Suudi Arabistan resmi devlet ajansı (SPA), Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in 7-9 Aralık tarihlerinde ülkeyi ziyaret edeceğini duyurdu.
Ziyaretin amacı, “Suudi Arabistan ve Çin’i birbirine bağlayan tarihsel ilişkileri ve seçkin stratejik ortaklığı güçlendirmek” olarak tanımlandı. Ayrıca, Kral Salman ve Xi Jinping’in, Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın da katılacağı Suudi Arabistan-Çin zirvesine başkanlık edeceği kaydedildi.
Haberde, Çin Devlet Başkanının ayrıca, Körfez İşbirliği Konseyi’ne (KİK) üye ülkeler ile ‘Riyad-KİK-Çin Zirvesi’ ve ‘Riyad-Çin Arap İşbirliği ve Kalkınma Zirvesi’ne katılacağı bildirildi.
Körfez ve Arap bölgesinden devlet başkanları ve liderlerin katılacağı her iki zirvede, tüm alanlarda ilişkileri ilerletmenin yollarının ve ekonomik işbirliğinin çeşitli yönlerinin ele alınacağı belirtildi.
Washington ile ilişkiler gergin
Xi’nin ziyareti, Suudi Arabistan ile ABD arasında özellikle de enerji politikası konusunda artan gerilimlerle aynı zamana denk geliyor.
Batı’nın baskılarına rağmen Riyad’ın Rusya’yı Ukrayna müdahalesinden dolayı kınamaması ve üstüne ABD Başkanı Biden’ın petrol üretimlerini yükseltme talebine rağmen, Ekim ayında OPEC+ petrol bloğunun üretimi günde iki milyon varil azaltma kararı ilişkileri kırılma noktasına getirdi.
Biden yönetimi Suudi Arabistan’ı Ukrayna savaşında Rusya’ya destek olmakla suçluyor.
Uzmanlar, Biden yönetimi ile başta Körfez ülkeleri olmak üzere OPEC+ arasındaki gerilimin daha da artacağı görüşünü paylaşıyor.
Riyad merkezli Körfez Araştırma Merkezi başkanı Suudi analist Abdulaziz Sager, Arap devletlerinin Batılı müttefiklerine alternatifleri olduğunu belirterek, ilişkilerinin öncelikle ekonomik çıkarlara dayalı olduğunu vurguladı.
Bu atmosferde, Riyad’ın en büyük ticaret ortağı olan Çin’in ziyareti dikkat çekiyor.
Çin ile Suudi Arabistan’ın ticaret, güvenlik ve teknoloji alanında gelişen ilişkileri ABD’yi alarma geçirdi. Suudi Arabistan’ın Çin ile petrol ticaretini renminbi üzerinden yapmak için bir anlaşma imzalayabileceği yönündeki iddialar ise tedirginliği artırdı. Suudi Arabistan, Çin’in en büyük ham petrol tedarikçisi konumunda.
Gelişen Çin-Suudi Arabistan ilişkilerinin, Washington ile Riyad arasındaki çatlağı büyütme riski taşıdığı ifade ediliyor.
Suudi 2030 Vizyonu ve Kuşak Yol İnisiyatifi
Suudi Arabistan’ın Çin büyükelçisi de Xi Jinping’in ziyareti öncesinde ikili ilişkileri ele alan bir makale kaleme aldı.
China Daily’de yayınlanan yazıda, Suudi Arabistan ile Çin arasındaki ilişkiler, “1990 yılından bu yana güven, karşılıklı saygı, ortak çıkarlar ve işbirliğinin geliştirilmesine dayalı bir yükseliş” döneminde olarak tanımlanıyor.
İkili ilişkilerin karşılıklı saygı, anlayış ve işbirliğine dayandırıldığı vurgulanırken, aynı zamanda dünyada meydana gelen gelişmelerle de uyumlu olduğu ifade ediliyor.
Xi Jinping’in 2016’da yaptığı Suudi Arabistan ziyareti sonrası ikili ilişkilerin tüm alanlarda büyüdüğü ve hızlandığı belirtilirken, Riyad’ın 2030 Vizyonu ile Çin’in Kuşak Yol İnisiyatifi arasındaki uyuma dikkat çekiliyor.
Makalede, ikili ilişkilerdeki en önemli unsurun ise ekonomik olduğu vurgulanıyor: “Suudi Arabistan, Çin’in Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki ilk ticaret ortağı oldu, benzer şekilde Suudi Arabistan Çin’e petrol ihraç eden ülkeler arasında ilk sırada yer alırken, Çin de Suudi Arabistan’ın ilk ticaret ortağı oldu.”
Son ekonomik verilere göre, Suudi Arabistan ile Çin arasındaki ticaret hacmi 2022’nin ilk 10 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37,4 artarak 97 milyar doları aştı. Ayrıca bu dönemde Suudi Arabistan’ın Çin’e ihracatı yüzde 45 artışla 66 milyar doları, Çin’in Suudi Arabistan’a ihracatı ise yüzde 23,3 artışla 30 milyar doları aştı.
