Litvanya’nın merkez sol muhalefet partileri, ulusal seçimlerin ikinci ve son turunda merkez sağ iktidar koalisyonuna karşı galip gelmelerinin ardından pazartesi günü zaferlerini kutladılar.
Pazar günü yapılan seçimlerde oyların %100’ünün sayılmasıyla Sosyal Demokratlar, Seimas olarak bilinen 141 sandalyeli parlamentoda 52 sandalye kazanarak muhafazakâr Başbakan Ingrida Šimonytė liderliğindeki Vatan Birliği hükümetinin dört yıllık iktidarına son verdi.
Sosyal Demokratlar, sırasıyla 14 ve 8 sandalye kazanan iki küçük merkez sol parti, Demokratik Birlik ve Köylüler ve Yeşiller Birliği ile çoğunluk kabinesi kurma görüşmelerine başlayacak. Koalisyonun en az 74 sandalyeyi kontrol etmesi bekleniyor.
Başbakan Šimonytė’nin Vatan Birliği ise iki turlu seçimde sadece 28 sandalye kazandı.
Sosyal Demokratların lideri Vilija Blinkevičiūtė, pazar günü Vilnius şehir merkezinde zaferi kutlayan kalabalık karşısında destekçilerine teşekkür etti.
Blinkevičiūtė, “Bugün çok aktif bir şekilde bize oy veren Litvanya halkına çok müteşekkirim,” dedi ve sonuçların “halkın değişim ve tamamen farklı bir hükümet istediğini” gösterdiğini savundu.
Sonuç, ilk turda Sosyal Demokratların sadece iki sandalye gerisinde olan iktidardaki muhafazakârlar için sürpriz oldu.
Šimonytė gazetecilere verdiği demeçte “Litvanya’da durum böyle, her seçimde sarkacın bir yöne ya da diğerine sallandığını görüyoruz. Seçmenlerin iradesine saygı duyuyoruz,” dedi.
Batıda Rusya’nın Kaliningrad eksklavı ve doğuda Belarus ile sınır komşusu olan Litvanya’daki oylama, Ukrayna savaşının özellikle stratejik öneme sahip Baltık bölgesinde Moskova’nın niyetlerine ilişkin korkuları artırdığı bir döneme denk geldi.
Uzmanlar, Litvanya’nın dış politikasında önemli bir değişiklik olmayacağını söylüyor. Avrupa Birliği ve NATO üyesi olan Litvanya, Ukrayna’nın sadık bir destekçisi.
Šimonytė özellikle Belarus üzerinden gelen göçmenlere yönelik tutumu nedeniyle de eleştiriliyor. Litvanya, doğu komşusunun yanı sıra Rusya’nın da çoğu Afrika ve Orta Doğu’dan gelen insan akınını düzenlediğini iddia ediyor.
Sonuçlar aynı zamanda yeni kabinenin 20 sandalye ile üçüncü olan “popülist” Nemuno Aušra partisi olmadan kurulabileceği anlamına geliyor. Partinin lideri Remigijus Žemaitaitis bu yılın başlarında “antisemitik açıklamalar yaptığı” iddiasıyla parlamentodan istifa etmek zorunda kalmıştı.
Sonuçların ardından Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis, Vatan Birliği liderliğinden istifa ettiğini ve siyaseti bıraktığını açıkladı.
Pazar günü seçime katılım oranı yüzde 41,31 ile ikinci tur için en yüksek oranlardan biriydi.
