Bizi Takip Edin

Ortadoğu

Kurulamayan hükümette Ben Gvir krizi

Yayınlanma

İsrail ordusunun cezalandırdığı askerlere Ben Gvir’in sahip çıkması Netanyahu’nun henüz kuramadığı hükümette tartışma yarattı. Ordu ve diğer koalisyon ortakları, Ben Gvir’i eleştirdi, Netanyahu da orduya destek çıktı.

İsrail ordusu, geçen cuma günü Batı Şeria’nın el-Halil kentinde eylemcilere saldıran ve alay eden askerleri cezalandırma kararı aldı. Ben Gvir’in kararı eleştirmesi İsrail’de henüz kurulamayan Netanyahu hükümetinde çatlak seslerin çıkmasına sebep oldu.

İsrail askerleri, işgal altındaki Batı Şeria’nın El Halil kentinde Filistinlilerle dayanışma göstermek isteyen ve yerleşim politikalarını protesto eden solcu İsrailli aktivistleri darbetti. O anın görüntüleri İsrail basınında yayımlandı. Görüntülerde İsrailli askerin gösterici grupla hareket eden Filistinli aktivist İsa Amr’ın üzerine yürüyerek, “Aşırı sağcı Itamar Ben-Gvir (Kamu Güvenlik Bakanı olunca işler değişecek) buraya düzen getirecek ve şu anda senin yaptıklarının hepsine son verecek. Burada kanun benim ve senin de kanuna karşı çıktığını söylüyorum” dediği duyuluyor. Başka bir görüntüde, bir askerin eylemcilerden birini yumruk atıp yere düşürdüğü ve silahını üzerine doğrulttuğu da görülüyor. Görüntüleri kayda alan eylemcinin “Neden? Yasadışı bir şey mi yapıyorum?” diye sorması üzerine askerin “Yaptığınız her şey yasa dışı. Kanun benim” dediği duyuluyor.

Görüntüler sosyal medyada yayınlandı

Hızla yayılan görüntülerin tepki çekmesi üzerine açıklama yapan İsrail ordusu, “Vatandaşlara yönelik şiddet içeren davranışlar kabul edilemez. Bir askerin saldırgan bir şekilde kendini ifade etmesi yasaktır” açıklamasında bulundu. Görüntülerde eylemcilere sözlü tacizde bulunan askerlere soruşturma açıldığı, yumruk atan askerin ise görevden alındığı bildirildi.

Yeni hükümette Ulusal Güvenlik Bakanı olarak atanması beklenen aşırı sağcı milletvekili Itamar Ben Gvir, hükümet kurulur kurulmaz askerin ordudan uzaklaştırılmasıyla ilgili olarak ordudan açıklama talep edeceğini söyledi. Askerin yanlış bir şey yapmadığını ve davranışında kabul edilemez bir şey olmadığını söyleyen Ben Gvir, hapis cezası alan askerin ailesiyle görüştü.

İsrail ordusundan, askere verilen 10 günlük hapis cezasını yeniden gözden geçirmesini isteyen Ben Gvir, “Anarşistlerin gelip kahraman askerlere küfretmesine, tükürmesine ve saldırmasına izin veremeyiz. Askerler tepki gösteriyor. Onları kenara çekip daha fazla veya az karşılık vermesini söyleyebiliriz. Ama 10 gün hapse göndermek? Bu mantıksız, orantısız ve doğru değil” dedi.

Genelkurmay Başkanı yanıt verdi

Ben Gvir’in İsrail ordusunu eleştirmesi darp görüntülerinden daha çok tartışıldı. İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi, Ben Gvir’in açıklamalarına tepki göstererek sağdan veya soldan hiçbir politikacının ordunun iç operasyonel kararlarına müdahale etmesine izin vermeyeceğini söyledi.
Kochavi, Ben Gvir’in eleştirilerini ‘toplumun inmemesi gereken kaygan bir yokuş’ olarak nitelendirdi. Kochavi, orduyu herhangi bir siyasi gündemi desteklemek için kullanmanın ordunun meşruiyetine ve görevlerini yerine getirme kabiliyetine zarar verdiğini söyledi.

