Eski Rusya Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt, görevden alınmasından kısa bir süre sonra intihar etti. Soruşturma Komitesi, Starovoyt’un aracında ateşli silahla vurulmuş halde bulunduğunu ve ana senaryonun intihar olduğunu açıkladı. İddialara göre Starovoyt, görevden alınması nedeniyle değil, halefi hakkında yürütülen yolsuzluk soruşturmasının kendisine uzanmasından endişe ettiği için hayatına son verdi.

Rusya, eski Ulaştırma Bakanı ve Kursk oblastı eski valisi Roman Starovoyt’un intihar haberiyle sarsıldı.

Son aylarda görevden alınacağı konuşulan Starovoyt’un cansız bedeni, 7 Temmuz’da Moskova oblastına bağlı Odintsovo’da, aracının içinde ateşli silahla vurulmuş halde bulundu. Olay, Rusya Devlet Başkanı’nın kadro değişikliği kararını açıklamasının ardından kamuoyuna yansıdı.

Soruşturmanın odağında intihar var

Soruşturma Komitesi Sözcüsü Svetlana Petrenko, basına yaptığı açıklamada Starovoyt’un ölümüne ilişkin koşulların araştırıldığını belirtti.

Petrenko, “Ana senaryo intihar,” diyerek soruşturmanın öncelikli olarak bu yönde ilerlediğini kaydetti. Olay yerinde Moskova Oblastı Soruşturma Komitesi’ne bağlı ekiplerin incelemelere başladığı bildirildi.

Öte yandan kaynaklar, Starovoyt’un intiharının, bir yıldan biraz fazla süredir yürüttüğü bakanlık görevinden alınmasıyla değil, hakkında açılması muhtemel ceza davasıyla ilgili olabileceğini öne sürdü.

Bu iddia, hem davayla ilgili bilgi sahibi bir kaynak hem de bölge hükümetine yakın bir başka kaynak tarafından dile getirildi.

Rusya’da eski Ulaştırma Bakan Yardımcısı Çalik’in mal varlığına el konuldu

Yolsuzluk davası iddiaları

İddialara göre, Starovoyt’un Kursk valiliği döneminde birinci yardımcısı olan ve daha sonra yerine geçen Aleksey Smirnov, kendi ceza davası kapsamında Starovoyt aleyhine ifade vermiş olabilir.

Smirnov, nisan aıynda Moskova’da tutuklanmıştı. Kendisine, organize bir grup içinde görevini kötüye kullanarak dolandırıcılık yapma suçlaması yöneltilmişti.

Dava, Kursk Oblastı Kalkınma Şirketi’ne Ukrayna sınırında tahkimat yapıları inşa edilmesi için tahsis edilen 1 milyar rubleden fazla kamu fonunun zimmete geçirilmesiyle ilgili.

Soruşturmacılara göre, sanıklar organize bir grubu yöneterek şirket yönetimiyle işbirliği içinde bütçeden para çaldı.

Mart ayında yapılan incelemede, sınırda kurulan kalitesiz beton piramitlerin yol açtığı zararın 156 milyon ruble olduğu tespit edilmişti. Tahkimat inşaatları 2023’te başlamıştı.

Starovoyt, nisan ayında eski yardımcısı hakkındaki davayla ilgili olarak kendisine henüz bir soru yöneltilmediğini belirtmiş ve “Soruşturma devam ediyor. Şimdilik bir soru gelmedi. Eğer gelirse, soruşturmaya her türlü desteği vereceğiz,” demişti.

Yeni bakan Andrey Nikitin oldu

Starovoyt’un görevden alınma kararnamesi 7 Temmuz sabahı yayımlandı. Kararnamede görevden alınma nedeni belirtilmedi.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, kararın “güven kaybı” gerekçesiyle alınmadığını vurguladı.

Aynı gün Devlet Başkanı, Ulaştırma Bakanlığı görevine vekaleten Andrey Nikitin’in atandığına dair kararnameyi imzaladı.

Eski Novgorod Valisi olan Nikitin, şubat ayında bakan yardımcısı olarak atanmıştı. Bu atama, o dönemde “geçici bir düşüş” olarak yorumlanmış, ancak Nikitin’in daha sonra terfi ettirilmek üzere bakanlığa getirildiği konuşulmuştu.

Putin ile yaptığı görüşmede Nikitin, ulaştırma sektörünün dijitalleşmesi, sosyal yardım alan vatandaşların biletlerinin elektronik sisteme entegre edilmesi ve sivil insansız hava araçlarının geliştirilmesi gibi konular üzerinde çalıştığını anlattı.

