ABD Başkanı Joe Biden’in NATO Sekreterliği için desteklediği söylenen Hollanda Başbakanı Mark Rutte’nin Almanya, Birleşik Krallık ve Fransa’nın da desteğini aldığı belirtiliyor.
Euractiv’in aktardığına göre ABD’li bir yetkili, ‘Başkan (Joe) Biden, Başbakan Rutte’nin NATO’nun bir sonraki Genel Sekreteri olma adaylığını güçlü bir şekilde destekliyor. Başbakan Rutte, ittifakın önemi konusunda derin bir anlayışa sahip, doğal bir lider ve iletişimcidir ve liderliği bu kritik zamanda İttifaka iyi hizmet edecektir,” dedi.
Diplomatlar, Rutte’nin görev için tek resmi aday olduğunu söylese de, bazıları Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis’in adının son zamanlarda gayri resmi tartışmalarda da gündeme geldiğini söyledi.
Politico’da yer alan habere göre Romanya perşembe günü müttefiklerine, Iohannis’in görev için Mark Rutte ile yarışmayı düşündüğünü bildirdi.
Rusya’ya şüpheyle yaklaşan Romanya ile benzer stratejik kaygıları paylaşan bazı Doğu Avrupa ülkeleri de dahil olmak üzere yaklaşık 10 ülke hâlâ kararsız, fakat Politico’ya göre ABD Başkanı Joe Biden’ın tercih ettiği adaya açıkça meydan okumakta zorlanacaklar.
Öte yandan Doğu Avrupa ülkeleri, Rutte’nin ‘Rusya sınırındaki ülkelere ulaşma konusundaki teşvik eksikliği’ olarak gördükleri şeyden rahatsız.
Politico’ya konuşan üst düzey bir Doğu Avrupalı diplomat, Rutte’nin önünde durmak istemediklerini söyleyerek, “En azından birilerinin ‘Tamam Mark, Rusya ile nasıl başa çıkacaksın?’ diye sorması gerekiyor,” dedi.
Fakat diplomatlara göre, ittifakın baskın gücü olan Washington’un, üç büyük Avrupa ülkesinin ve diğer 16 NATO üyesinin desteğiyle, Rutte’nin görevi alma ihtimali çok yüksek.
Hollanda’nın en uzun süre görev yapan lideri olan 57 yaşındaki Rutte, görev süresi boyunca Trump da dahil olmak üzere çeşitli İngiliz, Avrupa Birliği ve ABD liderleriyle iyi ilişkiler kurdu.
Haftasonu Münih Güvenlik Konferansında Rutte, Avrupalı liderleri Trump hakkında ‘sızlanmayı ve dırdır etmeyi’ bırakmaya ve bunun yerine savunmayı güçlendirmek ve Ukrayna’ya yardım etmek için neler yapabileceklerine odaklanmaya çağırdı.
Rutte’yi destekleyen Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı, Hollandalı liderin NATO’da ‘ciddi savunma ve güvenlik referanslarına’ sahip, güçlü kalmasını ve kendini savunmak için her türlü ihtiyaca hazırlıklı olmasını sağlayacak saygın bir figür olduğunu söyledi.
Üst düzey bir Fransız yetkili, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Hollandalıyı bu göreve getirmenin ilk destekçilerinden biri olduğunu ve geçen yıl bunu dile getirdiğini söyledi.
Bir Alman hükümet sözcüsü, Rutte’nin Berlin’in desteğine sahip olduğunu söyledi ve onu ‘olağanüstü bir aday’ olarak övdü.
Yine de üst düzey bir diplomat, henüz bir anlaşmaya varılmadığı konusunda uyardı.
Bir dışişleri bakanlığı sözcüsü, Avrupa’da büyüyen bir askeri güç olan Polonya’nın henüz bir pozisyonu olmadığını söyledi. Bazı diplomatlar tarafından Rutte’ye karşı potansiyel direniş odağı olarak görülen Macaristan ve Türkiye’den de henüz bir ses gelmedi. Bununla birlikte Ankara’nın Rutte’den, başta Kıbrıs ve Yunanistan olmak üzere ‘bazı garantiler’ istediği medyaya yansımıştı.
Rutte’nin liderliğinde, Hollanda’nın savunma harcamaları yıllarca süren mali kemer sıkma sırasında azaldı. Fakat Ukrayna savaşından bu yana Hollanda harcamalarını artırarak 2024’te GSYİH’nin yaklaşık %2’sine çıkardı. Rutte, uzun süredir Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i sert bir şekilde eleştiriyor.
