NATO temsilcileri, savunma harcamalarının artırılması gerektiği konusunda hemfikir olurken, Donald Trump’ın GSYİH’nin yüzde 5’ini savunma bütçesine ayırma önerisini desteklemedi. Uzmanlara göre bu oran, çoğu NATO ülkesi için siyasi ve ekonomik olarak imkânsız. Ancak, haziran ayında yapılacak NATO zirvesinde yüzde 2 hedefinin üstüne çıkılması bekleniyor.
NATO ülkelerinin temsilcileri, savunma harcamalarının artırılması gerektiği konusunda hemfikir olsa da ABD’nin seçilmiş başkanı Donald Trump’ın, bu oranı yüzde 2’den yüzde 5’e çıkarma önerisine destek vermedi.
Reuters ajansının haberine göre göre, Trump, 7 Ocak’ta NATO üyelerinin savunmaya gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYİH) yüzde 5’ini ayırması gerektiğini dile getirdi. Ancak bu oran, şu anda ABD dahil hiçbir NATO ülkesinin ulaşamadığı bir seviyeyi temsil ediyor.
Uzmanlar, yüzde 5 oranının NATO ülkelerinin büyük çoğunluğu için hem siyasi hem de ekonomik olarak mümkün olmadığını, böyle bir hedefin yüzlerce milyar dolarlık ek finansman gerektireceğini ifade ediyor.
Yeni hedef değerlendiriliyor
Buna rağmen, yetkililer ve uzmanların açıklamalarına göre NATO, mevcut yüzde 2 hedefinin ötesine geçmeyi değerlendirecek. Yeni bir hedefin haziran ayında Hollanda’nın Lahey kentinde düzenlenecek NATO zirvesinde kabul edilmesi bekleniyor.
Bazı analistler, NATO ülkelerinin GSYİH’nin yaklaşık yüzde 3’ünü savunmaya ayırma hedefinde uzlaşabileceğini öne sürüyor.
Fakat bu oran bile, mevcut yüzde 2 hedefini zorlayan veya henüz bu hedefe ulaşamayan ülkeler için oldukça yüksek bir seviye olacak.
Trump’ın yüzde 5 önerisinin ise uzun sürecek müzakerelere zemin hazırlamak amacıyla başlangıçta kasıtlı olarak yüksek tutulmuş bir teklif olabileceği ve nihayetinde yüzde 3’e yakın bir oran üzerinde mutabakata varılabileceği belirtiliyor.
Geçen ay Financial Times, Trump’ın NATO ülkelerinden savunma harcamalarını GSYİH’nin yüzde 5’ine çıkarma talebinde bulunacağını duyurmuştu. Seçilmiş başkanın danışmanları, Trump’ın Ukrayna’ya askeri yardımı sürdürme niyetinde olduğunu belirtmişti.
Haberde, Trump’ın Avrupa ve Rusya-Ukrayna çatışması konusundaki politikasını şekillendirmeye devam ettiği, Ukrayna’nın NATO üyesi olmaması gerektiğine inanmaya devam ettiği, ancak Kiev’e silah tedarik edilmesinin “güç yoluyla barış” sağlayacağı görüşünü savunduğu vurgulanmıştı.
