Yüksek Mahkeme hakimlerinin, hakkında yolsuzluk davaları süren Netanyahu’nun neden görevden alınmadığını gerekçelendirmesine ilişkin İsrail Başsavcılığı’ndan açıklama istemesinden sonra Netanyahu’nun görevden alınmasını zorlaştıran kanun tasarısının Mecliste’ki ilk oylamasında 51 ret oyuna karşılık 61 kabul oyu çıktı.
İsrail Meclisi, hakkında yolsuzluk davaları devam eden Başbakan Binyamin Netanyahu’nun “fiziksel veya psikolojik yetersizlik” durumları dışında görevden alınmasını engelleyen yasa tasarısına ilk onayı verdi. Tasarı, başbakanın sadece fiziksel veya psikolojik sebeplerden ötürü görevini yürütemeyeceği durumlar söz konusu olduğunda Meclis’te 90 üyenin onayıyla görevden alınmasını öngörüyor. Kanun tasarısının yasalaşabilmesi için 120 üyeli İsrail Meclisinde toplam 3 oylamadan geçmesi gerekiyor.
İlk oylamanın yapıldığı Meclis oturumunda Netanyahu liderliğindeki Likud Partisine mensup iki üyenin yer almaması da dikkati çekti. Savunma Bakanı Yoav Gallant ile İsrail Meclisi Dış İlişkiler ve Savunma Komitesi Başkanı Milletvekili Yuli Edelstein oturuma katılmadı.
Yasa tasarısı, Yüksek Mahkeme hakimlerinin, hakkında yolsuzluk davaları süren Netanyahu’nun neden görevden alınmadığını gerekçelendirmesine ilişkin İsrail Başsavcılığı’ndan açıklama istemesinin ardından gündeme geldi.
Yolsuzluk davası
Netanyahu hakkında 2019’da “rüşvet, emanete ihanet ve kişisel amaçlar için görevi kötüye kullanma” suçlamalarıyla açılan dava sürüyor. “Görevdeyken yargılanan ilk İsrail Başbakanı” olarak tarihe geçen Netanyahu’nun savcılıkla anlaşma yapacağı yönünde iddialar bulunuyor. Öte yandan bazı kesimler de İsrail’de tartışmalara ve kitlesel protestolara neden olan yargı düzenlemesiyle Netanyahu’nun hakkındaki yolsuzluk davalarının seyrini değiştirmeyi planladığını belirtiyor.
Diyalog çağrısına olumsuz yanıt
Öte yandan Netanyahu’nun yargının yetkilerini kısıtlayan düzenlemelerle ilgili diyalog çağrısına muhalefetten “hayır” sesleri yükseldi. Muhalefet liderleri, yasama süreci devam ettiği müddetçe, yargının yetkilerini kısıtlayan düzenlemelerle ilgili diyalog başlatmanın mümkün olmadığını belirtti.
İsrail Kamu Yayın Kuruluşunun (KAN) haberine göre Netanyahu, muhalefet liderlerine, yargı düzenlemeleriyle ilgili diyalog çağrısını yineledi. Partisinin (Likud) Meclis Grup Toplantısı’nda konuşan Netanyahu, müzakere için hala fırsat olduğunu söyledi.
Gelecek Var Partisi lideri ve eski Başbakan Yair Lapid, eski Savunma Bakanı ve Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz, İsrail Evimiz Partisi lideri Avigdor Lieberman ve İşçi Partisi lideri Merav Michaeli konuya ilişkin ortak yazılı açıklama yaptı.
Lapid’in Twitter hesabından paylaştığı açıklamada muhalefet liderleri, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un, ülkede iki ayı aşkın süredir devam eden krizin çözümüne dair üzerinde çalıştığını söylediği öneriyi beklediklerini vurguladı. Açıklamada, “Halkın birliği, gerçek bir diyalogla başlar. Ancak yasama süreci devam ettiği müddetçe görüşmeler aldatmacadan öteye geçemez” ifadelerine yer verildi.
Herzog önerisini sunar sunmaz bunun değerlendirmeye alınacağı belirtilen açıklamada, muhalefet liderleri söz konusu düzenlemelerin Meclis’ten geçmemesi için ellerinden geleni yapacaklarını ve Meclis’te üçüncü oylamaya kadar gelinmesi durumunda da genel oturumdaki oylamaya katılmayacaklarını kaydetti.
Netanyahu hükümeti, 21 Şubat’ta tartışmalı yasa teklifini on binlerce göstericinin ülke genelinde gün boyu süren protestolarının gölgesinde birinci turda Meclis’ten geçirmişti. Yasanın geçmesi için Meclis’te üç oylama yapılması gerekiyor.
Ülkedeki en yüksek yargı mercisi olarak görev yapan İsrail Yüksek Mahkemesi, Meclis’in çıkardığı kanunları, anayasa taslağı olarak kabul edilen “temel yasalara” aykırılık gerekçesiyle bozma yetkisine sahip. Netanyahu hükümeti, açıkladığı yargı düzenlemesinde, Yüksek Mahkeme’nin, Meclis’in çıkardığı kanunları bozma yetkisinin elinden alınacağını belirtmişti.
