Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić Salı günü Quint (ABD, Fransa, Almanya, İtalya ve Birleşik Krallık) ülkelerinin büyükelçileri ve Sırbistan’daki AB Delegasyonu Başkanı ile yaptığı görüşmede, Kosova’nın kuzeyindeki tüm güvenlik konularının sorumluluğunu ülkenin ulusal polisi yerine NATO gücü KFOR’un üstlenmesini talep etti.
Cumhurbaşkanı Vučić toplantı sonrasında yaptığı açıklamada, “EULEX’in [Kosova’da Avrupa Birliği Hukukun Üstünlüğü Misyonu] Kosova’nın kuzeyinde yürütülen operasyon sırasında hazır bulunmasının sözde Kosova polisi tarafından neden reddedildiğini de sordum,” dedi.
ABD’nin Belgrad Büyükelçisi Christopher Hill de görüşmeyi yorumladı ve ‘yapıcı’ olarak nitelendirdi. Kuzey Kosova’daki durumu ‘tehlikeli ve karmaşık’ olarak nitelendiren Hill, gerilimin azaltılması için ek çaba gösterilmesi gerektiğini söyledi.
Hill, “Kosova polisine yönelik saldırıyı daha önce kınamış ve hayatını kaybedenler için taziyelerimizi iletmiştik. Hepimiz bir Kosova polisinin öldürülmesini kınamalıyız. Durumu sakinleştirmek ve istikrara kavuşturmak için daha da yapıcı bir diyaloğu teşvik etmeliyiz,” dedi.
Pazar sabahı erken saatlerde Kosova polis devriyesi, zırhlı araçların eşlik ettiği 30 kadar ağır silahlı silahlı kişi tarafından pusuya düşürüldü ve bir polis memuru öldü, bir diğeri de yaralandı. Saldırganlar yerel bir manastıra kaçarak burada barikat kurdular ve polisle saatlerce silahlı çatışmaya girdiler.
Avrupa Komisyonu olayı bir ‘terör saldırısı’ olarak tanımlarken, ABD bunu yapmaktan kaçınmıştı. AB’nin baş diplomatı Josep Borrell, ilk açıklamasında ‘tüm aktörleri çatışmayı azaltmaya’ çağırınca Kosovalı Arnavutların tepkisini çekmiş, sonraki açıklamasında yaşananları ‘terör saldırısı’ olarak nitelendirmişti. Alman Büyükelçi Jorn Rohde bir adım daha ileri giderek Kosova’daki etnik Sırp siyasi partisi Srpska Lista’ya (Sırp Listesi) ‘sessizliğini bozması ve bu canice saldırıya karşı net duruşumuzda hepimize katılması’ çağrısında bulundu.
Saldırıdan sonra, Pazartesi günü Sırbistan Cumhurbaşkanı, Rusya’nın Sırbistan Büyükelçisi Aleksandr Bocan-Harçenko ile bir araya geldi ve büyükelçiyi ‘Albin Kurti tarafından uluslararası toplumun bir kısmının desteğiyle organize edilen acımasız etnik temizlik’ konusunda bilgilendirdiğini söyledi.
Günün ilerleyen saatlerinde Rusya Dışişleri Bakanlığı Kosova Başbakanı Albin Kurti’ye karşı sert bir açıklama yayınladı. Bildiride, “Hiç şüphe yok ki dünkü katliam Albin Kurti’nin çatışmayı körükleme ve bölgeyi Sırplardan arındırma politikasının doğrudan bir sonucudur. Kurti, Kosova’nın bağımsızlığını tanıması için Sırbistan üzerinde uluslararası baskı yaratmayı amaçlamaktadır,” denildi.
Kosova, etnik Sırpların özerklik peşinde olduğunu ileri sürdü
Kosova’nın kuzeyindeki Sırp Listesi partisinin başkan yardımcısı Milan Radoičić’i Pazar günü saldırı gerçekleştiren grup arasında gösteren bir video ise İçişleri Bakanı Xhelal Sveçla tarafından yayınlandı.
Videoda Radoičić’in, bir manastırda barikat kurup polisle çatışmaya girmeden önce Kosovalı bir polis memurunu öldüren ağır silahlı yaklaşık 30 kişilik gruba liderlik ettiği görülüyor.
Bakan, “Videoda gördüğünüz ve telsiz alıcısıyla konuşan kişi Radoičić. Terörist grubunun başında bulunuyor ve onları yönlendiriyor. Eğer videoda görüyorsanız, insansız hava aracını gördükleri anda kaçıyorlar,” dedi.
Svecla, planın ‘Kosova’nın kuzeyini istikrarsızlaştırmak’ için saldırmak olduğunu ve saldırganların daha güneye, İber nehrine gitmeyi ve polisin tüm kuzeye girmesini engellemeyi amaçladıklarını iddia etti.
Sveçla, “Bu senaryonun bir parçası olacak 200 kişinin potansiyel olarak görevlendirildiğinden bahsediliyor. Plan, bu kişilerin daha güneye, İber nehri hattına gitmeleri ve saldırılar düzenleyerek Kosova polisinin özgürce hareket etmesini engellemeleri ve ardından özerklik ya da başka bir şey ilan etmeleriydi,” dedi.
Kosova İçişleri Bakanı eylemin devam ettiğini ve Kosova polisinin başka kamyon ve buldozerler ile silahlar bulduğunu da sözlerine ekledi.
Sırbistan’ın olaya dahli olduğunu savunan bakan, “Bu gerçek bir ordunun sahip olduğu lojistiktir. Silah sayısı giderek artıyor,” derken malzemelerin ‘doğrudan Sırbistan depolarından geldiğini’ öne sürdü.
Muhalefet partisi Sırbistan Ulusal Hareketi lideri Miroslav Aleksiç saldırıdan Sırbistan lideri Vučić’i sorumlu tuttu. Aleksiç, “Banjska’da en az dört kişinin öldüğü silahlı çatışmanın ardından Vučić istifa etmelidir. Radoičić, Vučić’in ve Sırp güvenlik servislerinin bilgisi ve onayı olmadan kuzeyde onlarca Sırp’ı silahlandırmış olamaz,” iddiasında bulundu.
Sırbistan’da saldırıda ölenler için yas ilan edildi
Vučić video ve Sveçla’nın yorumları hakkında kamuoyu önünde yorum yapmazken, Kosova polisi ile yaşanan çatışmada öldürülen dört kişi için resmi yas günü ilan etti.
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama yas gününe tepki göstererek bunun ‘Belgrad’dan gelen kötü bir sinyal olduğunu’ ve ‘Avrupa ve demokratik dünya ile birlikte olmak isteyip istemediğine karar vermesi gerektiğini’ söyledi.
