Yaptırımlar ve ödeme sorunları, ihracat odaklı Rus şirketlerini üretimi yurt dışına taşımaya sevk ediyor. Ülkenin en büyük madencilik şirketi Norilsk Nikel, üretimini Çin’e taşıma niyetinde.
Temmuz ayında şirket yöneticileri potansiyel ortaklarla görüşmeler yaptı ve bakır, nikel ve paladyum dahil olmak üzere şirketin çalıştığı tüm metalleri kapsayan alanlarda yaklaşık bir on mutabakat zaptı imzaladı.
Konu hakkında bilgi sahibi iki kişi Bloomberg‘e yaptığı açıklamada, nikel ve platin grubu metaller de dahil olmak üzere bir dizi metalde dünyanın önde gelen üreticilerinden olan Norilsk Nikel’in ABD ve Avrupa Birliği (AB) yaptırımlarından etkilenmediğini, ancak şirketi genel ekonomik ve siyasi durumun etkilediğini söyledi.
Şirket tedariklerine yeniden odaklanmak zorunda kaldı ve 2023 yılında Çin, satışlarının yarısından fazlasını oluşturarak en büyük ihracat pazarı haline geldi.
Fakat Çin ile ticarette de sorunlar ortaya çıktı. ABD’nin aralık ayında Rusya’nın savunma sanayisi ile iş yapan finans kuruluşlarına karşı ikincil yaptırımlar uygulamaya hazır olduğunu açıklamasının ardından Çin bankaları, Rusya ile işlemleri sıkılaştırdı.
Haziran ayında ise bu önlemler, sadece Rus savunma şirketleri ve onlarla işbirliği yapan firmalar için değil, aynı zamanda alt yaptırımlara tabi kişiler (ki bunların sayısı 4 bin 500’den fazla) için de ödeme yapan bankaları cezalandıracak şekilde genişletildi.
Sonuç olarak, Rusya’nın ana ihracatçıları olan hammadde şirketleri Çin’e yapacakları teslimatlar için para almakta sorun yaşıyor.
Üstelik ödemeler, Rusya ile Çin arasındaki ticarette epey zamandır kullanılmayan Amerikan dolar cinsinden değil, yuan cinsinden yapılıyor. Bu da Çin bankalarının Rus şirketleriyle iş yaparken risk almak istemediklerini gösteriyor.
Ukrayna’ya dönük askeri müdahaleden önce Norilsk Nikel, çoğunlukla Rusya’da işlenen ürünleri ihraç ediyordu.
Ancak Reuters, yaptırımların bazı Batılı üreticileri Rus metallerini terk etmeye zorladığını ve ödemeleri zorlaştırdığını, bunun da şirketi üretimin bazı son aşamalarını Rusya dışına taşımanın yollarını aramaya ittiğini öne sürdü.
Konuyla ilgili bilgi sahibi üç kişinin ajansa verdiği bilgiye göre Norilsk Nikel, Rus yarı mamullerinden nikel üretmek üzere Çin’de bir tesis kurmak için birkaç Çinli pil üreticisiyle görüşüyor.
Bu şirketler arasında CNGR Advanced Material ve Çin’in (ve dünyanın) önde gelen pil üreticisi CATL’nin bir iştiraki olan Brunp Recycling de bulunuyor.
Reuters’in kaynaklarından birine göre Norilsk Nikel, tesise yılda 50 bin ton metal tedarik etmeye hazır; bu miktar 2023‘te 209 bin ton nikel olan yıllık üretiminin neredeyse dörtte biri ve küresel üretimin de yaklaşık yüzde 6’sına tekabül ediyor.
Nisan ayında Norilsk Nikel’in sahibi Vladimir Potanin, şirketin modernizasyonu Batılı ekipmanlarla yaşanan sorunlar nedeniyle karmaşık hale gelen Bakır Fabrikası’nın eritme kapasitesini Çin’e taşımayı planladığını duyurmuştu.
Bu amaçla yerel bir ortakla ortak bir girişim kurulacağı bilgisini veren Potanin, “Norilsk Nikel, taşınma işleminin 2027 ortasına kadar tamamlanmasını bekliyor,” ifadesini kullanmıştı.
Bloomberg‘in kaynakları, geçen hafta Çin’de yapılan müzakerelerin öncelikle bu projeyle ilgili olduğunu bildirdi, fakat Reuters, piller için bir nikel tesisi de dahil olmak üzere diğer projelere de değinildiğini öne sürdü.
