Xinjiang, İslam, Budizm, Taoizm, Hristiyanlık, Katoliklik ve Ortodoks gibi dinlerin varlığını sürdüğü; farklı inançların bir arada yaşadığı, geniş bir yelpazeye sahip bir bölge olarak dikkat çekiyor. Bu coğrafyada, dini faaliyetler için tahsis edilmiş 24.800 mekân bulunmakta.
Tarihi Camilerde Dini Yaşam
Xinjiang’ta bulunan dini mekanların 24.400’ünün cami olduğu belirtiliyor. Gezimizin önemli duraklarından biri, Xinjiang’daki tarihi camiler oldu. Urumçi’de Yanghang Camii ve Kaşgar’da Idgah Camii’ni ziyaret ederek, bu mekanların dini ve kültürel önemine tanıklık ettik.
Yanghang Camii: Urumçi’nin en büyük camilerinden biri olan Yanghang Camii, 1897 yılında inşa edilmiştir. Ahşap ve çini işlemeli mimarisiyle dikkat çeken cami, bir külliye olarak tasarlanmış ve bünyesinde bir kütüphane barındırıyor. Yanghang Camii İmamı Muhterem Şerif’in aktardığına göre, cami yalnızca Müslümanlar için ibadet mekânı değil, aynı zamanda toplumsal dayanışma ve barış mesajlarının paylaşıldığı bir merkez olarak işlev görmektedir.
Idgah Camii: Kaşgar’ın ve Xinjiang’ın en büyük camisi olan Idgah Camii, 15. yüzyılda inşa edilmiştir. Hem ibadet için hem de turistik amaçlarla kullanılan bu cami, 20.000 kişilik kapasitesiyle bölgedeki en büyük İslami mimari örneklerinden. Caminin avlusundaki kavak ağaçları ve iç mekanındaki dev Hoten halısı, tarihi ve kültürel mirası modern bir mesajla birleştiriyor. Hoten halısı, 56 etnik grubun birlikteliğini sembolize ediyor.
Budizm’in Tarihi Kökleri
Xinjiang, yalnızca İslam değil, aynı zamanda Budizm için de önemli bir merkez. Bölgedeki Budist yapılar, İpek Yolu boyunca doğudan batıya taşınan Budist kültürün izlerini yansıtmakta.
Kızıl Mağaralar: Kuça yakınlarında bulunan ve tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan bu mağaralar, Budist sanatının önemli merkezlerindendir. Günümüze ulaşan 349 mağara ve 4.000 metrekarelik duvar resimleri, Budizm’in sanatsal ve dini evriminde önemli bir yer tutmaktadır.
Subashi Budist Tapınağı: MS 3. yüzyılda inşa edilen Subashi Tapınağı, Xinjiang’daki en büyük Budist arkeolojik alanlardan biridir. Yaklaşık 200.000 metrekarelik bir alanı kaplayan bu tapınak, 2017 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır.
Çeşitliliğin ve Birlikteliğin Harmanı
Camiler, türbeler ve tapınaklar düzenli olarak restore edilmekte ve bu mekanların dini ve kültürel işlevlerini sürdürmesi sağlanmaktadır. Verilere göre, 1970’lerde 2.000 olan cami sayısı bugün 24.400’e ulaşmıştır. Bu sayı, Xinjiang’ın dini mirasının zenginliğini ve İslam’ın bölgede güçlü bir varlığa sahip olduğunu göstermektedir.
Xinjiang, farklı inançların bir arada yaşadığı bir bölge olarak, Çin’deki etnik ve dini çeşitliliği simgeler. Camilerden türbelere, Budist tapınaklarından Hristiyan kiliselerine kadar uzanan bu dini zenginlik, bölgenin kültürel dokusunu şekillendiren en önemli unsurlar arasında yer alıyor.
