Silikon Vadisi savunma teknolojisi şirketlerinin kurucuları ve yatırımcıları, ABD hükümetini özel şirketlerden askeri sistem tedarik etme yöntemini elden geçirmeye çağırarak, ülkenin ‘teknolojik savaş alanında’ hızla zemin kaybetme riskiyle karşı karşıya olduğunu öne sürdüler.
Cuma günü Savunma Bakanı Lloyd Austin’e gönderilen mektup, son yıllarda yeni kurulan savunma teknolojisi şirketlerine yüz milyonlarca dolar yatırım yapan önemli risk sermayesi firmaları tarafından imzalandı.
Financial Times’ın (FT) aktardığına göre, imzacılar arasında Lux Capital, Kleiner Perkins ve General Catalyst’in yanı sıra Anduril, Palantir ve Applied Intuition gibi sektörün en değerli startup’larından bazılarının başkanları da yer alıyor.
Bu hamle ile birlikte, 2024 yılı için 886 milyar dolar değerindeki devasa Pentagon bütçesinin, önde gelen Silikon Vadisi yatırımcıları tarafından desteklenen startup’lara açması için hükümet üzerinde daha fazla baskı kurmak hedefleniyor.
Askeri alımlarda reform çağrısı
İmzacılar, hükümetin askeri teknoloji satın alma sürecinin ‘çağdışı’ olduğunu ve en yeni savunma ve silah sistemlerine erişimini ‘büyük ölçüde sınırladığını’ öne sürüyor.
Mektupta, “Günümüzde geliştirilen kritik teknolojilerin çoğu ticari sektörde yer alsa da, rakiplerimize göre avantajımızı korumamız için gereken hız ve ölçekte kullanılmamaktadır,” deniyor.
İmzacılar, savunma tedarikinde reform yapılması için, kurumsal araştırma ve geliştirme projelerine 20 milyar dolar ek harcama yapılması ve şirketlerin işe yaradığı kanıtlanmış teknolojiyi daha da geliştirmelerine yardımcı olmak için 250 milyon dolarlık bir ‘köprü fon’ oluşturulması gibi bir dizi öneride bulunuyor. Bu değişikliklerin benimsenmesinin ‘Silikon Vadisi’nin dünyanın en iyi teknolojilerini savaşçılara sunma kabiliyetini önemli ölçüde artıracağı’ belirtiliyor.
Savunma startup’ları revaçta
Ukrayna’daki savaş ve Çin’le yaşanan jeopolitik gerilimler, ABD hükümetinin yenilikçi sistemler üreten startup’lara sözleşme vereceği umudunu körüklediğinden, savunma teknolojisi şirketlerine yapılan risk sermayesi yatırımları son yıllarda patlama yaptı. PitchBook verilerine göre ABD’nin savunma startup’larına yaptığı yatırım 2019’da 16 milyar dolardan azken 2023’te 33 milyar dolara yükseldi.
Shield AI, HawkEye 360, Anduril, Rebellion Defense, Palantir ve Epirus gibi değeri 1 milyar doların üzerinde olan ‘unicorn’ startup’lar, kendilerini sektöre akan bu fonlarla var ettiler. Bu şirketler ABD ordusuna yapay zeka destekli savaş pilotları ve otomatik insansız hava araçlarından uydu haritalamaya kadar çeşitli teknolojiler sağlıyor.
Bununla birlikte, karmaşık sistemler üretmek için gereken ölçekte büyük devlet sözleşmeleri nadiren yapılıyor. Pek çok startup, bir prototip geliştirmek ile bir devlet sözleşmesi almak arasındaki ‘ölüm vadisi’ olarak adlandırılan uzun boşluk nedeniyle başarısız oluyor.
‘Esnek sözleşme’ çağrısı yapılmıştı
Lux Capital yatırımcısı Bilal Zuberi, “Artık düşman olarak teknolojik açıdan son derece gelişmiş ulus devletlerle karşı karşıyayız. Yeni nesil savaşı kazanmak için teknolojiye ihtiyacımız var ve bu teknoloji teknoloji sektöründe mevcut, ancak bunu hükümete taşıyacak bir mekanizmamız yok,” diyor.
Zuberi’ye göre Pentagon onlarca yıldır ‘bürokrasi tarafından tıkanmış’ durumda ve bu da geleneksel olarak yerleşik savunma şirketlerinin lehine durumdaki tedarik sözleşmelerinde reform yapılmasını engelliyor. Şİmdiye kadar Lux, savunma ve ulusal güvenlik şirketlerine yüz milyonlarca dolar yatırım yaptı.
Pentagon, kendi startup sözleşmelerinde şimdiye kadar özel girişim şirketlerinin yaptığı türden sözleşmeleri değil, prototip geliştirme sözleşmeleri veriyordu. RAND’da yayınlanan bir incelemede, Pentagon’un artık ‘daha esnek’ özel sermaye sözleşmelerine izin vermesi gerektiği vurgulanıyor, CIA’in de benzer bir yöntem izlediği hatırlatılıyordu.
