için gündemde. Filistin, Mısır ve İsrail arasında ABD arabuluculuğunda yürütülen müzakerelerde Gazze Şeridi açıklarındaki doğalgaz sahalarının geliştirilmesine Hamas’ın onay verdiği ileri sürüldü.
The New Arab’ın haberine göre, Gazze Şeridi’ni yöneten Hamas, ABD ara buluculuğunda İsrail ve Mısır’ın Gazze açıklarındaki doğal gaz keşfi ve çıkarılması üzerine yaptığı müzakerelerin başarıyla sonuçlanması durumunda Filistin Yönetimi’nin gaz sahasında platform kurma çalışmalarını yürütmesine prensipte izin verecek. Hamas’a yakın bir kaynak, “Hamas’ın Filistin, Mısır ve ortak şirketler tarafından kabul edilecek nihai prosedürlerin ilan edilmesini beklediğini” söyledi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçen hafta Tel Aviv’in müzakereler sonucunda Gazze Marine doğalgaz sahasının geliştirilmesine onay verdiğini duyurmuştu. Netanyahu’nun ofisinden yapılan açıklamada, “Projede ilerleme kaydedilmesi İsrail’in güvenlik ve diplomatik ihtiyaçlarının korunmasına bağlı olacak” denilmişti.
Mısır ortak olacak
Mısır tarafından yapılan açıklamalara göre, Mısır hükümetine ait Mısır Doğal Gaz Holding Şirketi (EGAS), sahanın geliştirilmesini Filistin Yönetimi ile ortaklaşa üstlenecek. Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye de yıllardır İsrail’in engeliyle karşılaştıkları Gazze Şeridi açıklarındaki doğal gaz sahasını geliştirmenin artık mümkün hale geldiğini söyledi. Iştiyye, Ramallah’ta düzenlenen Bakanlar Kurulu toplantısında, Gazze Marine’yi geliştirme çalışmasının Mısırlı bir şirket ile Filistin Yatırım Fonu ortaklığında yürütüldüğüne dikkati çekti.
Filistin hükümeti, 2021’de Mısırlı şirketlerle imzalanan Gazze Marine gaz sahası çerçeve anlaşmasını Ekim 2022’de onaylamıştı.
İsrail’in talepleri…
Haberlere göre onay durumunda Hamas da gaz gelirlerinden pay alacak ancak İsrail basını Hamas’ın bu gelirleri silahlarını geliştirmek için kullanmayacağına dair garanti verdiği ve 2014’ten bu yana Gazze’de esir tutulan dört İsrailli ile ilgili sorun çözülmeden Hamas’ın pay alamayacağı gibi iddialar öne sürüyor.
Dolayısıyla taraflar prensipte anlaşsa da karşılıklı talep edilen güvenlik ve siyasi garantiler nedeniyle nihai bir anlaşmanın uzun zaman alacağı tahmin ediliyor.
Gazze gazı üzerine yürüten müzakereler ve basına sızan bilgiler ABD arabuluculuğunda Lübnan hükümeti ile İsrail arasındaki MEB anlaşmasını hatırlatıyor. Resmi olarak müzakerelerde yer almasa da söz konusu anlaşma, Hizbullah’ın yeşil ışık yakması üzerine imzalanabilmişti.
İsrail, güvenlik gerekçelerini ileri sürerek yıllar boyunca Gazze açıklarındaki doğal gazın çıkarılmasını engellemişti.
Gazze Marine doğal gaz sahası Doğu Akdeniz’de keşfedilen ilk doğal gaz sahası olma özelliği taşıyor. Akdeniz’de Gazze kıyılarından 36 kilometre uzaklıkta bulunan ve 1999 yılında keşfedilen saha, 2000 yılında British Gas (BG) şirketi tarafından geliştirildi. Gaz sahile 32 kilometrelik açıkta ve 600 metre derinlikte bulunuyor. Kaynakta 1.4 trilyon metreküplük doğalgaz bulunduğu tahmin ediliyor.
