Rus yük gemisi Ursa Major, Akdeniz’de terör saldırısı sonucu battı. Olay iki mürettebatın kaybolmasına neden oldu. Yetkililer, geminin görevine ilişkin iddiaları reddederken, analizler geminin Suriye’ye askeri teçhizat taşımış olabileceğini öne sürüyor.

23 Aralık’ta Akdeniz’de batan Rus kuru yük gemisi Ursa Major’un (Latince “Büyük Ayı”) terör saldırısına uğradığı açıklandı.

Geminin ortak sahiplerinden biri olan Oboronlogistika şirketinin basın servisi, “Mürettebatın ifadelerine göre, Moskova saatiyle (TSİ ile aynı) 13.50’de geminin sağ tarafında, kıç kısmında üç ardışık patlama meydana geldi,” dedi.

Patlamaların hemen ardından gemi hızla 25 derece yan yattı. Şirket, geminin aşırı yüklenmiş olmadığını vurguladı. Ursa Major, Rusya’nın en büyük kuru yük gemilerinden biri olup 9,5 bin ton taşıma kapasitesine sahip, ancak olay anında gemide yalnızca 806 ton yük bulunuyordu.

Oboronlogistika’ya göre gemide iki portal vinç, iki vinç kepçesi, iki ambar kapağı, ekipman içeren 20 metrelik bir konteyner ve 129 boş konteyner vardı.

Olay, 23 Aralık’ta Akdeniz’in uluslararası sularında, İspanya ve Cezayir arasında meydana geldi. Ursa Major, doğuya doğru Cebelitarık Boğazı’na ilerliyordu. El Español ve La Verdad gazetelerine göre, patlama makine dairesinde gerçekleşti, ardından gemi rotasından saparak yan yatmaya başladı. Olay sonucunda iki mürettebat kayboldu, 14 denizci ise kurtarıldı.

Marine Traffic ise, Ursa Major’un Akdeniz’e üç Rus çıkarma gemisi (İvan Gren, Aleksandr Otrakovskiy ve Aleksandr Şabalin) ve Sparta adlı gemi eşliğinde girdiğini doğruladı.

Kuru yük gemisi, 11 Aralık’ta St. Petersburg’dan hareket etmişti ve resmi plana göre 22 Ocak’ta Vladivostok’a ulaşması gerekiyordu. Rusya Savunma Bakanlığı’na bağlı olan Oboronlogistika, geminin liman altyapısını geliştirmek ve Kuzey Deniz Yolu için “proje yükü” taşıyarak bir “devlet görevini” yerine getirdiğini belirtti.

Ancak, denizcilik analisti H. I. Sutton, Ursa Major’un gerçek hedefinin Suriye’deki Tartus limanı olabileceğini öne sürdü. Analiste göre gemi, Rus askeri teçhizatını tahliye etmek için oraya gidiyordu. Ayrıca Ursa Major’un daha önce düzenli olarak “Suriye Ekspresi” olarak bilinen, Rusya’nın Suriye’deki birliklerini destekleyen rota kapsamında kullanıldığını hatırlattı.

FSB, Ukrayna istihbaratı tarafından organize edilen ve Rusya Savunma Bakanlığı’na yönelik bir dizi suikast girişimini engellediğini duyurdu. Olayla ilgili dört kişi gözaltına alınırken, patlayıcı cihazlar ve suç kanıtları ele geçirildi.

Rusya Federal Güvenlik Teşkilatı (FSB) görevlileri, Ukrayna’daki çatışmalara katılan yüksek rütbeli Savunma Bakanlığı yetkililerine ve aile üyelerine yönelik bir dizi suikast girişimini önledi.

FSB’ye göre, bu girişimlerin hazırlığı Ukrayna istihbarat kurumları tarafından organize edildi. Olayla ilgili dört Rusya vatandaşı gözaltına alındı ve söz konusu şahıslar müebbet hapis cezasıyla karşı karşıya.

