Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Kasım ayında Kazakistan’a gerçekleştireceği ziyareti öncesinde, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Astana’da Kazak yetkililerle kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdi. Ziyarette stratejik işbirliği ve ekonomik ilişkiler ele alınırken, Kazakistan’ın BRICS ortak ülke olma teklifine sıcak bakıldığı belirtildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 27 Kasım’da Kazakistan’ın başkenti Astana’ya resmi bir ziyaret gerçekleştirecek.
Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Astana’da yaptığı açıklamada Putin’in Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile görüşmesinin yanı sıra Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) zirvesine katılacağını belirtti.
Putin ve Tokayev, en son temmuz ayı başında Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesi sırasında bir araya gelmiş, Kazakistan lideri Rusya Devlet Başkanı’nı ülkesini tekrar ziyaret etmeye davet etmişti.
Lavrov ve Kazakistan Dışişleri Bakanı Murat Nurtleu, basın mensuplarına yaptıkları açıklamalarda Putin’in yaklaşan ziyaretini konuştuklarını doğruladı.
Bakanlar, Avrasya Ekonomi Birliği (AEB), Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), KGAÖ, ticaret ve ekonomi, enerji tedariki ve bilimsel-eğitimsel işbirliği gibi stratejik ortaklığın temel unsurlarını ele aldıklarını ifade etti.
Görüşmede ayrıca, Özbekistan’a doğalgaz tedariki ve Kazakistan’ın kuzeydoğu bölgelerinin gazlaştırılması gibi projeler de gündeme geldi.
Lavrov, Moskova’nın Astana’ya BRICS ortak ülke statüsü önerisini de teyit etti. Bu format, BRICS zirvesinde tam üyeliğe alternatif olarak sunulmuştu.
Lavrov, Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev ile Akorda Sarayı’nda bir araya geldi.
Görüşme sonrası yaptığı açıklamada, Rusya ve Kazakistan liderleri arasında yapılacak toplantı için çeşitli alanları kapsayan anlaşmaların hazır olduğunu belirtti. Söz konusu anlaşmalar; ekonomi, bilim, eğitim ve insani konular gibi geniş bir yelpazeye yayılıyor.
Lavrov, iki ülke ilişkilerinde önemli gündem maddelerinden birinin “ABD’nin yasa dışı yaptırımlarına karşı mali ve ticari bağları güçlendirme” konusu olduğunu vurguladı.
Bakan, ayrıca Kazakistan’ın, eylül ayı sonunda Çin ve Brezilya tarafından oluşturulan ve Birleşmiş Milletler marjında Ukrayna’da barışa yönelik faaliyetleri yürüten “Barışın Dostları” grubuna katılmasını memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti.
Tokayev, daha önce Almanya ve Fransa ile Ukrayna’daki çatışma ve ekonomi konularında görüşmeler gerçekleştirmişti.
Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, eylül ayında Kazakistan’ı ziyaret ederek Kazak liderle bir araya gelmişti. Tokayev, bu görüşmede, “Rusya’nın savaş alanında mağlup edilmesinin mümkün olmadığını” ifade ederek, 2022 Mart ayında İstanbul’da gündeme gelen barış fırsatının kaybedildiğine dikkat çekmiş ve tüm barış girişimlerinin dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini vurgulamıştı.
Lavrov’un ziyareti öncesi Tokayev, Fransa’nın nükleer santral kurma önerisinin yanı sıra Ukrayna’daki çatışmanın da ele alındığı görüşmeler yaparak Paris ziyaretini sonlandırmıştı.
Vedomosti gazetesine demeç veren Rusya Bilimler Akademisi Dünya Ekonomisi ve Uluslararası İlişkiler Enstitüsü (IMEMO RAS) Orta Asya Bölüm Başkanı Stanislav Priçin’e göre, şu an için Rusya ile Batı arasında arabuluculuk yapmak çok anlamlı değil, zira “bugün herhangi bir müzakere ve durumun çözüme kavuşturulması için çok az ihtimal var.”
Nükleer santral inşası konusunda ise, Kazakistan liderliği mümkün olduğunca tarafsız kalmaya çalışıyor:
“Hem Kazakistan’da hem de Batı’da Rusya’nın nükleer santral inşasına karşı ciddi bir muhalefet olduğundan nihai kararın ne olacağını kestirmek zor. Astana’nın önünde fayda, güvenilirlik ve siyasi riskler arasında en uygun seçimi yapmak gibi zor bir görev bulunuyor. Mali açıdan, Rusya’nın sağladığı devlet kredisi ve yurt dışında nükleer santral inşa etme konusundaki tecrübesi, Kazakistan için oldukça elverişli koşullar sunuyor.”
