ABD’de teknoloji startuplarının en önemli ortaklarından Silikon Vadisi Bankasının (SVB) iflasının ardından risk sermayesinin (venture capital) güvenli liman arayışı sürüyor.
Startuplara sağlanan risk sermayesi fonlarının ilk çeyrekte bir önceki yıla göre yarıdan fazla düştüğü (yüzde 55) görülüyor.
Araştırma şirketi PitchBook ve Ulusal Risk Sermayesi Birliğinin verilerine göre, ABD’li startuplar bu yılın ilk çeyreğinde risk sermayedarlarından 37 milyar dolar toplayarak son 13 çeyreğin en düşük tutarını elde etti.
İlk çeyrekte son beş yılın en düşük anlaşma sayısı olan 3.000’den az anlaşma gerçekleşti.
Bloomberg’e konuşan PitchBook risk sermayesi analisti Kyle Stanford, “Tüm piyasa yatırım konusunda çok daha temkinli davranıyor. Son turlarında belirledikleri hızda büyüyor olsalar bile şirketlerin sermaye toplaması kolay olmayacak,” dedi.
Risk sermayesi destekli startupların neredeyse yarısını finanse eden ya da onlara hizmet sağlayan SVB’nin çökmesi, önümüzdeki yıllarda yatırım hızını yavaşlatabilecek yeni bir endişe dalgası yarattı.
Sektör, yükselen faiz oranları ve binlerce işten çıkarmanın damgasını vurduğu bir gerileme dönemine girmiş durumda.
Teknoloji şirketlerine akan fonlar da azalmış görünüyor. PitchBook verilerine göre, ilk halka arzlar ve diğer şirketlere satışlardan oluşan faaliyetler 2022’de 71,4 milyar dolara düştü. Bu rakam, altı yıl içinde 100 milyar doların altına inilen ilk örnek oldu.
Yine de, 2022 yılında risk sermayesi şirketlerinin 2022 yılında startuplar için 163 milyar dolarlık yatırım topladığı akılda tutulmalı.
Özellikle, özel sermaye şirketleri ve hedge fonları gibi geleneksel olmayan startup yatırımcılarının sektöre olan ilgisinin azalması nedeniyle, risk sermayesinin, faaliyetlerini sürdürmek için paraya ihtiyaç duyan tüm unicorn startupları (değeri 1 milyon doların üzerindeki startuplara verilen ad) destekleyemeyebileceği vurgulanıyor.
Bloomberg, startup ekosistemine akan nakdin, büyük ölçüde 2008 mali krizinden bu yana hüküm süren eşi benzeri görülmemiş düşük faiz oranlarının bir sonucu olduğunu hatırlatıyor.
Lizette Chapman imzalı makalede, “Emeklilik fonları, yatırım fonları ve diğer büyük kurumsal para havuzları, en güvenli yatırımlar yoluyla düşük getirilerle karşılaşınca, daha yüksek kâr potansiyeli olan finansal araçlar aramak zorunda kaldı,” deniyor.
Faizlerin yükselmesiyle birlikte risk sermayesi, teknoloji startuplarına yeni yatırımlar yapmaktan ziyade mevcut yatırımlarının karşılığını almaya odaklanmış durumda.
Aynı makalede, risk sermayesinin 2022 yılında bir önceki yıla göre daha fazla para topladığı ama para toplayan firma sayısının Covid öncesi seviyelere düştüğünün de altı çiziliyor.
Başarı geçmişi olmayan daha küçük firmalar, artan şüphecilikle karşı karşıya kalıyor.
Avrupa’da da benzer bir eğilim söz konusu. Crunchbase verilerine göre, Amerikalı risk sermayesinin Kıta’daki yatırımları büyük bir düşüş gösterdi.
Avrupalı startuplar bir önceki çeyreğe göre %18’lik ve bir yıl öncesine göre %66’lık şaşırtıcı bir düşüşle 10,6 milyar dolar fon toplayabildi.
Geçtiğimiz çeyrekte Avrupa’daki tohum yatırımında (bir projeyi hayata geçirmek için gereken ilk para) %25’lik keskin bir düşüş yaşandı; bu da risk sermayedarlarının uzun vadeli taahhütlerde bulunma konusunda rahat olmadıklarını gösteriyor.
ABD ve Avrupa’daki startupların finansman sıkıntısı dünyanın geri kalanıyla da benzerlik gösteriyor.
Yine Crunchbase verilerine göre startuplara yönelik küresel fonlama bir önceki yıla göre %53 azaldı.
Risk sermayesinin teknoloji startuplarından kaçarak savunma sanayisine aktığına ilişkin haberimiz için: Pentagon, Silikon Vadisini kıskaca aldı: Sermaye, savunma sanayisine akıyor
