İsrail parlamentosu Knesset, bugün erken saatlerde yaptığı oylamada ezici bir çoğunlukla Filistin devletinin kurulmasını reddeden bir kararı kabul etti. Filistin Yönetimi kararı eleştirirken gelişmelerden, sınırsız destekleriyle İsrail’den yana olan ABD’yi sorumlu tuttu.
Önerge Başbakan Binyamin Netanyahu’nun koalisyonundaki partiler ile muhalefetteki sağcı partiler tarafından desteklendi ve hatta Benny Gantz’ın merkezdeki Ulusal Birlik partisinden de destek aldı.
Muhalefet Lideri Yair Lapid’in merkez sol Yeş Atid partisinden milletvekilleri, iki devletli çözüm lehinde konuşmuş olmasına rağmen önerge oylanırken Genel Kurul’u terk etti. Karara karşı çıkanlar sadece İşçi Partisi ile Arapların Birleşik Listesi (Ra’am ve Hadaş-Ta’al ittifakı) partilerinden milletvekilleri oldu.
Knesset bu adımı Netanyahu’nun ABD Kongresi’nin ortak oturumunda konuşmak üzere ABD’ye yapacağı ziyaretten sadece birkaç gün önce attı. Joe Biden dahil ABD’li demokratlar Gazze krizinin bağımsız Filistin Devleti yolunda atılacak adımlarla çözüleceğine inanıyor.
Şubat ayında Knesset, Filistin devletinin kurulmasını reddeden bir önergeyi kabul etmişti ancak bu önerge, Suudi Arabistan başta olmak üzere bazı Arap ülkelerin Filistin devletinin kurulmasına ilişkin bir plan olmadan İsrail ile ilişkilerini normalleştirmeyeceklerine dair haberlerin çıktığı dönemde kabul edilmişti ve esas olarak Filistin devletinin tek taraflı olarak kurulmasını reddediyordu.
68-9 oyla kabul edilen bu önerge ise İsrail ile müzakere edilmiş bir çözümün parçası olsa dahi bir Filistin devletinin kurulmasını tümüyle reddediyor.
Kabul edilen önergede şu ifadeler yer alıyor: “İsrail Knesseti Ürdün’ün batısında bir Filistin devletinin kurulmasına kesinlikle karşıdır. İsrail topraklarının kalbinde bir Filistin devletinin kurulması İsrail Devleti ve vatandaşları için varoluşsal bir tehlike oluşturacak, İsrail-Filistin çatışmasını sürdürecek ve bölgeyi istikrarsızlaştıracaktır.”
“Hamas’ın Filistin devletini ele geçirmesi ve İsrail Devletini ortadan kaldırmak için İran’ın başını çektiği eksenle koordinasyon içinde çalışarak burayı radikal İslami bir terör üssüne dönüştürmesi sadece kısa bir zaman meselesi olacaktır.”
“Şu anda bir Filistin devleti fikrini teşvik etmek terörizm için bir ödül olacak ve Hamas ve destekçilerinin 7 Ekim 2023 katliamı sayesinde bunu bir zafer olarak görmelerini ve cihatçı İslam’ın Orta Doğu’yu ele geçirmesinin bir başlangıcı olarak görmelerini teşvik edecektir.”
Filistin’den tepkiler
Filistin Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Redine, Knesset’in aldığı kararı eleştirerek, “Terörizm, çocukların yanı sıra kadın ve yaşlıları öldürmek için saldırılarını sürdüren işgaldir” dedi.
Yaptığı yazılı açıklamada tüm dünyanın tanıdığı Filistin devletinin var olduğunun altını çizen Ebu Redine, “Birleşmiş Milletler’de (BM) Filistin devletini tanıyan 149 ülke var. Kimsenin iznine ihtiyacı olmayan bağımsız devletimizin varlığını teyit eden uluslararası tanımalar peş peşe gelmeye devam ediyor” değerlendirmesinde bulundu.
İsrail meclisinde kabul edilen kararın aslında Tel Aviv yönetiminin “tüm bölgeyi uçuruma sürükleme yönünde sergilediği” bir ısrar olduğunu belirten Ebu Redine, gelişmelerden, sınırsız destekleriyle İsrail’den yana olan ABD’yi sorumlu tuttu.
Dünya ülkelerinin tümüne Filistin devletini tanımaları çağrısında bulunan Ebu Redine, “Uluslararası meşruiyet doğrultusunda Filistin devleti kurulmadan barış olmaz ve kimsenin güvenliği de olmaz” ifadelerini kullandı.
Filistin Kurtuluş Örgütü İcra Komitesi Genel Sekreteri Hüseyin eş-Şeyh de yaptığı açıklamada, Knesset’ten çıkarın kararın aslında İsrail’in ırkçı bir devlet olduğunun kanıtı olduğunu belirtti. İsrail’in bu adımla uluslararası hukuku ve uluslararası kararları ihlal ettiğini aktaran Şeyh, Tel Aviv yönetiminin bununla imzalanmış tüm anlaşmaları yok sayarak “barış ortaklığından” çekildiğini ifade etti.
Filistin Ulusal Girişim Hareketi Genel Sekreteri Mustafa el-Bergusi “Söz konusu karar, İsrail’in ve siyonizmin orta yol çözümü reddettiği ve Oslo Anlaşması’nı toprağa gömdüklerini teyit ediyor” dedi.
Biden-Netanyahu ile görüşecek mi?
Knesset’in aldığı kararın, Netanyahu’nun 24 Temmuz’da ABD’de yapacağı konuşmayla ilgili tereddüt yaşayan ABD’li bazı Demokrat vekilleri endişelendirdiği belirtiliyor.
Knesset kararı öncesi bazı Demokratlar Netanyahu’nun konuşma yapacağı Kongre toplantısına İsrail’e saygılarından dolayı katılacaklarını söylerken, daha büyük ve giderek büyüyen bir grup bunun bir parçası olmak istemediklerini belirtiyor.
Öte yandan Beyaz Saray Biden’ın Kovid testinin pozitif çıkmasının ardından kendini izole etmek için Delaware’e gideceğini duyurmuştu. Bu gelişmenin Biden’ın Netanyahu ile pazartesi günü Washington’da yapacağı görüşmeyi nasıl etkileyeceği belirsizliğini koruyor.