FSB’nin açıklamasına göre, suikast girişimcilerinden biri, 2020’den beri Ukrayna’da yaşayan bir Rusya vatandaşıydı. Şahıs, Moldova ve Gürcistan üzerinden Moskova’ya kasım ayında, sınır dışı edilen biri gibi görünerek geldi.

Moskova’da bir saklama noktasından, taşınabilir şarj cihazı şeklinde kamufle edilmiş el yapımı bir patlayıcı cihaz (EYP) aldı. Bu cihazı, üst düzey bir Savunma Bakanlığı yetkilisinin resmi aracının altına yerleştirmesi planlanıyordu.

İkinci şüpheli, sorgusunda Ukrayna’ya gittiğini ve burada Ukrayna istihbarat kurumları tarafından devşirildiğini ifade etti. Daha sonra Rusya’ya gönderilerek yüksek rütbeli Savunma Bakanlığı yetkililerini ve aile üyelerini gözetlemesi talimatı verildi.

Söz konusu şahıs, elde ettiği tüm bilgileri, daha sonraki terör saldırılarının planlanması için Ukrayna’ya iletti.

FSB’ye göre, başka bir askeri yetkilinin öldürülmesine yönelik planın hazırlanmasına iki Rus daha dahil edildi.

Bu kişilerin, Savunma Bakanlığı çalışanına belgelerle dolu bir dosya teslim etmeleri gerekiyordu. Ancak bu dosyanın içinde patlayıcı madde gizlenmişti.

Kommersant gazetesinin haberine göre gözaltına alınan dört kişiden el yapımı patlayıcı cihazlar ve iletişim araçları ele geçirildi. Patlayıcı maddeler ve cihazların yasa dışı kullanımı, terör saldırılarına hazırlık ve vatana ihanet suçlarından haklarında dava açıldı.

‘Ukrayna istihbaratı, Mossad’ı örnek alıyor’

Rusya’da sermayedarlar Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina’ya yüksek faiz oranları nedeniyle tepkili. Nabiullina, enflasyonu dizginlemek için faiz oranlarını yüzde 21’e yükseltirken, bu durum iş dünyasında maliyetleri artırıyor ve büyümeyi engelliyor. Ancak, Devlet Başkanı Putin’in Nabiullina’ya desteği sürüyor.

Enflasyonu dizginlemek için şimdiye kadar sonuçsuz kalan çabalarında Rusya Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina, baz faiz oranını rekor seviyelere çıkararak borçlanma maliyetlerini artırdı.

RBK gazetesine konuşan çelik üreticisi Severstal’ın sahibi milyarder Aleksey Mordaşov, “Bugünkü merkez bankası faiz oranları, ekonomi ve sanayinin gelişimi için çok ciddi bir engel. Bu doğru ilaç mı? Umarım ilaç hastalıktan daha zararlı çıkmaz,” değerlendirmesini yaptı.

Petrol satışları ve devasa askeri harcamalarla desteklenen ekonomi şaşırtıcı şekilde direnç gösterse de Ukrayna’daki askeri müdahale ekonomik dengesizlikleri artırdı, enflasyonu yükseltti ve ciddi bir iş gücü sıkıntısına yol açtı. ABD’nin son yaptırımları rubleyi düşürürken, yerli şirketler genişleme planlarını azaltıyor.

Berlin’deki Carnegie Rusya Avrasya Merkezi’nde görev yapan eski Rusya Merkez Bankası yetkilisi Aleksandra Prokopenko, Wall Street Journal (WSJ) gazetesine verdiği demeçte, “Seçkinler hayatta kalma mücadelesi veriyor; Putin’e sadık kalsalar da giderek daha memnuniyetsizler. Nabiullina uygun bir hedef haline geldi,” ifadelerini kullandı.

