İtalyan hükümetinin Elon Musk’un Starlink uydu iletişim sistemini kabul etmesinin “siyasi ve iktisadi bir hata” olacağı uyarısında bulunan yerel ve AB yasa koyucuları, hükümetin kararında ısrar etmesi ve Musk’ın da tartışmalara girmesi üzerine harekete geçti.
Anlaşma imzalanırsa İtalya, SpaceX ile resmi olarak ilişki kuran ilk AB ülkesi olacak.
Fakat bu durum, ülkenin, AB’nin Starlink benzeri “IRIS2” sisteminin kurulumu da dâhil olmak üzere Avrupa’nın stratejik öncelikleriyle uyumu konusunda soru işaretleri yaratıyor.
Şimdi iletişim anlaşması İtalyan siyasetinde konuşulan bir konu haline geldi ve Demokrat Parti’den Antonio Nicita gibi milletvekilleri Euractiv’e bu anlaşmanın ekonomik olmaktan çok siyasi bir gerekçeden kaynaklandığını söyledi.
Nicita’ya göre Musk, büyük bir AB üye ülkesini müşteri olarak güvence altına alarak IRIS2 sistemini geride bırakmaya çalışıyor olabilir ve bu da mali sürdürülebilirliğini tehlikeye atabilir.
Çok yörüngeli bir uydu internet takımyıldızı olan IRIS2, 2025’ten 2030’a kadar kademeli olarak güvenli bağlantı sağlamayı ve Avrupa dışı sistemlere bağımlılığı azaltmayı amaçlıyor.
İtalyan milletvekiline göre, İtalyan hükümetinin Starlink ile yaptığı anlaşma antitröst endişelerini de beraberinde getiriyor zira İtalyan hükümeti ile Starlink arasında yapılacak münhasır bir sözleşme pazarın haczedilmesine ya da önlenmesine yol açabilir.
Avrupa’nın kendi uydu iletişim sistemi IRIS2 ne olacak?
Bloomberg’e göre beş yıllık anlaşma 1,5 milyar avroya mal olacak. Fakat İtalya halihazırda, AB’nin 12 yıllık ve 27 AB üye ülkesinin tamamına 10,6 milyar avroya mal olan IRIS2 programının finansörü ve gelecekteki müşterisi konumunda.
Nicita, baskın bir rakibin diğer AB hükümetleriyle orta vadeli sözleşmeler imzalayarak talebin çoğunu kilitlemesi halinde, IRIS2 programının tamamının daha az güvenilir ve iktisadi olarak uygulanabilir olacağı konusunda uyardı.
AP üyesi ve eski IRIS2 raportörü Christophe Grudler Euractiv’e verdiği demeçte İtalya ile yapılacak anlaşmanın “stratejik bir hata” olacağını ve İtalyan vergi mükelleflerinin iki sistem için iki kez ödeme yapacağını söyledi.
Grudler ayrıca, 2025 yılından itibaren AB’nin GovSatCom programının İtalya’nın Starlink anlaşması yoluyla erişmeye çalıştığı hizmetlerin çoğunu sağlayacağını belirtti. Musk’ın girişiminin İtalyan endüstrisinin yerini alacağı ve istihdam, egemenlik ve stratejik özerkliğe mal olacağı konusunda uyardı.
Salvini’den anlaşmaya ve Musk’a destek
Öte yandan İtalya Başbakan Yardımcısı ve Lega lideri Matteo Salvini X’te yazdığı yazıda anlaşmanın bir risk değil fırsat olduğunu belirtti.
Starlink hizmetlerine erişimin ülke çapında güvenli ve güvenilir bağlantı sağlayarak İtalya’yı modernleştireceğini savunan Salvini, SpaceX CEO’sunu “küresel inovasyonun önde gelen isimlerinden biri” olarak tanımladı.
Musk, Salvini’ye yanıt vererek bu olasılığı “harika” olarak nitelendirdi ve diğer Avrupa ülkelerinin de İtalya’nın izinden gideceğini düşündüğünü söyledi.
Bir Avrupa Komisyonu sözcüsü 7 Ocak’ta yaptığı açıklamada, İtalya’nın egemen bir devlet olarak, egemen karar ve eylemlerini sürdürme konusunda tam takdir yetkisine sahip olduğunu belirterek, SpaceX hizmetlerine erişimin IRIS2 projesiyle uyumlu olduğunu açıklamıştı.
Sözcü, İtalya’nın IRIS2’ye katılımının aynı zamanda yaklaşan takımyıldızın üç kontrol merkezine ev sahipliği yapmasının beklendiği anlamına geldiğini de sözlerine ekledi.