Koalisyon ortağından da tepki

Koalisyon müzakerelerinin sürdüğü yeni hükümette, Ulusal Güvenlik Bakanlığına getirilmesi planlanan Ben-Gvir’in açıklamalarına bir tepki de Ultra Ortodoks Şas Partisi Milletvekili Moshe Arbel’den geldi. “İsrail askerleri, siyasi tartışmaların dışında tutması gerekiyor.”

Hem ordunun hem de koalisyon ortaklarının tepkilerinden sonra açıklama yapan Netanyahu da “İsrail ordusu halkın ordusudur ve sağ görüşten sol görüşten herkesi İsrail ordusunu herhangi bir siyasi tartışmanın dışında bırakmaya çağırıyorum” ifadelerini kullandı.

‘Yemin ettikten sonra?’

Jerusalem Post, konuya ilişkin editöryal makalesinde “İsrail düşmanlarının görmesi gereken son şey, Genel Kurmay Başkanlığı’nın siyasetçilerle savaşmasıdır” dedi ve ekledi: “Ben-Gvir, Ordu’nun karar verme sürecine şimdiden müdahale ediyor. Daha bakanlık olmadan böyle yapıyorsa yemin ettikten sonra ülke ne bekleyebilir” diye sordu. Makalede Netanyahu’nun olaydan günler sonra sadece 9 kelimelik açıklama yapması da eleştirildi.

Ortadoğu

İran’dan İsrail’e karşı operasyon: Çok sayıda casus gözaltına alındı, İHA atölyesi çökertildi

Yayınlanma

İran, İsrail’le işbirliği yaptığı şüphesiyle ülke genelinde çok sayıda kişiyi gözaltına alındığını ve İsfahan’da bir İHA üretim atölyesini çökerttiğini açıkladı. Bu operasyonlar kapsamında daha önceden Mossad adına çalıştığı tespit edilen bir kişi idam edilirken, Yargı Erki Başkanı işbirlikçilerin süratle yargılanacağı sözünü verdi.

İran, ülke genelinde İsrail adına faaliyet yürüttüğü belirtilen çok sayıda kişinin gözaltına alındığını, İsfahan’da bir insansız hava aracı (İHA) üretim atölyesinin çökertildiğini ve bir Mossad ajanının idam edildiğini duyurdu.

Operasyonların, İran’ın Sadık Vaad 3 operasyonuyla karşılık verdiği ve 13 Haziran 2025’ten bu yana devam eden İsrail saldırıları sırasında yoğunlaştığı bildirildi.

İsfahan Emniyet Müdürlüğü tarafından pazartesi günü yapılan açıklamada, İsrail’le işbirliği yaptığı şüphesiyle 4 kişinin tutuklandığı belirtildi.

Açıklamada ayrıca, “İsfahan’da İHA ve küçük uçak üretimi yapılan bir atölye ortaya çıkarılmış, İHA üretimine yönelik çok miktarda teçhizat ve yedek parça ele geçirilmiştir” denildi.

Bunun yanı sıra Tesnim haber ajansı, İsfahan siber polisinin, kamuoyunu yanıltarak ve söylentiler yayarak güvenliği bozmaya çalışan ve İsrail’le bağlantılı olduğu değerlendirilen 60 kişiyi tespit ettiğini bildirdi.

İsfahan’da İHA atölyesine baskın

Lübnan merkezli el-Meyadin ise, “İran’ın batısındaki Lorestan eyaletinde İsrail saldırılarına karışan bir grup ajanın yakalandığını” aktardı.

Ülke genelindeki operasyonlar pazar günü de devam etti. İran iç güvenlik birimleri, Tahran, İsfahan ve Kerman’da Mossad’a bağlı casusluk ve propaganda hücrelerinin çökertildiğini açıkladı.

Başkent Tahran’ın batısındaki Elburz eyaletinde iki Mossad ajanının yakalandığı belirtildi.

İsfahan’da ise Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı istihbarat teşkilatı, İsrail saldırılarına medya desteği vermek ve rejim karşıtı propaganda yapmakla suçlanan 16 kişiyi gözaltına aldı.

