Hollanda hükümeti göçün sınırlandırılması konusunda yaşanan anlaşmazlığın ardından çöktü. Başbakan Mark Rutte Cuma gecesi yaptığı açıklamada dört partili koalisyon hükümetinin istifasını Kral Willem-Alexander’a sunacağını ve seçimlere gidileceğini duyurdu.
56 yaşındaki Rutte, 2010’dan bu yana dört koalisyon hükümetiyle iktidarda ve AB’nin en uzun süre görev yapan ikinci lideri. Fakat göç politikası konusundaki görüş ayrılıkları merkez sağ ve liberal partilerden oluşan ittifakını böldü.
Rutte istifasının ardından, Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) partisinin lideri olarak devam etmek için hâlâ enerjisi olduğunu ama bunu yapıp yapmayacağını düşünmek için zaman ayıracağını söyledi.
Koalisyondaki iki parti, üç gün süren görüşmelerin ardından Rutte’nin sığınmacı sayısını sınırlama önerisini desteklemeyi reddetti. VVD, ailelerini Hollanda’ya getirebilecek sığınmacıların sayısını azaltmak istiyordu. Bunun istisnası, siyasi görüşleri ya da cinsel yönelimleri nedeniyle kişisel tehlike altında bulunanlar olacaktı. Fakat kıtlık ya da savaştan kaçanlara izin verilmeyecekti.
‘İlerici liberal’ parti D66 ve merkez partisi Hıristiyan Birliği anlaşmayı reddetti.
Rutte ayrıca Brüksel’de lobi faaliyetleri yürüterek göçü sınırlandırmaya çalıştı. Kısa bir süre önce İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile birlikte Tunus’a giden Rutte, Akdeniz üzerinden göçmen akışının azaltılması halinde bu ülkeye 1 milyar avrodan fazla yatırım yapılmasını teklif etti.
Hıristiyan Demokratların lideri Pieter Heerma, hükümetin çöküşünün ‘Hollanda için çok kötü’ olduğunu söyledi ve Rutte’yi ‘sorumsuz ve pervasız’ olmakla suçladı.
Çiftçi Yurttaş-Hareketi yükseliyor
Öte yandan Mart ayındaki vilayet seçimlerinde yüzde 19 oy alarak büyük bir sürpriz yapan Çiftçi-Yurttaş Hareketi’nin (BBB) olası bir erken seçimde ilk sıraya alması mümkün görünüyor.
VVD Europe Elects anketlerinde sadece %14,8 oranında oy alıyor. Rutte’nin koalisyon ortaklarının durumu da pek iç açıcı değil: D66’nın oy oranı %7 (2021’de %15’ti); CDA’nın oy oranı %4,2 (2021’de %9,5’ti) ve CU’nun oy oranı %3,0 (2021’te %3,4’tü).
BBB’nin ise anketlerde %17 civarında göründüğü ve son seçimlerde sadece %1 olan merkez sağ kampın düşüşünden en kârlı çıkan parti olabileceği belirtiliyor.
Tarımsal üretimde nitrat kullanımını yasaklamayı hedefleyen hükümet planına karşı başlayan çiftçi eylemleri ile adını duyuran BBB’nin lideri Caroline van der Plas, seçimlere hazır olduklarını söyledi.
Plas, “Tüm pankartlar hâlâ ahırlarda. Yarın tekrar tarlalara yerleştirilebilirler. Bir kampanyadan diğerine geçiyoruz. Ne yapıyorsak ona devam ediyoruz,” dedi.
Öte yandan Geert Vilders’in liderlik ettiği sağcı Özgürlük Partisi’nin (PVV) oyu da %10,8’den %9,2’ye düşmüş görünüyor.