Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin Yunanistan’a yaptığı resmi ziyaretin üzerinden yalnızca altı ay geçti ve şimdi Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, 21 ve 22 Şubat tarihleri arasında Yeni Delhi’ye iki günlük bir resmi ziyaret ile karşılık veriyor. Yunanistan başbakanının bu ziyareti, Yunan ve Hint liderliğinin, iki ülke arasında, Hindistan’ın şu anda Avrupa’da yalnızca Fransa ve Almanya ile sürdürdüğü türden “özel bir stratejik ortaklığı” adım adım başlatmayı tercih ettiğini doğrulayacak nitelikte gibi görünüyor.
Miçotakis’in ayrıca 21-23 Şubat tarihleri arasında Yeni Delhi’de düzenlenecek olan Hindistan’ın önde gelen dış politika forumu Raisina Diyaloğu’nun baş konuğu ve açılış konuşmacısı olması bekleniyor. Bununla beraber, Miçotakis’in Atina’ya dönmeden önce Mumbai’yi ziyaret etmesi de plan dahilinde. Ayrıca, Miçotakis’in ziyareti sırasında, Ekonomi Diplomasisinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Kostas Frangoyannis ile Dışişleri Bakanlığının Uluslararası Ekonomik İlişkiler Genel Sekreteri Maira Myrogianni liderliğindeki bir Yunan iş heyetinin, Yeni Delhi, Mumbai ve Bangalore’daki Hint işletmelerine Yunanistan fırsatlarını sergileyecek paralel bir ziyareti de olacak.
Yunanistan’ın Hindistan’a son başbakanlık ziyaretinin 2008 yılında gerçekleştiği dikkate alınırsa, Miçotakis’in bu ziyareti Yunanistan’dan Hindistan’a 15 yıl aradan sonra ilk ikili devlet başkanı veya hükümet düzeyinde ziyaret anlamına geliyor. Yunanistan başbakanının bu ziyareti, her iki ülkenin de Narendra Modi’nin -bir Hindistan başbakanı tarafından kırk yıldır yapılan ilk ziyaret niteliği taşıyan- geçtiğimiz ağustos ayında Yunanistan’a yaptığı önemli ziyaretin yarattığı ivmeyi artırarak bağlarını daha da güçlendirmeye çalıştığı bir dönemde gerçekleşiyor.
Hindistan ve Yunanistan’ın ilişkilerini “stratejik ortaklık” düzeyine yükselttiği Modi’nin ziyaretine ilişkin Miçotakis Hint medyası için yazdığı makalede bu ziyareti ve iki ülke ilişkilerini “2.500 yıllık yeni bir ilişki” olarak tanımlamış ve şunları söylemişti: “Stratejik ortaklığımızı başlatmak üzere Başbakan Modi’yi Yunanistan’a davet ederken 2.500 yılı aşkın etkileşim ve değişimin ardından Yunanistan-Hindistan ilişkilerinde en iyinin henüz gelmediğine olan inancımı sürdürüyorum… Üç kıtanın kavşağında bulunan ve AB ve NATO üyesi olan Yunanistan, Hindistan’ın Avrupa’ya açılan kapısı olmak için mükemmel bir konumdadır.”
Yeni Delhi, Yunan limanlarında varlık ve daha geniş bir savunma ortaklığı arayışında olduğundan, Yunanistan’ı Akdeniz bölgesine ulaşmakta önemli bir dayanak noktası olarak görüyor. Bu açıdan Yunanistan, Avrupa’daki Hindistan Orta Doğu Avrupa Ekonomik Koridoru’nun (IMEC) ilk uğrak noktası olabilir. Yunanistan’ın Pire Limanı’nın stratejik önemi, IMEC’te kilit bir merkez olarak hizmet etme, ticareti ve bağlantıyı geliştirme potansiyeli ile ön planda tutuluyor.
Yunanistan başbakanının bu ziyareti aynı zamanda IMEC projesinin gelişimi ve Hint Okyanusu’nu Akdeniz’e bağlayan ekonomik koridorun oluşturulmasına ilişkin siyasi, yapısal ve pratik yönlerin daha fazla tartışılmasına da olanak tanıyacak. Başbakan Modi daha geçen hafta 7. ziyareti için Birleşik Arap Emirlikleri’ndeydi ve burada IMEC ile ilgili bir Çerçeve Anlaşması imzalandı ve ayrıca liman geliştirme ve enerji transitine yönelik özel projeler de imzalananlar arasındaydı.
Yeni Delhi, devam eden İsrail-Hamas savaşı nedeni ile bazı aksaklıklara ve bunun sonucunda Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki yakınlaşmanın frenlenmesine karşın Birleşik Arap Emirlikleri ve Yunanistan dahil diğer ortakları ile bu yaşamsal bağlantı koridorunu ciddi şekilde sürdürme çabasında. Ayrıca, koridorun Yunanistan üzerinden Avrupa’ya bağlanacağı ve burayı Batı ve Doğu Avrupa’ya yönelik Hint ürünleri için önemli bir ticari kanal ve giriş noktası haline getireceği göz önüne alındığında, bu proje doğrudan Yunanistan’ı da ilgilendiriyor.