Ülkenin güneydoğusundaki Kerman eyaletinde de İsrail’in “vahşi eylemlerini” desteklediği öne sürülen iki kişi gözaltına alındı.

Mossad ajanına idam, işbirlikçilere ‘süratli yargılama’ sözü

Öte yandan İran makamları, pazartesi sabahı İsrail istihbarat teşkilatı Mossad adına çalıştığı suçlamasıyla İsmail Fikri isimli bir kişinin idam edildiğini duyurdu.

Yetkililer, idam edilen Fikri’nin son İsrail saldırıları sırasında yakalanan kişilerden olmadığını vurguladı.

Bu gelişmeler üzerine İran Yargı Erki Başkanı Gulam Hüseyin Muhsini Ejei, İsrail’le işbirliği yaptığı şüphesiyle yakalananlar için süratli yargılama sözü verdi.

Tesnim ajansının aktardığına göre Muhsini Ejei, “Eğer bir kişi Siyonist rejimle bağlantısı ve işbirliği nedeniyle tutuklanırsa, savaş koşulları da göz önünde bulundurularak yasalar çerçevesinde çok hızlı bir şekilde yargılanmalı ve hakkında hüküm verilmelidir,” ifadelerini kullandı.

Tutuklamaların, İsrail ile her türlü istihbarat, medya veya propaganda işbirliğini suç sayan ve en ağır yasal cezaları öngören “İsrail’in Düşmanca Eylemleriyle Mücadele Yasası”nın 6, 7, 8 ve 10. maddeleri uyarınca yapıldığı belirtildi.

Okumaya Devam Et

Ortadoğu

Grossi, İran ile UAEA arasındaki işbirliğinden övgüyle söz etti

Yayınlanma

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Direktörü Rafael Grossi, İranlı yetkililer ile ajans arasındaki işbirliğini överek İsrail saldırısı sonrası nükleer tesislerde ciddi bir hasar tespit edilmediğini bildirdi. Grossi, güvenlik koşulları elverdiğinde denetimlerin devam edeceğini belirtti.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Direktörü Rafael Grossi, bugün yaptığı açıklamada, İranlı yetkililer ile ajans arasındaki işbirliği ve bilgi alışverişinden övgüyle söz etti.

Grossi, İsrail’in saldırısının ardından İran’daki nükleer tesislerin durumuna ilişkin verdiği brifingde, Fordo urantum zenginleştirme tesisi veya Khondab’da inşaatı süren reaktörde herhangi bir hasar gözlemlenmediğini bildirdi.

Grossi, UAEA’nın İran’da bulunduğunu ve bulunmaya devam edeceğini vurgulayarak, “İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması kapsamındaki yükümlülükleri uyarınca, güvenlik koşulları elverir elvermez denetimler orada devam edecektir,” dedi.

Ayrıca Natanz veya Fordo’daki uranyum zenginleştirme tesislerinde daha fazla hasar olduğuna dair bir belirti bulunmadığını da teyit etti.

‘Askeri tırmanış diplomasiyi geciktiriyor’

UAEA Yönetim Kurulu’na yaptığı açıklamada, sahadaki müfettişlerle temas halinde olduklarını belirten Grossi, “Onların güvenliği en büyük önceliğimiz olmaya devam ediyor ve zarar görmemelerini sağlamak için gerekli tüm önlemler alınıyor,” ifadelerini kullandı.

Grossi, “Askeri tırmanış, İran’ın nükleer silah elde etmemesini sağlayacak diplomatik bir çözüme yönelik gerekli çalışmaları geciktiriyor,” diyerek endişelerini dile getirdi.

İran’dan hasar ve kirlilik açıklaması

Öte yandan İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, daha önce yaptığı bir açıklamada, Fordo tesisinin saldırılar sonucu maruz kaldığı hasarın sınırlı olduğunu ve hassas ekipman ve malzemelerin büyük bir kısmının daha önceden taşındığını belirtmişti.

