Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron 21 Mayıs Salı gecesi ülkesinin “denizaşırı” toprağı Yeni Kaledonya’ya giderek bir “misyon” kuracak.
Bağımsızlık yanlılarının yerli Kanak halkının temsiliyetini azaltacağını söylediği, Yeni Kaledonya’nın eyalet seçimlerinde oy kullanma hakkına sahip kişileri yeniden düzenleyen yasa tasarısı Ulusal Meclis’te kabul edilmeden önce protestolar patlak vermişti. Fransa 15 Mayıs’ta ülkede olağanüstü hal ilan etti.
Fransa’nın Demokratik Yenilenmesinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Prisca Thevenot salı günü Bakanlar Kurulu toplantısının ardından basına yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanı 2017’den beri olduğu gibi bu konuda da seferber olmuş durumda,” dedi ama Macron’un Yeni Kaledonya’da ne kadar kalacağını ya da önümüzdeki günlerde açıklanacak olan “misyonun” niteliğini belirtmedi.
Macron’a ziyaretinde İçişleri Bakanı Gérald Darmanin, Savunma Bakanı Sébastien Lecornu ve Denizaşırı İşlerden Sorumlu Bakan Delegesi Marie Guévenoux eşlik ediyor.
Sözcü, Başbakan Gabriel Attal’ın da “hemen değil ama önümüzdeki haftalarda oraya gitme fırsatı bulacağını” sözlerine ekledi.
Noumea Cumhuriyet Savcısı Yves Dupas salı günü yaptığı açıklamada, bir hafta önce bağımsızlık yanlısı hareket tarafından kınanan anayasa reformuna tepki olarak çıkan isyanın başlamasından bu yana 400’den fazla dükkan ve işyerinin tahrip edildiğini ya da hasar gördüğünü söyledi.
Hükümete göre, müzakerelerin yeniden başlaması için “düzen ve güvenliğin” geri gelmesi bir ön koşul.
Macron’un Rönesans partisinden bağımsızlık karşıtı milletvekili Philippe Dunoyer AFP’ye yaptığı açıklamada Macron’un ziyaretinin “değerlendirilmesi gereken bir diyalog fırsatı olduğunu” savundu. Rönesans’ın Yeni Kaledonya’dan sorumlu ikinci milletvekili Nicolas Metzdorf ise şiddeti tetikleyen anayasa reformunun ertelenmesine ya da geri çekilmesine karşı olduğunu söyledi.
Yeni Kaledonya’da 2.700’den fazla jandarma, polis memuru ve askeri personel görev yapıyor ve bu sayının artması bekleniyor. Ayaklanmalarda iki polis memurunun yanı sıra en az üçü yerli Kanak sakini olmak üzere dört sivil öldürüldü. Şimdiye kadar onlarca kişi yaralandı ve 200’den fazla kişi gözaltına alındı.
Planlanan reform kapsamında, takımadalarda on yıldır ikamet eden tüm vatandaşlar Yeni Kaledonya seçmenlerine dahil edilecek ve bu da Kanaklar için seçim ağırlığının azalmasıyla sonuçlanacak.
Macron reformun, senatör ve milletvekillerinden oluşan bir Kongre tarafından haziran sonundan önce onaylanmasını istiyor fakat muhalifler metnin oylanmasının ertelenmesini istiyor.
Pazar günü (19 Mayıs), Fransa’nın denizaşırı bölgeleri olan Réunion adası, Guadeloupe, Martinique ve Fransız Guyanası başkanları “iç savaşı” önlemek için reformun derhal geri çekilmesi çağrısında bulunmuştu.
Collectivité Territoriale de Guyane (Fransız Guyanası Bölgesel Kolektivitesi) Başkanı Gabriel Serville TFI’ya yaptığı açıklamada, “Durumun o kadar ciddi ve karmaşık hale geldiğine inanıyoruz ki (…) artık Cumhurbaşkanından güçlü bir jest bekliyoruz,” dedi.
