Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Devlet Başkanları Konseyi toplantısının sonuçlarına ilişkin bildiri, üye devletlerin liderleri tarafından imzalandı. Liderler, örgütün diğer devletlerle işbirliğine açık olduğunu yeniden teyit etti.
Özbekistan’ın Semerkant şehrinde Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in ev sahipliğinde 22.’si düzenlenen zirve sona erdi. ŞİÖ üyesi Rusya, Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Pakistan, Hindistan ve Özbekistan liderleri zirve sonuçlarına ilişkin Semerkant Deklarasyonu’nu imzaladı.
Dünyanın yeni bir büyük değişim ve gelişim çağına doğru giderken, birçok zorluk ve tehditle karşı karşıya olduğuna dikkat çeken söz konusu deklarasyon, bölgesel istikrarı, sürdürülebilir ekonomik kalkınmayı, ulaşım ve iletişim bağlarını güçlendirmeyi, daha temsili, demokratik ve çok kutuplu bir uluslararası düzen inşa etmeyi amaçlayan çeşitli yaklaşımlar içeriyor.
Deklarasyonda Orta Asya’nın ŞİÖ için önemi vurgulanarak, “Örgütün üyeleri Orta Asya’yı ŞİÖ’nün çekirdeği olarak görüyor ve bölge ülkelerinin refah ve barış, sürdürülebilir kalkınma ve iyi bir komşuluk, güven ve dostluk alanı oluşturma çabalarını destekliyor” denildi.
Egemenliğe saygı ve iç işlere karışmama vurgusu
Her ülkenin kendi siyasi, ekonomik ve sosyal kalkınma yollarını seçme haklarına saygı duyulması ve her ülkenin ulusal egemenliğine, bağımsızlığına, toprak bütünlüğüne ve eşitliğine iç işlerine müdahale olmaksızın saygı gösterilmesi ilkesinin altı çizilen deklarasyonda, bu ilkelerin uluslararası ilişkilerin sürdürülebilir gelişiminin temeli olduğu vurgulandı.
Üye ülkelerin, ŞİÖ’nün barış ve güvenliği koruma çabalarını güçlendirmeye devam edeceği teyit edilen bildiride, uluslararası ve bölgesel çatışmalarla mücadele etmek için üye ülkeler arasındaki ilişkilerin siyasi ve diplomatik yollarla derinleştirileceği kaydedildi.
Dünya çapındaki terör eylemlerini kınayan ŞİÖ liderleri, terörizmi, ayrılıkçılığı ve aşırıcılığı destekleyebilecek koşulları ortadan kaldırmayı amaçladıklarını beyan etti.
Liderler, Afganistan’da tüm etnik, dini ve siyasi grupların temsilcilerinin katılımıyla kapsayıcı bir hükümete ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.
Nükleer silahsızlanma gündemi
Küresel füze savunma sistemlerinin bazı ülkeler tarafından tek taraflı olarak geliştirilmesini kınayan liderler, bunun uluslararası güvenlik ve istikrarı olumsuz etkilediğini dile getirdi.
Nükleer silahsızlanma gündemi hakkında konuşan ŞİÖ liderleri, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması’nın taraf devletleri olarak, nükleer enerjinin barışçıl kullanımı konusunda işbirliğini geliştirmeyi amaçlayan anlaşmanın tüm ilkelerini dengelemeye ve desteklemeye devam edeceklerini bildirdi.
Çoklu alanlarda işbirliğinin derinleştirilmesi
Liderler, ekonomik gerçekler dikkate alınarak Dünya Ticaret Örgütünün etkinliğinin artırılması ve organizasyonda reform yapılması çağrısında bulundu.
ŞİÖ ülkeleri çeşitli alanlardaki işbirliğinin yanı sıra, inovasyon, girişimcilik, yoksulluğun azaltılması ve geleneksel tıptan oluşan görev güçlerinin oluşturulmasına ilişkin kararı da kabul etti.
ŞİÖ Devlet Başkanları Konseyi’nin 22. toplantısında ayrıca küresel gıda güvenliğinin korunması, uluslararası enerji güvenliği, iklim değişikliğinin ele alınması ve güvenli, istikrarlı ve çeşitlendirilmiş bir tedarik zincirinin sürdürülmesine ilişkin bir dizi bildiri ve belge de yayınlandı.
Bir sonraki Zirve Hindistan’da
Zirveye, örgüte üye Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, gözlemci ülkeler Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko, Moğolistan Cumhurbaşkanı Ukhnaagiin Khurelsukh, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, davetli liderler Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Serdar Berdimuhammedov ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev katıldı.
Bu zirvenin ardından ŞİÖ dönem başkanlığı Hindistan’a geçerken, bir sonraki ŞİÖ Zirvesi 2023’te Hindistan’da yapılacak.