Kemalvendi, sahada herhangi bir radyoaktif kirlenme olmadığını vurgulayarak, İsrail’in İran’ın nükleer altyapısını hedef alan “nitelikli saldırılar” düzenlediği yönündeki iddiaları yalanladı.

Aynı bağlamda Kemalvendi, Natanz tesisinde bir iç kirlilik tespit edildiğini ancak bunun tesis içinde sınırlı olduğunu, çevreye veya çevredeki bölgelere bir tehdit oluşturmadığını duyurdu.

Sözcü, acil durum ekiplerinin sahayı tamamen temizlemek için çalıştığını da sözlerine ekledi.

Okumaya Devam Et

Ortadoğu

FT: Fordo tesisi Amerikan sığınak delici bombalarıyla bile yok edilemez

Yayınlanma

İngiliz Financial Times gazetesi, İran’ın Kum şehri yakınlarındaki Fordo nükleer tesisinin, bir dağın yarım kilometre altında yer alması ve gelişmiş savunma sistemleriyle korunması nedeniyle İsrail için bir ‘kabus’ teşkil ettiğini belirtti. Habere göre tesisin, Amerikan sığınak delici bombalarına karşı bile dayanıklı olabileceği değerlendirilirken, uzmanlar İsrail’in ABD yardımı olmadan tesisi yok edemeyeceğini vurguluyor.

Financial Times gazetesi, İran’ın Fordo nükleer tesisinin, İsrail’deki askeri planlamacılar için adeta bir “kabus” olduğunu vurguladı.

Gazete, tesisin Kum şehrinin güneyinde bir dağın yarım kilometre derinliğinde yer aldığını ve yoğun güvenlik önlemleri ile gelişmiş hava savunma sistemleri gibi devasa tahkimatlara sahip olduğunu, bu durumun da tesisi yok etmeyi neredeyse imkansız hale getirdiğini belirtti.

Haberde, Fordo’un, İran’ın nükleer programını olası bir saldırıya karşı koruma çabalarının en belirgin örneği olduğu ifade edildi.

Tesisin, “nükleer silah üretiminin” temel bileşenleri olan santrifüjlerin ve yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyumun güvenliğini sağlayacak şekilde doğrudan saldırılara dayanıklı olarak tasarlandığı kaydedildi.

Buna karşılık, İran’ın nükleer silah üretiminin savunma doktrininin bir parçası olmadığını her zaman vurguladığı da hatırlatıldı.

‘Nükleer sürecin başı ve sonu’

Financial Times‘a konuşan ABD merkezli Demokrasileri Savunma Vakfı’ndan araştırmacı Behnam Ben Taleblu, “Fordo, İran nükleer programının en önemli direğidir,” dedi.

Taleblu, “İran’ın nükleer sürecinde her şeyin başlangıcı ve bitiş noktasıdır,” ifadelerini kullanarak tesisin stratejik önemine dikkat çekti.

‘İsrail, ABD yardımı olmadan yok edemez’

Tel Aviv’deki Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü’nden (INSS) İran uzmanı Danny Citrinowicz ise Fordo’un “son derece korunaklı ve dağın derinliklerinde” olduğunu teyit etti.

Citrinowicz, İsrail’in ABD’nin yardımı olmadan tesisi imha etmesinin mümkün olmadığını savundu. Uzman, bu tesisin İsrail’in askeri operasyonunda “en zor ve belki de son hedef” olabileceğini değerlendirdi.

Natanz’dan daha korunaklı

Ayrıca Financial Times, Fordo tesisinin jeolojik tahkimat açısından Natanz tesisini geride bıraktığını ve bu durumun onu geleneksel hava saldırılarına karşı neredeyse tamamen korunaklı hale getirdiğini aktardı.

Gazete, tesisin “60 metre betonu delme kapasitesine sahip Amerikan GBU-57 tipi sığınak delici bombasına karşı bile korunaklı olabileceğine” işaret etti.

Öte yandan, İran Öğrenci Haber Ajansı’nın yakın zamanda tesise bir saldırı düzenlendiğini, ancak oluşan hasarın “sınırlı” kaldığını duyurduğu bilgisine de haberde yer verildi.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English