Güney Kore cumhurbaşkanlığı seçimleri, ABD ile ilişkileri yeniden şekillendirebilir

Güney Kore cumhurbaşkanlığı seçimleri için erken oy kullanma işlemi başladı. Liberal aday Lee Jae-myung’un 3 Haziran’da yapılacak erken cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanacağı tahmin ediliyor. Bu sonuç, ABD’nin önemli bir müttefikinin Çin’den Kuzey Kore’ye kadar uzanan politikalarında yeni bir yönelimine yol açabilir.

Aralık ayında kısa süreli sıkıyönetim kararnamesiyle görevden alınan muhafazakar eski Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol, Washington’u desteklemek, Kuzey Kore’ye karşı sert bir tutum sergilemek, Japonya ile ilişkileri onarmak ve ABD ile koordineli hareket etmek için tüm gücüyle çalışmıştı. 2022 seçimlerinde Yoon’a az farkla yenilen Lee, uzun süredir ABD ittifakına daha şüpheci bir bakış açısıyla yaklaşıyor, Kuzey Kore ile ilişkileri geliştirme sözü veriyor ve Yoon’un Japonya ile yakınlaşmasını sert bir şekilde eleştiriyordu. Lee, seçim kampanyasında Güney Kore’nin Çin-Tayvan çatışmasından uzak durması gerektiğini vurguladı ve Çin’le ilişkileri düzeltme sözü verdi. Ancak sonrasında tartışmalar üzerine, ABD ittifakını övmeye başladı ve Washington’un Çin ve Kuzey Kore’ye karşı koymak için hayati öneme sahip gördüğü Japonya ve ABD ile üçlü işbirliğini sürdüreceğini söyledi.

Lee’ye dış politika danışmanlığı yapan milletvekili Wi Sung-lac, Reuters‘a verdiği demeçte, “Yoon yönetimi, dış politikada demokratik değerleri savunurken, iç politikada otoriter taktikler izledi” dedi ve ekledi:

“Buna karşılık, Demokratik Parti kazanırsa, yeni hükümet demokrasiyi gerçekten savunmaya ve Kore’deki uzun demokratik hak mücadelesi tarihiyle kanıtlanmış bu değerlere dayalı bir dış politika izlemeye hazır olacaktır.”

WASHINGTON’DA RAHATSIZLIK

Reuters’a göre, Washington’da bazıları, Lee’nin bir dizi konuda yaptığı değişikliklerin kalıcı olup olmayacağını ve görüşlerinin ABD ile çatışıp çatışmayacağını merak ediyor. Trump, Güney Kore’ye gümrük vergileri uyguladı, ülkede konuşlu 28.500 askerin masraflarını daha fazla üstlenmesini istedi ve Çin ile rekabeti artırdı.

Washington’daki Heritage Foundation’da çalışan eski CIA analisti Bruce Klingner, “Lee’nin Çin ve Kuzey Kore ile uzlaşma, Japonya’ya karşı milliyetçi düşmanlık ve ABD ile ittifakta daha fazla bağımsızlık yönündeki önceki tutumundan gerçekten sapacağına dair büyük şüpheler var” dedi.

Carnegie Uluslararası Barış Vakfı’ndan Darcie Draudt-Vejares, bir raporda, bu dönüşüm Lee’nin çekiciliğini artırırken, “aynı zamanda gelecekteki politika ve yönetim tutarlılığı konusunda endişeleri de artırıyor” diye yazdı.

Güney Kore’nin son liberal cumhurbaşkanı Moon Jae-in’in, Japonya’nın 1910-1945 yılları arasında Kore yarımadasını işgaline ilişkin tarihi anlaşmazlıklar nedeniyle Tokyo ile ticaret ve siyasi çatışmaları yönetmesinin ve Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong Un arasında kalıcı diplomatik anlaşmaların sağlanması için yaptığı girişimlerin ardından görevden ayrılmasından bu yana üç yıl içinde çok şey değişti. Görevden azledilen muhafazakar Yoon, bütün süreci tersine çevirdi ve Güney Kore’nin savunma ve dış politikasını ABD’nin istekleri doğrultusunda değiştirdi.

Öte yandan, ismini vermek istemeyen bir Batılı diplomat, Reuters’a, Çin’in iddialı tavrı, ABD’nin taahhütlerine ilişkin şüpheler ve Kuzey Kore’nin Rusya ile yeni işbirliği nedeniyle Lee’nin önceki tutumuna geri dönme olasılığının düşük olduğunu söyledi.

Lee, güvenlik, teknoloji, kültür ve çevre alanlarında Japonya ile işbirliği yapma sözü verdi, ancak Yoon’u karşılığında çok az şey alarak çok fazla taviz verdiği için eleştirdi.

Yoon ve muhafazakarlar, Kuzey Kore’ye karşı Amerikan nükleer silahlarının yarımadaya yeniden konuşlandırılması veya hatta kendi silah cephaneliğinin geliştirilmesi olasılığını gündeme getirdi. Ancak Lee bu çağrıları reddetti.

TRUMP’LA İLİŞKİLER

Perşembe günü yayınlanan TIME dergisine verdiği röportajda Lee, Trump’ın müzakere konusundaki “olağanüstü becerilerini” övdü. Ayrıca kendini Amerikan başkanıyla karşılaştırarak, her ikisinin de suikast girişimlerinden kurtulduğunu ve ülkelerinin çıkarlarını korumaya çalıştığını söyledi.

Lee salı günü düzenlenen bir tartışma programında, “Güney Kore-ABD ittifakının Güney Kore diplomasisinin temeli olduğuna inanıyorum” dedi. Yine de, ABD’nin korumacılığını bir zorluk olarak sıraladı ve Çin ve Rusya ile “gereksiz yere” düşmanlık yapmayacağını söyledi.

Kuzey Kore, Lee’nin Trump ile aynı görüşte olabileceği alanlardan biri. Bu aynı zamanda ele alınması en zor konulardan biri olabilir.

Lee, Kuzey Kore ile sıcak hatları yeniden açacağını ve Pyongyang ile gerilimi azaltmak için diyalog kurmaya çalışacağını söyledi. Kim Jong Un ile ilişkileri ele almak istediğini vurgulayan Trump ile Lee bu konuda işbirliğine gidebilir.

Öte yandan muhafazakar Yoon yönetimini Çin’le ilişkileri Güney Kore tarihinin en kötü haline getirmekle suçlayan Lee, Pekin’le ilişkiler konusunda ABD’nin taleplerine boyun eğmeyerek daha temkinli ve dengeli yaklaşabilir.

Başarısız sıkıyönetim girişimi sonrası Yoon’un azledilmesinin ardından Güney Kore cumhurbaşkanlığı seçimleri 3 Haziran’da yapılacak.