‘NATO işe yaramazsa B planı’: Kuzey Avrupa ülkeleri alternatif planlar yapıyor

Danimarka, Norveç, Finlandiya ve İsveç, Rusya’nın artan askeri gücüne karşı koymak amacıyla askeri kaynaklarını birleştiriyor. Bu işbirliği, özellikle Trump’ın NATO’ya yönelik eleştirileri ve olası politikaları karşısında bir ‘B planı’ olarak görülüyor. Ülkeler, ortak hava komutanlığı kurarak ve 2030’a kadar ortak savunma konsepti geliştirerek bölgesel güvenliklerini güçlendirmeyi hedefliyor.

The Wall Street Journal gazetesinin haberine göre, Danimarka, Norveç, Finlandiya ve İsveç, tek başlarına Rusya’ya karşı koyamayacaklarını düşünerek askeri kaynaklarını birleştirme kararı aldı.

Bu dört Kuzey Avrupa ülkesi, Rusya’nın on yılın sonuna kadar NATO ile çatışabilecek askeri gücünü yeniden kazanabileceğini tahmin ediyor.

Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılmasıyla birlikte, “olası bir saldırıyı” püskürtmek için askeri kaynaklarını birleştirmeleri daha da önem kazandı.

Özellikle ABD Başkanı Donald Trump’ın iktidara gelmesi ve NATO’ya desteği azaltma tehditleri, ortak yaklaşımı daha da acil hale getirdi.

İsveç, denizaltı, savaş tankı ve süpersonik savaş uçağı üreten gelişmiş bir savunma sanayiine sahip.

Norveç, Arktik’te ileri deniz istihbaratı ve savaş kabiliyetlerine sahip.

Finlandiya ise, Avrupa’nın en büyük ordularından birine ve güçlü topçu birliklerine sahip. Danimarka özel kuvvetleri de Afganistan ve Irak’ın tehlikeli bölgelerinde on yıllık hizmet tecrübesine sahip.

Bu dört ülkenin toplam ekonomisi, Rusya’nın GSYİH’sinden biraz daha küçük.

Carnegie Berlin Rusya ve Avrasya Çalışmaları Merkezi’nde kıdemli araştırmacı ve eski Amerikan istihbarat analisti Erik Ciaramella, “Almanya gibi tamamen entegre bir savunma sanayii tabanı oluşturmak için gerekli ekonomik ve kaynak potansiyeline sahip, fakat tehdit algısı tamamen farklı ve güçlü bir siyasi iradesi olan bölgesel bir gruplaşma var,” dedi.

Finlandiya Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nde kıdemli araştırmacı Matti Pesu, bu Kuzey bloğunun, Karadeniz civarındaki diğer ülke birlikleri için bir model olabileceğini de sözlerine ekledi.

Pesu’ya göre, bu model aynı zamanda Trump’ın eylemleri nedeniyle transatlantik ittifakın dağılması durumunda geleceğe yönelik bir sigorta görevi görebilir.

Pesu, “Bu, NATO’nun işe yaramaması durumunda potansiyel bir B planı,” değerlendirmesini yaptı.

Ülkeler, 2023 yılında Kuzey Ülkeleri Ortak Hava Komutanlığı’nı kurarak hava kuvvetlerini birleştirdi.

Geçen yıl, Kuzey Savunma İşbirliği (Nordefco) kapsamında 2030’a kadar ortak savunma konsepti geliştirdiler.

Eski NATO Genel Sekreteri ve şu anki Norveç Maliye Bakanı Jens Stoltenberg’e göre, Kuzey Avrupa ülkeleri, askeri işbirliğini derinleştirmenin önemini fark ettikleri için 1400’lerden bu yana ilk kez ortak bir güvenlik politikası izliyor.

Danimarka istihbaratının yakın tarihli bir değerlendirmesine göre, “Rusya üç ila beş yıl içinde bir veya daha fazla Avrupalı NATO ülkesine karşı savaş başlatabilir.”

Kuzey ülkeleri, Ukrayna’nın en aktif destekçilerinden bazıları. Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü’nün Şubat ayı verilerine göre, İsveç GSYİH’sinin yüzdesi olarak sağlanan askeri yardımda 6. sırada, Finlandiya 5. sırada, Danimarka 2. sırada (tüm topçularını teslim etti) ve Norveç 11. sırada yer alıyor.

Ancak Oslo, yakın zamanda Kiev’e verdiği desteği bu yıl 8 milyar avronun üzerine çıkararak iki katına çıkardığını duyurdu.

Kopenhag ise Ukrayna hükümetinin ülkenin savunma işletmelerinden silah satın almasını finanse etme amaçlı bir plan geliştirdi.

“Danimarka modeli” olarak adlandırılan bu yaklaşım, giderek daha fazla Avrupalı ülke tarafından benimseniyor: Kendi üretemedikleri silahları Ukrayna’ya tedarik etmek yerine, Ukrayna’nın kendi savaş ihtiyaçlarını daha iyi bildiği, üretimini hızla adapte edebildiği ve aynı zamanda ekonomisi için teşvik sağladığı Ukrayna’da üretimi finanse ediyorlar.

Atlantik Konseyi’nin Kuzey Avrupa Direktörü Anna Wieslander, “Ukrayna’nın savunma sanayiini desteklemek, ABD’nin Ukrayna’nın NATO’ya katılımını engellediği bir zamanda Rusya’yı caydırmanın güvenilir bir yoludur,” ifadesini kullandı.

Wieslander, “Savunma sanayilerimizi birleştirmek çok güçlü bir sinyaldir,” diye ekledi.