ABD’nin etkili yayınlarından Wall Street Journal (WSJ), savaşın başlamasının üzerinden 18 ay geçmiş olmasına rağmen ABD’nin ‘gelişmekte olan ülkeleri’ Ukrayna’nın yanına çekmekte başarı kaydedemediğini yazıyor.
Makalede Hindistan, Brezilya ve Güney Afrika dahil olmak üzere gelişmekte olan en büyük ekonomilerin çoğunun savaş konusunda tarafsız kalmaya devam ettiğine dikkat çekiliyor. WSJ, önümüzdeki hafta BM Genel Kurulunda dünya liderlerinin bir araya geleceği toplantıda, gelişmekte olan ülkelerin küresel odağı ‘kendi önceliklerine’ kaydırmaya istekli göründüğünü savunuyor. Bu ‘öncelikler’ arasında küresel eşitsizlik ve borçların hafifletilmesi gibi meseleler yer alıyor.
Putin-Zelenski karşılaştırması: Kim daha yalnız?
WSJ, buna rağmen, Rusya’nın da batının yaşadığı zorluklardan önemli bir fayda sağlayamadını düşünüyor. Makalede, “Moskova pek çok uluslararası forumda dışlanmaya devam ediyor ve Ukrayna’yı ilhak ettiğini ilan etmesi sadece birkaç ülke tarafından tanındı,” deniyor. Haberdeki imzanın sahibi Laurence Norman, Rusya lideri Vladimir Putin’in ‘bu sene ülkesinden çıkamadığına’, karşılık olarak ise Ukrayna lideri Volodimir Zelenski’nin New York’taki BM Genel Kuruluna katılacağına dikkat çekiyor.
Öte yandan WSJ, “Ne var ki, savaşın kanlı bir çıkmaza girme tehlikesi ve çatışmanın ekonomik yansımalarının gelişmekte olan ülkeleri etkilemeye devam etmesi nedeniyle, batının Ukrayna’nın yararına olacak barış koşulları üzerinde uluslararası bir uzlaşma sağlama çabaları sadece aşamalı bir ilerleme kaydedebildi,” itirafında bulunuyor.
Pat durumu sürüyor
ABD’li ve Avrupalı diplomatların Ukrayna konusunda ‘küresel diplomaside bazı önemli başarılar elde ettiklerini’ savunduklarını belirten WSJ, bu diplomatların ‘Rusya’nın işgalini kınayan, Rus güçlerinin geri çekilmesi çağrısında bulunan ve Rusya’nın geçtiğimiz Ekim ayında Ukrayna’nın bir bölümünü ilhak etmesini kınayan BM oylamalarında elde edilen büyük kazanımlara’ işaret ettiklerinin altını çiziyor.
Buna rağmen, muhabirin aktardığına göre, diplomat ve gözlemcilere göre son aylarda Rusya’yı açıkça eleştirmeye yönelik uluslararası istek azalıyor. Gelişmekte olan bir dizi ülke, Ukrayna ve destekçilerinin Rusya’dan savaş hasarı için tazminat talep etme ve Rusya’nın liderliğini hedef alan uluslararası bir mahkeme kurma çağrılarına karşı çıkıyor.
Gelişmekte olan ülkelerin çok azının Rusya’ya karşı uygulanan yaptırımlara katıldığını hatırlatan WSJ, birçok küresel başkent açısından enerji ve gıda fiyatlarını yükselten etkenin savaş değil bu yaptırımlar olduğu yönündeki fikre ‘duyarlı’ davrandığını savunuyor. WSJ’ye göre, Rusya’nın tarafsız üçüncü ülkeler üzerinden ticaret yaparak batı yaptırımlarını delmesi Washington ve müttefikleri için büyük bir sorun olmaya devam ediyor.
Rusya’yı kınamadan diplomasi yapma hamlesi
Zelenski’nin Afrika, Körfez ve Hindistan gibi Asya ülkelerine göz kırptığını kaydeden ABD’li gazete, Kiev’in Avrupalı müttefikleri ile de ayrı bir müzakere yürüttüğünü, ‘kapalı kapılar ardında yapılan görüşmelerin’, katılımcıların Moskova’yı kamuoyu önünde kınamaya zorlanmadan savaşın belirli yönleri üzerinde işbirliği yapmaya başlamalarına olanak sağladığını vurguluyor.
Makalede Yeni Delhi’deki G20 zirvesinde yayınlanan sonuç bildirgesinin dilinin ‘yumuşak’ olmasına da değiniliyor. WSJ’ye göre Hindistan, bildirinin oybirliği ile kabul edilmesi konusunda ısrarcı olunca, başta ABD olmak üzere batılı ülkeler G20’nin ‘uluslararası bir kurum’ olarak işlevli kalmasını gözeterek bu uzlaşmayı kabul etti.
Avrupalı bir diplomata göre ‘Rusya eskisinden daha fazla izole’
Öte yandan katılımcılar, Rusya’nın batının ekonomik yaptırımlarını eleştiren bir dil kullanma girişimlerinin başarısız olduğunu, Moskova’nın Karadeniz Tahıl Girişimini yeniden canlandırması için baskı gördüğünü ve liderlerin Ukrayna’nın tahıl altyapısına yönelik askeri saldırılara son verilmesini talep ettiğini söylüyor. Üst düzey bir Avrupalı yetkili, “Aslında Rusya eskisinden çok daha fazla izole olmuş durumda,” iddiasında bulunuyor.
