Ukrayna’da çatışmaların başladığı Şubat 2022’den bu yana Kiev, aracılar vasıtasıyla Sırbistan’dan 800 milyon avro değerinde silah aldı.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandr Vucic, daha önce Sırp silahlarının üçüncü ülkeler üzerinden Ukrayna’ya girebileceğini kabul etmiş olsa da, tedarik hacmi ilk kez Financial Times (FT) tarafından açıklandı.
Bu sansasyonel bilginin ifşa edilmesi, Batı’nın, Sırbistan’ın Ukrayna krizinde Avrupa Birliği’nin (AB) politikasını izlemekteki isteksizliğine duyduğu öfkeyi periyodik olarak dile getirirken, Belgrad’a karşı herhangi bir cezalandırıcı tedbire başvurmamasının ve Sırp lider Vucic’i yakın bir ortak olarak görmeye devam etmesinin nedenini büyük ölçüde açıklıyor.
FT‘ye mülakat veren Vucic, “Evet, silahlarımızı ihraç ediyoruz. Ukrayna ya da Rusya’ya ihracat yapamıyoruz ama Amerikalılar, İspanyollar, Çekler ve diğerleriyle çok sayıda sözleşmemiz var. Nihayetinde bunlarla ne yapacakları onların bileceği iş,” ifadelerini kullandı.
Vucic, Sırbistan’ın silahlarının kimin eline geçtiğini kesin olarak bilse bile, bunun ‘kendilerini ilgilendirmediğini’ belirtti.
Aynı zamanda Vucic, gazetenin Şubat 2022’den bu yana Kiev’in aracılar vasıtasıyla Sırbistan’dan yaklaşık 800 milyon avro değerinde silah aldığı yönündeki tahminlerini de doğruladı.
Cumhurbaşkanı, ayrıca Belgrad’ın şu anda ‘silahları Batı silahlarından daha ucuz olduğu için altın fırsatlarla’ karşı karşıya olduğunu ve ülkesinin silah ihracatının daha da artabileceğini dile getirdi.
Sırbistan’ın savaş halindeki Ukrayna’ya silah tedarik ettiğine dair bilgiler daha önce de dünya medyasında yer almıştı. Örneğin geçen yıl Reuters haber ajansı ‘Avrupa: Rusya ve Ukrayna Arasındaki Çatışmaya Yanıt’ başlıklı gizli bir Pentagon belgesine yer vermişti.
Belgede, Sırbistan’ın Ukrayna ordusunu eğitmeyi reddetmesine rağmen ülkeye silah tedarik etmeyi kabul ettiği ya da ‘halihazırda tedarik ettiği’ belirtiliyordu.
Belgenin yayınlanması o dönemde Belgrad’da heyecan yarattı. Kısa bir süre önce Sırbistan başbakanı olan Savunma Bakanı Milos Vucevic, ‘Sırbistan’ın Ukrayna ya da Rusya tarafına silah satmadığını ve satmayacağı’ garanti ederek, “Belli ki birileri ülkemizi istikrarsızlaştırmak ve katılmayacağımız bir çatışmaya dahil etmek istiyor,” dedi.
Vucevic, ‘bazı silahların bir şekilde sihirli bir şekilde savaş bölgesine gitmiş olabileceği’ ihtimalini de göz ardı etmedi.
İlginç bir şekilde, ABD’nin Belgrad Büyükelçiliği o dönemde Sırbistan makamlarını savunarak “Bilgilerimize göre Sırbistan Ukrayna’ya silah satmıyor,” açıklamasını yaptı.
Benzer bir şekilde Ukrayna’nın Belgrad Büyükelçiliği de Sırbistan tarafından silah sevkiyatı yapıldığına dair ellerinde bilgi olmadığını ve Sırp siyasetçilerin resmi açıklamalarına güvendiklerini vurguladı.
Rusya parlamentosunun üst kanadı Federasyon Konseyi’nin Uluslararası İlişkiler Komisyonu Birinci Başkan Yardımcısı Vladimir Cabarov, ‘bilginin ek doğrulamaya ihtiyacı olduğunu’ belirttikten sonra şunları söyledi: “Sırplar üçüncü ülkeler aracılığıyla bile Ukrayna’ya silah gittiğini biliyorlarsa, bu dostane bir adım olarak görülemez.”
