Netanyahu ve aşırı sağcı müttefikleri arasında koalisyon görüşmeleri çıkmaza girdi. Ben-Gvir, kendisine söz verilen ek bakanlığın verilmediğini öne sürerek, Smotrich’in savunma bakanlığındaki ısrarı ile tıkanan koalisyon görüşmelerinden çekildiğini duyurdu.
İsrail’de, bakanlıkların dağıtılması konusundaki anlaşmazlık hükümeti kurmakla görevlendirilen Likud Partisi lideri Binyamin Netanyahu’nun işini zorlaştırıyor. Netanyahu, savunma bakanlığı için talepte bulunan Dini Siyonizm Partisi lideri Bezalel Smotrich ile Smotrich’i bu makamda görmek istemeyen ABD’nin baskısı nedeniyle köşeye sıkışmışken Ben-Gvir’in koalisyon görüşmelerinden çekilmesi işleri iyice çıkmaza soktu.
İsrail Kamu Yayın Kuruluşu’nun (KAN) haberine göre, ülkede hükümeti kurma sürecinde hâlâ anlaşmaya varılamadı. Netanyahu ile savunma bakanlığı için talepte bulunan Dini Siyonizm Partisi lideri Bezalel Smotrich arasında anlaşmazlık yaşanıyor. İki lider arasında yapılan toplantının gergin bir havada geçtiği belirtilen haberde, Netanyahu’nun, Savunma Bakanlığı’nın Smotrich’e devredilmesinin ABD yönetimi ile bir çatışmaya yol açmasından endişe duyduğu ifade edildi. Smotrich’in görüşmede Netanyahu’ya “Bir bakanı kimin atayacağını Amerikalılar mı belirliyor” dediği, bunun üzerine Netanyahu’nun sinirlendiği iddia edildi. Öte yandan ABD’nin İsrail Büyükelçisi Tom Nides’ın Netayahu ile görüştüğü ve Nides’ın Netanyahu’dan üstü kapalı olarak Smotrich’i savunma bakanı olarak atamamasını istediği ileri sürüldü.
Her iki toplantının detaylarına ilişkin sızan ayrıntılar tartışılırken Dini Siyonizm Partisi’nden resmi bir açıklama geldi. “Büyük saygı duyduğumuz ve takdir ettiğimiz müttefikimiz ABD, yeni İsrail hükümetinin oluşumuna müdahale etmemeli” denilen açıklamada Biden yönetimi İsrail demokrasisine saygı duymaya davet edildi.
Dini Siyonizm franksiyonları ayrıldı
Öte yandan seçimlere Dini Siyonizm Partisi’nin çatısı altında giren Ben-Gvir, Knesset Düzenleme Komitesi’ne başvurarak partisini koalisyondan ayırdı. Böylece üç franksiyonlu Dini Siyonizm Partisi, Knesset’teki üçüncü büyük parti olma özelliğini yitirdi. Smotrich liderliğindeki Dini Siyonizm’in 7, Ben Gvir’in Yahudi Gücü’nün 6 ve Avi Maoz liderliğindeki Noam’ın bir vekili bulunuyor. Bu gelişme, Netanyahu’nun Smotrich’e karşı elini güçlendirme potansiyeli taşıyor ancak Ben-Gvir, koalisyonu dağıtırken Netanyahu’dan Smotrich’in taleplerini kabul etmesini istedi.
Ben-Gvir el yükseltti
Ben-Gvir’in Netanyahu’nun elini rahatlattığına dair yorumlar yapılırken koalisyon görüşmelerinden çekildiğini duyurması “ters köşe” etkisi yarattı. Ben-Gvir, kamu güvenliği bakanlığına ek Çevre, Negev ve Celile Kalkınma Bakanlığını istiyordu. Partisinden yapılan açıklamaya göre Netanyahu bu iki bakanlık için söz vermişti ancak şimdi geri atım attı ve sözünü tutmuyor.
‘Maliye’ paylaşılamıyor
Netanyahu’nun hükümet kurma görüşmelerini çıkmaza sokan savunma ve kamu güvenliği bakanlıklarıyla sınırlı değil. Maliye bakanlığı üzerinde de tartışmalar yaşanıyor. Smotrich dışında Geleneksel Siyonist partilerden Şas’ın lideri Arya Deri de bu koltuğu istiyor. Maliye’nin Smotrich’in 7 vekiline karşı Knesset’te 11 vekille temsil edilen Şas’a verilmesi daha adil görünüyor ancak Deri’nin yolsuzluk nedeniyle kesinleşen ve ertelenen hapis cezaları hem etik hem de hukuki bir engel olarak Netanyahu’nun önünde duruyor. İsrail Anayasası, hapis cezasına çarptırılan kişilerin 7 yıl boyunca bakanlık yapamayacağını öngörüyor. Yolsuzluktan hüküm giymiş bir isme eğer hukuki bir açık bulunabilse dahi İsrail hazinesini teslim etmenin getireceği eleştirilerin yanı sıra Netanyahu’nun kendi partisi içinden de bu koltuğa taliplerin çıkması Likud liderinin işini iyice zorlaştırıyor.
Süre henüz dolmadı
Hükümeti kurması için Netanyahu’ya verilen süre henüz dolmadı, ayrıca Likud lideri talep ederse 14 gün daha ek süre alabilir. Ancak Smotrich’in savunma bakanlığından geri adım atmaması ve Biden yönetiminin en baştan çizgiyi çekmesi nedeniyle Netanyahu’nun işini zorlaştırıyor. Likud liderinin bu pozisyonu “başka bir seçime gitme” pahasına bile olsa Smotrich’e vermeyi reddettiğine dair basına yapılan Likud kaynaklı “sızıntılar” ise Netanyahu’nun elini güçlendirme hamlesi gibi duruyor.
