Japonya, ülkenin orta ve batı kesimlerinin geniş bir bölümünde büyük can ve mal kaybına yol açabilecek büyük bir deprem olasılığına karşı alarma geçti.
Japonya Meteoroloji Ajansı perşembe günü ilk kez özel bir bülten ve tavsiye yayınlayarak, günün erken saatlerinde Kyushu adasının güneyindeki Miyazaki vilayeti açıklarında meydana gelen 7.1 büyüklüğündeki depremin birkaç küçük tsunami yaratmasının ardından böyle bir felaketin meydana gelme ihtimalinin arttığını belirtti.
Pasifik Havzasını çevreleyen volkanlar ve fay hatlarından oluşan “Pasifik Ateş Çemberi” üzerinde yer alan Japonya, dünyanın depreme en yatkın ülkelerinden biri. Uzmanlar onlarca yıldır büyük bir Nankai Çukuru depreminin meydana gelmesinin an meselesi olduğu konusunda uyarıda bulunuyor.
Nikkei Asia, bu konuda bilinmesi gereken hususları inceledi:
Nankai Çukuru nedir?
Deniz dibinde bir hendek gibi uzun bir oyuk olan Nankai Oluğu, Tokyo’nun güneybatısındaki Shizuoka vilayetinden Kyushu’daki Miyazaki vilayetine kadar deniz tabanı boyunca uzanmaktadır. Dünya yüzeyini kaplayan yaklaşık 10 kaya sertliğindeki tektonik plakadan ikisi olan Filipin Denizi Plakası ve Avrasya Plakasının buluşma noktasıdır.
Filipin Deniz Levhası, Avrasya Levhasının altına yılda birkaç santimetre hızla sürekli olarak batmakta ve bu süreçte levhaların sınırları boyunca gerilim yaratmaktadır. Çok fazla basınç biriktiğinde, Avrasya Plakası yukarı sıçrar ve bir depreme neden olur.
Tarih boyunca Nankai Çukuru yaklaşık her 100 ila 150 yılda bir tekrar tekrar depremlere neden olmuş. Bu depremlerin sonuncusu yaklaşık 80 yıl önce meydana gelmiş ve uzmanlar bir sonraki depremin 30 yıl içinde meydana gelme olasılığının %70 olduğu konusunda uyarıda bulunuyor.
Böyle bir deprem Japonya’nın orta ve batı kesimlerini aynı anda ya da art arda 9 şiddetine kadar sarsabilir ve 30 metreden daha yüksek bir tsunamiye yol açabilir. Bir 2023 hükümet belgesine göre bu durum 242.000 kişinin ölümüyle sonuçlanabilir.
Bölge Japonya ekonomisi için ne kadar önemli?
2013’teki bir hükümet raporuna göre, büyük bir Nankai Çukuru depremi, ülkenin yaklaşık üçte birini kapsayan ve 120 milyonu aşkın ülke nüfusunun yaklaşık yarısının yaşadığı bir alanı ciddi şekilde sarsabilir veya sular altında bırakabilir.
Herhangi bir mega depremin otomobil, çelik, petrokimya ve elektronik gibi imalat sanayilerinin yoğunlaştığı bölgelere büyük zarar vermesi bekleniyor. Bu sektörler küresel tedarik zincirlerinin bir parçasını oluşturduğundan, ekonomik hasarın etkisinin ülke çapında ve denizaşırı ülkelere yayılması muhtemel. Aichi vilayeti Toyota Motor’un genel merkezine, fabrikalarına ve tedarikçilerine ev sahipliği yapıyor.
Japonya Kabine Ofisi tarafından 2019 yılında yayınlanan bir raporda, temel senaryoya göre etkilenen bölgelerdeki ekonomik zararın 100 trilyon yen (679 milyar dolar) olabileceği, mal ve hizmet üretimi üzerindeki etkinin ise 24,8 trilyon yenlik bir zarara yol açabileceği belirtildi.
Hükümet ne diyor?
Perşembe günkü depremin merkez üssü, çok korkulan Nankai Çukuru depreminin meydana gelmesinin beklendiği yerdeydi. Japonya Meteoroloji Ajansı’na bağlı bir uzman paneli, büyük ölçekli bir deprem olasılığının “normalden çok daha yüksek” olduğuna karar verdi ve ilk kez bir Nankai Çukuru Depremi Ekstra Bilgi bülteni ve buna eşlik eden bir tavsiye yayınladı.
Ajans, geçmişte aynı bölgede yedi gün içinde art arda büyük depremlerin meydana geldiği vakalar olduğu için insanları bir hafta boyunca tetikte olmaya çağırdı. Tavsiye kapsamında tahliye çağrısı yapılmamakla birlikte, potansiyel olarak etkilenen bölgelerde yaşayanların gerektiğinde bunu derhal yapmaya hazır olmaları gerektiği belirtiliyor.
Çocukluklarından itibaren deprem ve doğal afetlerde nasıl davranmaları gerektiği öğretilen Japon halkının ise bu duruma, endişe ve geleneksel sakinliğin bir karışımı ile tepki verdiği basında yer aldı.
Başbakan Fumio Kishida, cuma gününden itibaren Kazakistan, Özbekistan ve Moğolistan’ı ziyaret etme planlarını iptal ederek evde kalıp durumu gözlemlemeye başladı. Kishida’nın Kazakistan’da Orta Asya ülkeleriyle yapılacak bir zirveye katılması planlanıyordu.
