Hamas lideri Yahya Sinvar’ın Refah’ta İsrail işgaline direnirken öldürülmesi sonrası ABD’den yapılan açıklamalar Gazze’de ateşkes ihtimalini gündeme getirdi. Ancak uzmanlar Sinvar’ın ölümünün Hamas’ın stratejisini değiştirmeyeceği görüşünde.
Yahya Sinvar’ın İsrailli askerlerle girdiği çatışmada öldürüldüğünün açıklanmasından sonra ABD Başkanı Joe Biden ve ABD’li diğer yetkililer ateşkes müzakerelerinin yeniden canlandırılması için harekete geçti. ABD Dışişleri Bakanı Blinken bölge ülkelerinin yetkilileriyle telefon görüşmeleri yaparken Biden, Blinken’ı İsrail’e göndereceğini açıkladı.
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin da “Sinvar’ın ölümü, (Gazze’de) kalıcı ateşkesin sağlanması ve bu korkunç savaşın sona erdirilmesi için olağanüstü bir fırsat” dedi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ise “savaşın devam ettiğini” vurguladı ancak İsrail basınına göre Netanyahu esir takası müzakerelerini görüşmek için bugün güvenlik toplantısı yapacak.
Yerel basında çıkan haberde, Netanyahu’nun bazı bakanlar ve üst düzey güvenlik yetkilileriyle “özel” bir toplantı yapacağı belirtildi. Tel Aviv’deki Savunma Bakanlığı yerleşkesinde yapılacak güvenlik toplantısında, İsrail ile Hamas arasında esir takası müzakerelerinin ele alınacağı ifade edildi.
“Örgütün çöküşü anlamına gelmiyor”
Financial Times’a konuşan diplomatlar ve analistler, Sinvar’ın ölümünün Hamas için darbe olduğunu ancak bunun örgütün çöküşü anlamına gelmeyeceğini ve Gazze’deki yıkıcı savaşa tek başına bir son vermeyeceğini söyledi.
FT’ye göre “Herhangi bir diplomatik girişimin başarı şansı olup olmadığı da kısmen Sinvar’ın öldürülmesinden sonra Hamas’a ne olacağına bağlı.”
Eski bir İsrail istihbarat yetkilisi olan Michael Milshtein, Sinvar’ın yerine kardeşi Muhammed’in Hamas’ın Gazze’deki askeri operasyonlarını devralabileceğini ve Halid Meşal ve Halil el-Hayya gibi Katar’da bulunan diğer siyasi liderlerin de grubun siyasi liderliğini üstlenebileceğini söyledi. Milshtein, “Çok ihtiyatlı bir şekilde Sinvar’ın öldürülmesinin bir anlaşma için fırsat yaratabileceğini söyleyebilirim. Her şeyden önce [Doha’da bulunan siyasi liderler] Katarlıların baskısı altında. Ve belki de Sinvar kadar inatçı olmayacaklar” dedi.
Ramallah merkezli Horizon Center adlı düşünce kuruluşunun başkanı İbrahim Dalalşa, Sinvar’ın ölümünün Hamas’ta daha büyük bir “ademi merkeziyetçilik ve parçalanmaya” yol açabileceğini iddia etti. Ancak şöyle ekledi: “Hala tam bir teslimiyet ve çöküşten uzağız. [Yeni liderler] Sinvar’ın izlediği çizgiye göre koşullarını yumuşatmaya istekli olabilirler, ancak sadece bir noktaya kadar- aksi takdirde gerçekten bir Hamas liderliği olmayacaklar.”
“Her seferinde daha da güçlendik”
Öte yandan Hamas’ın siyasi liderlerinden Bassem Naim, bugün yaptığı açıklamada Sinvar’ın öldürüldüğünü teyit etmedi ancak İsrail “liderlerimizi öldürmenin hareketimizin ve Filistin halkının mücadelesinin sonu anlamına geldiğine inanıyorsa yanılıyor” dedi.
AP’nin aktardığına göre Naim, geçmişte de Hamas’ın liderlerinin de öldürüldüğünü ve “Hamas’ın her seferinde daha güçlü hale geldiğini ve bu liderlerin gelecek nesillerin özgür bir Filistin’e doğru yolculuğu sürdürmeleri için bir simge haline geldiğini” söyledi. Naim, “sevilen insanları, özellikle de olağanüstü liderleri kaybetmenin acı ve üzüntü verici” olduğunu ancak Hamas’ın “eninde sonunda zafere ulaşacağından” emin olduğunu da sözlerine ekledi.
“Direniş tek bir kişi ile ilgili değil”
Yahudi asıllı Amerikalı gazeteci Dan Cohen de sosyal medya hesabından “Siyonistler, direnişin tek bir kişiyle ilgili olmadığını, muazzam fedakarlıklar gerektiren özgürlük ve kurtuluşa dair kolektif bir inanç olduğunu anlamaktan acizdirler. Bu yüzden eninde sonunda kaybedeceklerdir” diye yazdı.
“İsrailliler olarak Hamas’ı anlamakta zorlanıyoruz”
Filistin uzmanı İsrailli gazeteci Elior Levy ise Yahya Sinvar’ın son anlarına ait olduğu iddia edilen ve İsrail tarafından paylaşılan görüntülerle ilgili, “Gördüğünüz görüntüler Hamas, İslami Cihad ya da Hizbullah destekçilerinin gördüğü görüntüler değil. Onlar son nefesine kadar savaşan ve yaralandıktan sonra bile aşağılanmayan ya da alçalmayan bir adam görüyorlar. Sinvar çoktan bir efsane, kişiliğinden daha büyük bir sembol haline geldi. Onu ortadan kaldırmak iyi bir şey ama gelecek nesillere miras bırakacağı şeyi değiştirmeyecek. İtiraf etmeliyiz ki İsrailliler olarak Hamas’ı anlamakta zorlanıyoruz” diye yazdı.
