Cinsiyet eşitliği, dünya çapında hemen tüm partilerin ve ülke yöneticilerinin gündeminde ancak bunu parlamentoda uygulayan ülke sayısı çok az. Son değişiklik ile Yeni Zelanda, parlamentosunda kadın-erkek dengesini sağlayan altıncı ülke oldu.
Parlamentolarda tam temsil için cinsiyet eşitliği dünya genelinde hedefleniyor ancak dünya genelindeki parlamentoların çoğunda hâlâ erkekler hakim. Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre dünyadaki parlamenterlerin yüzde %26’sı kadın ve sadece beş ülkede kadın vekil oranı %50 veya daha üzerinde.
Yeni Zelanda’da eski Parlamento Başkanı Trevor Mallard’ın, İrlanda Büyükelçisi olmak üzere parlamentodan ayrılmasının ardından İşçi Partisi’nden Soraya Peke-Mason’ın yemin etmesiyle kadın milletvekillerinin sayısı ülke tarihinde ilk kez erkek milletvekillerinin sayısını geçti. Kadın milletvekili sayısı 60, erkeklerinki 59 oldu. Yemin töreninden sonra konuşan Peke-Mason, “Bugünün, benim için özel bir gün olmasının yanında Yeni Zelanda için de tarihi olduğunu düşünüyorum” dedi.
Türkiye 134. sırada
Parlamentoda cinsiyet eşitliğini sağlamış hatta kadın vekil sayısının erkek vekil sayısından en fazla olduğu ülke Ruanda. Parlamentolar Arası Birlik’in (PAB) Eylül 2022 verilerine göre, ülkede kadın vekillerin oranı %62’ye yaklaşmış durumda. Ruanda’yı %53 ile Küba ve %51 ile Nikaragua izliyor. Birleşik Arap Emirlikleri ve Meksika parlamentolarında da %50 dengesi sağlanmış durumda. Yeni Zelanda, son değişikliğin ardından parlamentosunda en az yüzde 50 kadın temsili bulunan 6 ülke arasında yer aldı. Oran olarak da %51 ile dördüncü sıraya yerleşti.
Türkiye’de ise 582 milletvekilinin sadece 101’i kadın. Bu da yüzde 17’ye tekabül ediyor. Türkiye bu verilerle 193 ülkenin yer aldığı listede 134. sırada. Listede, Fransa 37, İtalya 40, İngiltere 46, ABD 71 ve Rusya 138. sırada yer alıyor.
Eritre, Haiti, Venezuela, Afganistan, Myanmar ve Sudan’ın verilerinin yer almadığı listenin sonunda Yemen ve Vanuatu Cumhuriyeti var. Bu iki ülke parlamentolarında kadınlar temsil edilmezken Kuveyt parlamentosunda 1, Papua Yeni Gine ve Umman parlamentolarında ikişer kadın vekil görev yapıyor.