Rusya Anayasa Mahkemesi Başkanı: Yolsuzluk Nazizm ve terörden daha tehlikeli bir düşman

Nikitin’in kariyeri ve hedefleri

45 yaşındaki Andrey Nikitin, Moskova’da doğdu ve Devlet Yönetim Üniversitesi’nde eğitim gördü. 2000’li yılların başından itibaren iş dünyasında çeşitli görevler aldı.

2011’de Stratejik Girişimler Ajansı (ASİ) genel müdürü seçildi. 2017’de Novgorod Valisi olan Nikitin, 2022’de ikinci dönem için yeniden seçildi. Şubat 2025’te ise valilik görevinden ayrılarak Ulaştırma Bakan Yardımcılığı’na atandı.

Putin, Nikitin’e “kariyer basamaklarında bir adım daha ileri gitmesini” teklif ettiğini ve Başbakan Mihail Mişustin’in de kendisinin niteliklerini takdir ettiğini ekledi.

Mişustin’in, Nikitin’in adaylığını onay için Duma’ya sunması bekleniyor. Adayın komite ve meclis gruplarıyla görüşmelerinin ardından genel kurulda oylanması ve kabul edilmesi halinde Devlet Başkanı tarafından resmen atanması öngörülüyor.

Beklenen bir atama

Kaynaklar, Kursk oblastında 2024’te yaşanan olaylar nedeniyle Starovoyt’un görevden alınarak yerine Nikitin’in getirilme ihtimalinin yüksek olduğunu belirtiyordu.

Fakat bu değişikliğin zamanlaması belirsizdi. Putin’in Nikitin’e karşı her zaman çok iyi bir tutum sergilediği ve Novgorod Valisi olduğu dönemde sık sık görüştüğü de vurgulanıyor.

Çin’in Moskova Büyükelçisi Zhang Hanhui, Yekaterinburg’da düzenlenen 9. Rusya-Çin EXPO’sunda yaptığı açıklamada, dış baskılara rağmen ikili ticaretin istikrarlı bir şekilde büyüdüğünü ve daha fazla Çinli şirketin Rusya pazarına gireceğini belirtti. İş ortamının iyileşmesine dikkat çeken Zhang, mayıs ayında imzalanan yeni yatırım anlaşmasının bu süreci desteklediğini ve iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğinin sürdürülebilirliğini kanıtladığını vurguladı.

Çin’in Moskova Büyükelçisi Zhang Hanhui, iş ortamının iyileşmesiyle birlikte daha fazla Çinli şirketin Rusya pazarına gireceğini açıkladı.

Yekaterinburg’da düzenlenen 9. Rusya-Çin EXPO’su sırasında Sputnik‘e konuşan Zhang, dışarıdan gelen artan baskılara rağmen iki ülke arasındaki ticaretin istikrarını koruduğunu ve kalitesinin artarak büyümeye devam ettiğini vurguladı.

Dış baskılara rağmen istikrarlı büyüme

Büyükelçi Zhang, yılın başından bu yana Çin-Rusya ticaretinin daha karmaşık dış etkenler ve baskılarla karşı karşıya kaldığını ancak iki tarafın ortak çabaları sayesinde ikili ticaretin genel olarak istikrarlı kaldığını ve kalitesinin artmaya devam ettiğini belirtti.

Zhang, “2024 yılında ikili ticaret, çok sayıda olumsuz faktörün etkisini aşarak genel olarak istikrarlı büyüme eğilimini sürdürdü, kalitesini artırdı ve bir kez daha rekor seviyelere ulaştı. Bu durum, Çin-Rusya ticari ve ekonomik işbirliğinin sürdürülebilirliğini ve canlılığını tam olarak ortaya koydu,” ifadelerini kullandı.

Tarafların ikili ticaretin istikrarlı büyümesini sağlamak için koordinasyonu güçlendirmeye ve işbirliği potansiyelini ortaya çıkarmaya devam edeceğini de sözlerine ekledi.

Çin Gümrükler Genel İdaresi verilerine göre, Rusya ile Çin arasındaki ticaret hacmi 2024 yılında 244,81 milyar dolara ulaştı.

Rusya ekonomisine katkı ve yeni yatırım anlaşması

Son yıllarda Çinli şirketlerin ortaya çıkan fırsatlardan yararlandığını ve Rusya pazarının gelişim beklentilerini olumlu değerlendirdiğini kaydeden Zhang, bu şirketlerin Rusya’da artan iç talebin karşılanmasına, yeni istihdam olanakları yaratılmasına ve ülkenin sosyal ve ekonomik kalkınmasına aktif olarak katkıda bulunduğunu söyledi.

