İsviçre’nin Cenevre kenti yakınlarında yer alan Avrupa’nın parçacık fiziği laboratuvarı CERN, 30 Kasım’da Rus kurumlarına bağlı yüzlerce bilim insanını, ülke dışındaki kurumlara geçmedikleri takdirde işbirliğini sonlandıracak.

Bu tarih, CERN’in 2022’de Ukrayna savaşının başlamasının ardından Rusya Federasyonu ile bağlarını koparma kararının ardından, laboratuvarın Rusya Federasyonu ile işbirliğinin resmi olarak sona erdiğine işaret ediyor.

Fakat Nature’da yer alan habere göre araştırmacılar arasında CERN’in Rusya ile ilişkilerine dair gerginlik devam ediyor, çünkü kuruluş Moskova yakınlarındaki Dubna’da bulunan hükümetler arası bir merkez olan Ortak Nükleer Araştırma Enstitüsü (JINR) ile yapılan bir anlaşma aracılığıyla Rusya merkezli bilim insanlarıyla çalışmaya devam edecek.

JINR’nin CERN ile yaptığı anlaşma Rusya’nın CERN ile yaptığı anlaşmadan ayrı. Laboratuvarla bağları koparmama kararı araştırmacıları ikiye böldü; bazıları laboratuvarın Ukrayna’daki savaşını sürdüren Rusya devletiyle olan ilişkisine işaret ediyor.

Ukrayna’nın Harkov kentindeki Sintilasyon Malzemeleri Enstitüsü’nün direktörü ve örgütün yönetim organı olan CERN Konseyi’nde ortak üye olarak Ukrayna’yı temsil eden Boris Grinyov, JINR’a bağlı bilim insanlarının CERN projelerinin bir parçası olmasına izin verilmesinin “büyük bir hata” olduğunu savunuyor.

Ne JINR ne de Rusya Bilim Bakanlığı Nature’ın yorum taleplerine yanıt vermedi. CERN sözcüsü Arnaud Marsollier ise, “CERN sözleşmesi barışçıl temel araştırmalar yaptığımız konusunda çok nettir,” dedi.

Rusya’nın ayrılması, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra ulusları “barışçıl bilim arayışları” için bir araya getirmek amacıyla kurulan CERN’ü zor durumda bırakabilir.

CERN 1955 yılında Sovyetler Birliği ile işbirliğine başlamıştı. Rusya hiçbir zaman tam üye ülke olmamasına ve gözlemci statüsü askıya alınmış olmasına rağmen, Rus kurumlarına bağlı yüzlerce bilim insanı, parçacık hızlandırıcısı Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) üzerindeki bağımsız deneylere katkıda bulunuyor.

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Devlet Başkanı Muhammed bin Zayid en-Nehyan, göreve geldiği 2022’den bu yana ilk kez Washington’u ziyaret edecek. Bu ziyaret ayrıca bir BAE devlet başkanının Beyaz Saray’a yaptığı ilk ziyaret olacak. BAE lideri, ziyarette jeopolitik konulardan önce ekonomik ilişkilerle öncelik verecek.

23 Eylül’de başlaması planlanan ziyarette Nehyan, ABD Başkan Joe Biden ve Kasım ayındaki seçimlerde Demokratların adayı olan Başkan Yardımcısı Kamala Harris ile bir araya gelecek. Ziyaret kapsamında Nehyan’ın ABD merkezli büyük şirketlerin yöneticileriyle toplantılar yapması bekleniyor.

Microsoft anlaşması için ABD’ye “Çin” güvencesi

BAE Devlet Başkanı’nın diplomatik danışmanı Enver Gargaş, Dubai’de gazetecilere verdiği brifingde, “Bazen insanlar ilişkilerdeki bazı gerilimlerden bahsetmeyi seviyorlar ama asıl hikâye bunun bizim en önemli stratejik ittifakımız olduğu” dedi.

ABD ziyaretinin ve orada ekonomik ve teknolojik konulara odaklanmanın, BAE’nin “jeoekonomiye” daha geniş bir şekilde odaklanmasının bir parçası olduğunu belirten Gargaş, “Jeostratejik bir aşamada değiliz, daha çok jeoekonomik bir aşamadayız. Dolayısıyla BAE’nin bugün yaptığı pek çok şey önce ekonomi, önce refah perspektifiyle yapılıyor” ifadelerini kullandı.

Gargaş bu önceliğin Gazze’de ya da diğer bölgelerdeki sıkıntıları görmezden gelebilecekleri anlamına gelmediğini ancak BAE’nin ekonomik ve teknolojik bir bakış açısıyla hareket etmeye çalıştığını söyledi. Gargaş, BAE’nin geleceği planlarken, başarı için ABD ile işbirliğinin gerekli olduğunu iddia etti.

Bu yılın başlarında Microsoft ile BAE’nin yapay zekâ firması G42 arasında 1,5 milyar dolarlık yatırım anlaşması imzalanmış, bu anlaşma kapsamında G42, Çin sistemlerini terk etmeyi taahhüt etmişti.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, BM Genel Kurulunda konuşma yapmak üzere önümüzdeki hafta ABD’ye yapacağı ziyaret sırasında Başkan Joe Biden ve hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi başkan adaylarıyla görüşecek.

Basın sözcüsü Sergey Nikiforov perşembe günü geç saatlerde yaptığı açıklamada Zelenskiy’in Rusya-Ukrayna savaşını sona erdirmek için hazırladığı “zafer planını” Biden ile paylaşacağını söyledi.

Zelenskiy planını kamuoyuna açıklamadı fakat bu hafta yaptığı açıklamada “barışa alternatif, savaşı dondurma ya da Rus saldırganlığını başka bir aşamaya kaydıracak başka manipülasyonlar” olmadığını söyledi.

Zelenskiy ayrıca Başkan Yardımcısı ve Demokratların başkan adayı Kamala Harris, eski Başkan ve Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump ve her iki partiden Kongre üyeleriyle de görüşmeyi planlıyor.

Ukraynalı lider bunun yanı sıra ABD savunma ve enerji şirketlerinin temsilcileriyle de bir araya gelecek.