Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin ekonomik danışmanı Oleg Ustenko, Avrupa’ya milyonlarca varil petrol taşıyan tankerler de dahil olmak üzere Karadeniz’deki Rus liman ve gemilerinin, Ukrayna ordusunun hedefi olabileceği uyarısında bulundu.
POLITICO’ya konuşan Ustenko, “Rusların Karadeniz’de dolaştırıp hareket ettirdikleri her şey bizim geçerli askeri hedeflerimizdir,” diyerek bu hamlenin Rusya’nın BM arabuluculuğundaki Karadeniz tahıl anlaşmasından çekilmesine ve tarım depoları ile limanlara bir dizi füze saldırısı düzenlemesine misilleme olduğunu söyledi.
Ustenko, “Bu hikâye Rusya’nın tahıl koridorunu kapatması, gemilerimize saldırmakla tehdit etmesi ve limanlarımızı tahrip etmesiyle başladı. Denizcilik altyapımız sürekli saldırı altında,” dedi.
Hafta sonu Ukrayna, Rusya’nın Karadeniz limanlarının etrafındaki kara sularını 23 Ağustos’tan itibaren ‘ikinci bir emre kadar’ ‘savaş riski bölgesi’ ilan etti. Bu bölge Novorossiysk, Anapa, Gelendjik, Tuapse, Soçi ve Taman gibi büyük Rus limanlarını kapsıyor.
İstihbarat firması Kpler’e göre Rusya geçen ay Karadeniz’deki stratejik limanı Novorossiysk’ten toplam ihracatının üçte biri olan yaklaşık 59 milyon varil ham petrol sevk etti. Bunun 32 milyon varili AB ülkelerine gitti. Limanda ayrıca dizel, gaz yağı ve nafta gibi diğer yakıtların yanı sıra küresel pazara yönelik tahıl da taşınıyor.
Novorossiysk aynı zamanda Kazakistan’dan günde 1,3 milyon varil petrol getiren ve buradan dünya pazarlarına sevk edilen Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu petrol kanalının da sonlandığı liman. Burada ayrıca Rusya’nın Karadeniz filosunun büyük bir deniz üssü de bulunuyor.
S&P Global Market Intelligence direktörü Byron McKinney, “Bu hafta sonundan sonra Karadeniz uluslararası deniz taşımacılığı için daha tehlikeli bir yer gibi görünüyor ve halihazırda çok tehlikeliydi. Birçok gemi bölgeye gitmiyor. Sigorta neredeyse hiç yok. Olan yerlerde de sigorta oranları çok yüksek ve bu oran daha da artacak,” diye konuştu.
Çatışmanın uluslararası su yolları üzerinde yarattığı artan risk, gemicilik endüstrisi ve geçen yıl G7 tarafından belirlenen varil başına 60 dolarlık fiyat sınırı altında ucuz Rus petrolü almaya devam etmek isteyen tüccarlar için zor kararlar anlamına gelecek.
Ustenko’ya göre Batılı şirketler Rusya ile artık her zamanki gibi iş yapılamayacağının farkına varmış olmalı. Ustenko, “Yasal ve ahlaki açıdan bakıldığında, bu gemilerin Rus petrolünü taşımaya devam etmesi tamamen haksızdır. Risk son derece yüksek olduğu için bu durum ekonomik açıdan da destekleniyor. Bu koşullar altında, sigorta fiyatları önemli ölçüde artacak ve bu teslimatları kârsız hale getirecektir. Geminiz ve mürettebatınız büyük bir risk altında olacak,” dedi.
Ukraynalı danışman, “Sigorta satan, finansman sağlayan büyük şirketler, Karadeniz’den gelen bu resimleri gördüklerinde bu tür işlere devam etmeye hazırlar mı?” diye sordu.