Büyükelçi, “Bu yılın mayıs ayında taraflar, güncellenmiş Sermaye Yatırımlarını Teşvik ve Koruma Anlaşması’nı imzaladı. Bu, her iki ülkenin hükümetleri ve iş çevreleri için iyi bir haber oldu,” diye konuştu.

Yekaterinburg şehrinde kapılarını pazartesi günü açan 9. Rusya-Çin EXPO’su perşembe gününe kadar devam edecek.

Çin bankalarının Rusya’ya yönelik ödeme kontrolleri sertleşiyor

Rusya Federasyonu Komünist Partisi’nin (RFKP) 5 Temmuz’da düzenlediği 19. Raporlama ve Seçim Kongresi, partinin geleceğine dair önemli ipuçları verirken, Rusya siyasetindeki yerini de bir kez daha tayin etmiş oldu.

Moskova yakınlarındaki Snegiri dinlenme tesisinde yapılan kongre, ilk bakışta bir rutin gibi görünse de, hem katılımcıları hem de alınan kararlarla dikkat çekiciydi. Kongre, partinin artık geleneksel bir muhalefet aktöründen ziyade, mevcut sistemin sadık bir paydaşına dönüştüğünün en net göstergelerinden biri oldu.

Değişmeyen liderlik ve beklenmedik misafir

Kongrenin en öngörülebilir sonucu, partiyi 1993’ten beri yöneten 81 yaşındaki Gennadiy Zyuganov’un oybirliğiyle sekizinci kez genel başkan seçilmesiydi. Liderlik kadrosunda da büyük bir değişiklik yaşanmadı.

Zyuganov’un birinci yardımcıları olarak Duma milletvekili Yuriy Afonin ve Duma Başkan Birinci Yardımcısı İvan Melnikov görevlerini korudu. Diğer yardımcıları Dmitriy Novikov, Vladimir Kaşin ve Leonid Kalaşnikov da koltuklarını muhafaza etti.

Parti, 1996’dan beri birincilik için değil, ikincilik için mücadele ediyor. İdari baskılara rağmen bu konumunu koruyor ve daha iddialı hedefleri yok.

Fakat bu durağan tabloyu sarsan, beklenmedik bir gelişme yaşandı. Kongreye, Devlet Başkanı Vladimir Putin adına Kremlin İdaresi Başkan Birinci Yardımcısı Sergey Kiriyenko katıldı.

Kiriyenko’nun teşrifi sürpriz oldu; zira kendisi, 1998’de başbakan olarak atanması parti tarafından iki kez engellenen bir isimdi. Kremlin’in iç politikadan sorumlu isminin bir RFKP kongresine ilk kez katılıyor olması, salondaki delegeler arasında “Bizzat Devlet Başkanı tarafından mı gönderildi?” sorusunu gündeme getirdi. Cevap evetti.

Kiriyenko, Putin’in övgü dolu selamlama konuşmasını okudu. Putin, RFKP’yi “ülkenin en eski ve önde gelen siyasi partilerinden biri” olarak tanımlıyor, partinin “Rusya’nın egemenliğinin her alanda güçlendirilmesine hizmet eden projelere” ve “gençlerin vatanseverlik eğitimine” aktif katılımını takdir ediyordu.

Kremlin’den RFKP’ye: ‘Doğru yoldasınız yoldaşlar’

Putin, günümüz koşullarında “geniş ve gerçek anlamda halk çapında bir konsolidasyonun son derece önemli olduğunu” vurgulayarak Komünist Parti’nin bu konudaki yapıcı tutumuna dikkat çekti.

Kiriyenko, Putin’in mesajının ardından kendi adına da birkaç söz ekledi. RFKP’nin “gerçek ve özgün bir vatanseverlik örneği” sergilediğini belirtti. Ukrayna’daki askeri müdahalenin başlamasından sonra binlerce parti ve Komsomol üyesinin gönüllü olarak silahlı kuvvetlere katıldığını, 154 RFKP üyesinin hayatını kaybettiğini ve Donbass’a 141 insani yardım konvoyu gönderildiğini rakamlarla vurguladı.

Kiriyenko”Devlet Başkanı’na ve onun devletçi-vatansever çizgisine verdiğiniz ilkeli ve tutarlı destek için içten şükranlarımı sunuyorum,” diyerek sözlerini tamamladı.

Bu jest karşılıksız kalmadı. Zyuganov, Putin’e teşekkür ederek komünistlerin “emekçi halka hizmet etmeye ve zafer için mücadele etmeye” devam edeceğini beyan etti.