Hindistan Dışişleri Bakanlığı, Hindistan ile Yunanistan arasındaki ilişkinin ortak kültürel değerlere, ekonomik büyümeyi teşvik etme kararlılığına, güvenlik ve savunma ile denizcilik alanlarında işbirliğine dayandığını ve bölgesel ve küresel konularda uyum ile karakterize edildiğini ifade ediyor. Yeni Delhi ve Atina arasındaki ikili ilişkiler bugün her zamankinden daha güçlü. Modi’nin 40 yıl önce Eylül 1983’te Başbakan Indira Gandhi’nin ziyaretinden bu yana ilk olan Ağustos 2023’teki Yunanistan ziyareti, gelişen ilişkide önemli bir dönüm noktası etkisi yaratmıştı. Ziyaret sırasında Modi’ye Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakellaropoulou tarafından “Büyük Şeref Nişanı” verildi ki Modi bu onuru alan ilk yabancı hükümet başkanı.
Özellikle iki ülke arasındaki askeri işbirliğinde kayda değer bir yükseliş yaşanıyor. Bu arada, burada Hindistan’ın Mayıs 1998’deki nükleer denemelerinin ardından çoğu Batılı ülke Hindistan’a karşı yaptırımlar üzerinde düşünürken Yunanistan Savunma Bakanı’nın Aralık 1998’de Hindistan’ı ziyaret ettiği (testlerden sonra Hindistan’ı ziyaret eden bir NATO ülkesinden ilk Savunma Bakanı) ve Savunma İşbirliğine ilişkin bir Mutabakat Zaptı imzaladığı anımsanabilir.
İki ülkenin hava kuvvetleri birkaç yıldır ortak tatbikatlara katılıyor. 24 Nisan – 4 Mayıs 2023 tarihleri arasında Hindistan Hava Kuvvetleri’nin, Yunan Hava Kuvvetleri’nin ev sahipliği yaptığı INIOCHOS-23 çokuluslu hava tatbikatına aktif katılımı, savunma yeteneklerinde büyüyen ortaklığın bir sembolü olarak görülüyor. Ayrıca, 27-29 Temmuz 2023 tarihleri arasında Hindistan Donanması’nın Kalküta sınıfı muhrip gemisi INS Chennai’nin Girit’teki Souda Körfezi ziyareti sırasında Yunan Donanma Gemisi Nikiforos Fokas ile bir Geçiş Tatbikatı gerçekleştirmesi, iki ülkenin denizcilik işbirliğini güçlendirmesinde önemli bir hamle olmuştu. Bu arada, Kasım 2022’nin başlarında Yunanistan ile Mısır arasında Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri ve Suudi Arabistan’ın da katıldığı Medusa-12 askeri tatbikatlarına Hindistan da gözlemci olarak katılmıştı.
Daha da önemlisi, Yeni Delhi ile Atina arasındaki “diplomatik dostluk” askeri manevraların ötesine uzanıyor ve her iki ülke de temel uluslararası konularda “ortak bir zemin” buluyor. Örneğin, Hindistan ve Yunanistan, Keşmir ve Kıbrıs gibi konularda karşılıklı destek konusunda sürekli olarak aynı çizgide hareket ediyor. Yeni Delhi’nin Kıbrıs konusunda Yunanistan’ı “kararlı bir şekilde” desteklediğini, Atina’nın ise tarihsel olarak Keşmir meselesinde Hindistan’ın tutumunu desteklediğini belirtmekte yarar var. Atina ayrıca Yeni Delhi’nin genişletilmiş Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde kalıcı bir sandalyeye sahip olma teklifini de destekliyor ve bu da uluslararası forumlarda Hindistan’a verdikleri desteğin önemli bir göstergesi olarak kabul görüyor.
Ekonomik işbirliği kapsamında, ikili ticaret 2022’de rekor bir rakamla 1,32 milyar euroyu gördü ve iki ülke bu rakamı 2030 yılına kadar ikiye katlamanın çalışmalarını yürütüyor. Burada Hint işletmeler Yunanistan’ı Avrupa’ya açılan önemli bir kapı olarak görmeye başlıyor. Bu bağlamda, önde gelen bir Hint şirketi olan GMR’nin, Yunan Şirketi Terna ile birlikte Yunanistan’ın ikinci büyük havalimanı olan Girit’teki Kastelli’nin inşaatında yer aldığını anımsamakta yarar var. Yunan işletmeleri ise hâlihazırda Hindistan’da gıda, ilaç malzemeleri ve nakliye gibi çeşitli alanlardaki fırsatları araştırıyor.
Yunanistan’daki sayıları 13 bin ile 14 bin arasında değişen Hint topluluğu, iki ülke arasında yaşamsal bir köprü görevi görüyor ve insanlararası bağlantıları güçlendiriyor. Modi’nin geçen yılki Atina ziyaretinden yola çıkarak, Miçotakis’in bu ziyaretinde vasıflı göçü kolaylaştırmak için “Hareketlilik ve Göç Ortaklığı Anlaşması”nın imzalanması söz konusu olabilir. Ayrıca, turizm sektöründeki “büyük fırsatların” değerlendirilmesinin yanı sıra ilaç ve teknoloji sektörlerindeki ekonomik işbirliğinin artırılması amacıyla Yunanistan ile Hindistan arasında “doğrudan uçuşlar” kurmak için de çalışmaların yoğunlaşması masada olacaktır.
