Mart 2021’den bu yana Mısır ile yürütülen normalleşme diplomasisinde yeni bir aşamaya geçildi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Mısırlı mevkidaşı Samih Şükri ile Kahire’de görüştü. Devlet Başkanları düzeyindeki temasların ise seçim sonrası döneme kaldığı duyuruldu.
Mısır ile 11 yıldır kriz halinde olan ilişkilerin tamiri için diplomasi trafiği Mısır’ın başkenti Kahire’deki Çavuşoğlu-Şükri ziyaretiyle yeni bir aşamaya taşındı. İkili ve bölgesel sorunlardan karşılıklı büyükelçilerin yeniden atanmasına kadar bir dizi kritik başlık ele alındı.
Libya konusunda Türkiye tarafı Mısır’a garanti verirken Kahire bir dizi talebi Türkiye’nin önüne koydu. Müslüman Kardeşler üyelerinin Mısır’a iadesi, Türkiye’nin Libya’daki askeri varlığının sona erdirilmesi gibi taleplerini Mısır tarafı yineledi.
Bakanlar düzeyindeki temasları liderlerin yapacağı görüşmeler düzeyinde sürdürmek içinse seçim sonrası takvim öne çıktı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, büyükelçi atamalarıyla ilgili soruya cevaben “Cumhurbaşkanları bir araya gelirse onlar açıklasınlar diye planlıyorduk. Şimdi seçim zamanında bu bir araya gelme gecikirse, o zaman tekrar Cumhurbaşkanlarına arz edeceğiz, belki bir sonraki ziyarete hazırlanırız” diyerek seçim sonrasına işaret etti.
Böylece hem Mısır ile hem de Suriye ile belirli bir noktaya kadar ilerletilen normalleşme süreçlerinin nihai olarak sonuçlandırılması seçim sonrası döneme kaldı.
Bir diğer değişle Ankara çok istekli olmasına rağmen Sisi ve Esad seçim öncesinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a artı puan yazacak şekilde görüşmeyi kabul etmemiş oldu.
11 yıl sonra dışişleri bakanları düzeyinde Mısır’a yapılan ziyaretle ilgili gazetecilere açıklamalarda bulunan Çavuşoğlu, karşılıklı büyükelçi atamaları hakkında görüşmelerin sürdüğünü açıkladı.
Çavuşoğlu, “Aslında, Şukri’yle New York’ta da biz bu yol haritası üzerinde anlaşmıştık. Önce yardımcılarımız bir araya gelecekti, sonra üçüncü ülkede biz bir araya gelecektik, sonra Cumhurbaşkanlarımızın bir araya gelmesinin hazırlığını yapacaktık. Fakat Doha’da birden olumlu anlamda bir oldubitti oldu. Esas dönüm noktası Sayın Cumhurbaşkanı’mızın Doha’daki görüşmesi oldu” ifadelerini kullandı.
“Libya’daki varlığımız Mısır için tehdit değil”
Mısır’ın Libya konusundaki itirazlarına değinen Çavuşoğlu, “Bizim Libya’yla yaptığımız deniz yetki alanları anlaşması, Mısır’ın aleyhine değil. Mısır’ın Yunanistan’la yaptığı anlaşma da bizim aleyhimize değil. O anlaşmada Mısır tarafı ilişkiler soğukken bile bizim kıta sahanlığımızın sınırlarına riayet etti” diye konuştu.
Çavuşoğlu, “Biz de oradaki mevcudiyetimizin Mısır için bir tehdit oluşturmadığını; o günkü meşru hükümetin daveti ve sonraki hükümetlerin de devam ettirdiği, eğitim dahil bir işbirliğine dayandığını söylüyoruz” sözleriyle Kahire’nin kaygılanmasını gerektirecek bir durum olmadığına işaret etti.
Suriye ile normalleşme de seçim sonrasına
Moskova merkezli temaslar kapsamında Suriye ve Türkiye Dışişleri bakanlarının bir araya gelmesi için hazırlık toplantılarının yapılması bekleniyordu. Ancak bu aşamada da bir erteleme geldi. Toplantı gerçekleşmedi. Konuya ilişkin açıklama yapan Çavuşoğlu Moskova’da yapılması planlanan Rusya, Türkiye, İran ve Esad rejiminin katılacağı dörtlü görüşmenin ertelenmesine ilişkin, “Ruslar ‘biz bunun hazırlığını yapamadık, erteleyelim’ dediler. Ama Suriye rejimi oradaydı, belki ortak karar vermişlerdir. Daha sonra ‘ileride yapacağız’ dediler, biz de ‘tamam’ dedik” açıklamasını yaptı.
