Rusya Merkez Bankası, Biden’ın ‘veda yaptırımlarının’ etkisini sınırlı görüyor

Rusya Merkez Bankası, ABD’nin ocak ayında uygulamaya koyduğu petrol ve doğalgaz sektörüne yönelik yaptırımların ülkenin toplam ihracatının yaklaşık yüzde 1’ine mal olacağını tahmin ediyor. Merkez Bankası, yeni lojistik zincirlerin kurulması ve alternatif pazarlara yönelimle bu kayıpların geçici olacağını öngörüyor.

14 Şubat’ta güncellediği ekonomik tahmin raporunda Merkez Bankası, “2025 yılı için ihracatın fiziksel hacmindeki büyüme tahmini, belirli mal piyasalarındaki yaptırım kısıtlamalarının güçlendirilmesiyle bağlantılı olarak 1 puan düşürülerek yüzde 0,5 ila yüzde 1,5 aralığına çekildi,” açıklamasını yaptı ve “petrol ve doğalgaz ihracatına yönelik ek kısıtlamaları” dikkate almak zorunda kaldıklarını belirtti.

ABD, 10 Ocak’ta Gazprom Neft ve Surgutneftegaz, deniz petrol taşımacılığını sigortalayan Ingosstrah ve AlfaStrahovanie şirketlerinin yanı sıra, Rus hidrokarbon taşımacılığıyla bağlantılı 150’den fazla gemiye yaptırım uyguladı.

Bu yaptırımlar bugün yürürlüğe girecek ve sonuçları, analistlerin belirttiği gibi, etkileri döviz piyasası için en büyük bilinmezlerden biri.

Merkez Bankası, ihracatın fiziksel hacimlerini kastediyor. Parasal değer olarak ise, ihracatta geçen yılki 417 milyar dolardan 419 milyar dolara sembolik bir artış öngörüyor.

Merkez Bankası, küresel ekonominin yavaş büyümesinin hammadde fiyatlarını baskılayacağını, özellikle petrolün kademeli olarak ucuzlayacağını varsayıyor.

Rusya’nın hammadde dışı ihracat ürünlerinin fiyatları ise küresel enflasyona paralel olarak artacak. Sonuç olarak, petrol ihracatının değeri petrol fiyatlarındaki düşüşü takip ederek azalacak, aynı durum nominal olarak gaz ihracatında da (boru hattı ve LNG) yaşanacak, ancak Merkez Bankası, petrol ve doğalgaz ihracatındaki düşüşün diğer mal ve hizmet ihracatındaki genişlemeyle telafi edileceğini bekliyor.

Merkez Bankası, eski Başkan Joe Biden’ın “veda yaptırımlarından” kaynaklanan kayıpların geçici olacağını umuyor: 2026’da ihracat toparlanacak ve hatta yüzde 1,5 ila 3,5 (fiziksel hacim olarak) artacak.

Kurum, şirketlerin yeni lojistik zincirler kuracağını ve alternatif pazarlara yöneleceğini öngörüyor.

Fakat Makroekonomik Analiz ve Kısa Vadeli Tahmin Merkezi (TsMAKP), yaptırımlardan kaynaklanabilecek zararı çok daha yüksek, üç yıl boyunca yıllık yaklaşık 50 milyar dolar olarak tahmin ediyor.

Ancak bu senaryo, tüm yaptırım risklerinin gerçekleşmesini ve ayrıca Başkan Donald Trump’ın vaat ettiği ABD’deki üretimin keskin bir şekilde artması durumunda petrol fiyatlarındaki düşüşü hesaba katıyor.

Bu senaryoda Ural petrolü varil başına yaklaşık 7 dolar değer kaybediyor, petrol üretimi ve ihracatı yılda 30-40 milyon ton düşüyor, doğalgaz üretimi ve ihracatı 4-5 milyar metreküp azalıyor ve ruble 2027’de 132 ruble/dolar seviyesine devalüe oluyor.

Merkez Bankası ise bunu, politikasını oluşturduğu temel senaryo olarak değerlendiriyor. Bankanın, küresel kriz ve yaptırımların güçlenmesi gibi riskleri içeren başka senaryoları da bulunuyor.

Bu risk senaryosunda Rusya ekonomisini iki yıllık bir daralma, daha yüksek enflasyon ve politika faizi bekliyor. Bu senaryoda ihracat, fiziksel hacim olarak 2025’te yüzde 8-10, 2026’da ise yüzde 3-5 daha düşecek; parasal değer olarak ise bu yıl üçte bir oranında azalarak 278 milyar dolara, gelecek yıl ise yüzde 14 daha düşerek 240 milyar dolara gerileyecek.