Rusya’nın politika faiz oranı yüzde 21’de ve merkez bankasının cuma günü bunu daha da artırması bekleniyor. Ancak enflasyon hâlâ yüzde 9 civarında seyrediyor. Tereyağı fiyatlarındaki artış, Rusya genelinde süpermarketlerde ürün hırsızlıklarının artmasına neden oldu. Votka fiyatları da yükseldi.

Yönetim kurulu toplantılarında, faiz oranları ve enflasyon birlikte yükselirken, maliyetler arttıkça kar marjları daralıyor. Rusya’nın en büyük mobil operatörü MTS, üçüncü çeyrek net karındaki yüzde 90’a yakın düşüşün, faiz ödemelerini finanse etme maliyetlerinin artmasından kaynaklandığını açıkladı.

Rusya Merkez Bankası’ndan rubledeki dalgalanmalara faizle müdahale

Rosneft, ülkenin en büyük petrol üreticisi, geçen ay yüksek faiz oranlarını gerekçe göstererek rafinerilerini modernize etme planlarını ertelemek zorunda kalacağını duyurdu.

İflas dalgası korkuları da artıyor. Rusya’da 200’den fazla alışveriş merkezi, artan borç yükleri nedeniyle iflas riski altında. Rus nakliye şirketlerinin neredeyse üçte biri önümüzdeki yıl iflas etmekten korktuklarını belirtiyor.

Savunma holdingi Rostec’in başkanı olan Sergey Çemyozov, faiz oranlarının “sanayi büyümesinde ciddi bir fren” olduğunu ifade etti.

İnterfaks ajansına konuşan Çemyozov, “Delice yüksek bir faiz oranıyla kredi almak bir işletme için intihar demektir. Bu iflas yoludur,” dedi.

Merkez bankasının sık sık eleştiren milyarder Oleg Deripaska ise, bu yılın başlarında “köleleştirici” oranların ülkenin nefes alabilmesi için yüzde 5’e indirilmesini talep etti.

Nabiullina’ya yönelik tepkiler artarken, bazıları onun görevden alınması çağrısında bulundu. Bu ayın başlarında, Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma’daki üçüncü en büyük partinin lideri Sergey Mironov, Nabiullina’nın görevden alınması ve ekonomideki sorunlardan kişisel olarak sorumlu tutulması gerektiğini öne sürdü. Rusya Sanayiciler ve Girişimciler Birliği, para politikasının bazı yönlerine hükümetin müdahale etmesini önerdi.

Yine de gözlemciler, Putin’in başkanı değiştirmesi ya da para politikasında değişiklik yapmasının olası olmadığını söylüyor. Nabiullina, savaşın başlarında aldığı acil tedbirlerle rublenin düşüşünü durdurdu ve hükümetin teşvik tedbirlerinin reel ekonomiye ulaşması için zaman kazandırdı.

Ekim ayında Nabiullina, “Yüksek enflasyon sürdürülebilir ekonomik büyümeyi engeller. Yüksek enflasyonun belirli bir aralıkta tutulabileceği fikri tehlikeli bir yanılsamadır,” demişti.

Putin şimdiye kadar tartışmalara müdahale etmedi. Perşembe günü yıllık televizyon konuşmasında, “enflasyonla ilgili bazı sorunlar” olduğunu kabul etti, ancak ekonominin genel olarak istikrarlı olduğunu söyledi. Gözlemciler, enflasyonun kontrolden çıktığı 1990’lardaki derin ekonomik kriz konusunda son derece hassas olan Putin’in fiyat istikrarına öncelik vereceğini söylüyor.

Alman Uluslararası ve Güvenlik İşleri Enstitüsü’nde Rusya’ya odaklanan iktisatçı Janis Kluge, “Nabiullina, Putin’in tam desteğine sahip. Gerekirse enflasyonu kontrol altına almak için Rus ekonomisini resesyona sürükleyebilir,” diye konuştu.

Nabiullina’dan yılbaşı sürprizi: Rusya Merkez Bankası faiz artışına gitmedi