Partinin 2018’deki devlet başkanı adayı Pavel Grudinin ise durumu şu sözlerle özetledi:

“Hafızamda ilk kez bir RFKP kongresine Devlet Başkanı’nın bir temsilcisi gelip bir değerlendirme yaptı. Bu değerlendirmeyi dört kelimeyle özetleyebilirim: ‘Doğru yoldasınız yoldaşlar’.”

Partinin yeni rotası: Anti-Sovyetizm ile mücadele

Kongrenin ideolojik odağında ise “anti-Sovyetizm” ile mücadele vardı. Zyuganov, sunumu yaklaşık 2.5 saat süren siyasi raporunda partinin önümüzdeki dönemdeki önceliklerini sıraladı. Bu önceliklerin başında, anti-Sovyetizmi ve “hainlerin ve işbirlikçilerin” yüceltilmesini yasal olarak suç sayan bir kanun çıkarılması talebi geliyor.

Bununla birlikte, Sovyet anıtlarının sökülmesini yasaklayan bir yasa teklifi hazırlanması ve “anti-Sovyetizmin yurtseverlikle kategorik olarak bağdaşmadığı” gerçeğinin halka daha etkin bir şekilde anlatılması hedefleniyor. Gençlerin tarih bilincine özel bir önem atfediliyor; Zyuganov, “Parti, okullarda SSCB tarihinin anti-komünist çarpıtmalar olmadan öğretilmesini sağlamakla yükümlüdür,” ifadelerini kullandı.

Hatta bölgesel parti örgütlerinin performansını değerlendirmek için yeni bir kriter, anti-Sovyetizmle mücadele ve tarihi hafızayı korumadaki etkinlik derecesi önerildi.

Bu çizgi, kongrede kabul edilen “Rus düşmanlığı ve anti-Sovyetizme karşı” ve “Sovyet ve dünya tarihinin seçkin figürü Josef Stalin’e yönelik tarihsel adaletin tam olarak yeniden tesisi” gibi kararlarla da pekiştirildi.

Kadrolardaki ince ayar ve büyüme hedefleri

Liderlik kadrosu değişmese de, partinin yönetim organı olan Merkez Komite Prezidyumunda bazı dikkat çekici atamalar yapıldı. Hakasya Valisi Valentin Konovalov’un prezidyum üyeliğine getirilmesi bunlardan en önemlisiydi. Zyuganov’a göre Konovalov, “olağanüstü koşullarda bir cumhuriyeti yönetme becerisi, dayanıklılığı ve soğukkanlılığı” ile örnek olmuştu.

Moskova parti sekreteri Viktor Tsarihin ve St. Petersburg parti sekreteri Roman Kononenko’nun da prezidyuma girmesi, Zyuganov’un “başkent örgütlerini güçlendirme” hedefini yansıtıyor. Parti lideri, Moskova ve St. Petersburg teşkilatlarının “çalışmalarında örnek olması ve tüm delegasyonlarımızı ağırlaması gerektiğini” belirtti.

Parti ayrıca büyüme hedefi de belirledi. Zyuganov, son dört yılda partiye çoğunluğu 30 yaş altı gençler ve çalışma çağındaki insanlardan oluşan 63 binden fazla yeni üyenin katıldığını açıkladı. Özellikle savaş gazileri arasında partiye katılımın arttığını belirten Zyuganov, şu anda yaklaşık 150 bin olan üye sayısını ikiye katlama gibi “ilkesel bir karar” alındığını duyurdu.

Ayrıca, 2022’nin sonbaharında referandumla Rusya’ya bağlanan Donetsk, Lugansk, Herson ve Zaporojye’de kurulan yeni parti hücreleri, RFKP’nin bu bölgelerdeki varlığını güçlendirme niyetinin altını çizdi.

Ancak bu büyüme tablosunun ardında bazı iç sorunların varlığı da gizlenmedi. Zyuganov, konuşmasında parti içi disipline ve yoldaşlık hukukuna vurgu yaparken üstü kapalı bir uyarıda bulundu.

Parti teşkilatlarının “karşılıklı saygı ve güvene” dayanması gerektiğini söylerken, “Ne yazık ki, bu ilke her yerde ve herkes tarafından uygulanmıyor. Primorsky Krayı, Murmansk, Pskov, Yahudi Özerk Bölgesi ve diğer bazı teşkilatlarda parti yoldaşlığı normlarından sapmalar yaşandı,” diyerek sorunlu bölgelerin adını zikretti.