Bizi Takip Edin

Amerika

ABD, Google’ı parçalamayı düşünüyor

Yayınlanma

Alphabet şirketine ait Google’ı parçalama teklifi, şirketin çevrimiçi arama pazarında tekelleştiğine dair önemli bir mahkeme kararının ardından Adalet Bakanlığı tarafından değerlendirilen seçeneklerden biri.

Bloomberg’e göre bu hamle, yirmi yıl önce Microsoft’u parçalamaya yönelik başarısız çabalardan bu yana Washington’un yasadışı tekelleşme nedeniyle bir şirketi ortadan kaldırmaya yönelik ilk girişimi olacak.

Özel görüşmelerden bahsettikleri için isimlerinin açıklanmasını istemeyen kişiler, daha az ciddi seçenekler arasında Google’ı rakipleriyle daha fazla veri paylaşmaya zorlamak ve yapay zeka ürünlerinde haksız bir avantaj elde etmesini önleyecek tedbirler olduğunu söyledi.

Alphabet hisseleri dün New York’ta saat 10:13’te %3,8 değer kaybederek, federal bir yargıcın şirketin arama pazarında yasadışı tekel olduğuna hükmettiği 5 Ağustos’tan bu yana en büyük düşüşü yaşadı.

Parçalama olmazsa Android ve Chrome elden çıkarılabilir

Ne olursa olsun, hükümetin Google’a karşı açtığı davanın merkezinde yer alan özel sözleşme türlerinin yasaklanmasını isteyeceğine kesin gözüyle bakılıyor.

Yetkililer, Adalet Bakanlığı’nın bir parçalama planında ısrarcı olması halinde, elden çıkarılması en muhtemel birimlerin Android işletim sistemi ve Google’ın web tarayıcısı Chrome olduğunu söyledi.

Yetkililer ayrıca, şirketin metin reklamcılığı satmak için kullandığı AdWords platformunun olası bir satışını zorlamayı da düşünüyor.

Google 5 Ağustos kararını temyize götüreceğini açıkladı ancak Mehta her iki tarafa da, olası bir ayrılma talebi de dahil olmak üzere hükümetin rekabeti yeniden tesis etmeye yönelik önerilerini içerecek olan davanın ikinci aşaması için planlara başlamaları talimatını verdi.

ABD planının, şirketi buna uymaya yönlendirecek olan Mehta tarafından kabul edilmesi gerekecek. Google’ın zorla parçalanması, AT&T’nin 1980’lerde dağıtılmasından bu yana bir ABD şirketinin en büyük parçalanması olacak.

Google’ın uygulamalarından etkilenen şirketlere danışmanlık yapan Adalet Bakanlığı avukatları, görüşmelerinde şirketin arama hakimiyetinin yapay zeka teknolojisi geliştirmede kendisine avantaj sağladığı yönündeki endişelerini dile getirdiler.

Çözümün bir parçası olarak hükümet, şirketin web sitelerini arama sonuçlarında görünmek için içeriklerinin Google’ın bazı yapay zeka ürünleri için kullanılmasına izin vermeye zorlamasını durdurmaya çalışabilir.

Google, Gmail ve Play Store için anlaşma imzalanmasını şart koşuyormuş

Dünya çapında yaklaşık 2,5 milyar cihazda kullanılan Android işletim sisteminin elden çıkarılması, Adalet Bakanlığı avukatları tarafından en sık tartışılan çözüm yollarından biri. Mehta kararında, Google’ın Gmail ve Google Play Store gibi uygulamalarına erişim sağlamak için cihaz üreticilerinin anlaşmalar imzalamasını şart koştuğunu tespit etti.

Bu anlaşmalar ayrıca Google’ın arama widget’ının ve Chrome tarayıcısının cihazlara silinemeyecek şekilde yüklenmesini gerektirerek diğer arama motorlarının rekabet etmesini etkili bir şekilde engelliyor.

Mehta’nın kararı, aralık ayında Kaliforniya’da bir jüri tarafından alınan ve şirketin Android uygulama dağıtımını tekelleştirdiğine hükmeden kararın ardından geldi. Söz konusu davada yargıç henüz bir karar vermedi.

Antitröst yasalarını da uygulayan Federal Ticaret Komisyonu, bu hafta bu davada bir özet sundu ve yaptığı açıklamada Google’ın “yasadışı tekelleşmenin ödüllerini toplamasına” izin verilmemesi gerektiğini söyledi.

Google arama motorunu cihazlarda ve web tarayıcılarında varsayılan hale getirmek için şirketlere 26 milyar dolar kadar ödeme yaptı ve bunun 20 milyar doları Apple’a gitti.

Google’ın büyük reklam geliri de hedefte

Mehta’nın kararı ayrıca Google’ın, kullanıcıları web sitelerine çekmek için arama sonuçları sayfasının en üstünde görünen ve arama metni reklamları olarak bilinen reklamları tekeline aldığını da ortaya koydu. 

Bu reklamlar, 2018 yılında AdWords’ün adını değiştiren ve pazarlamacılara işletmeleriyle ilgili belirli arama anahtar kelimelerine yönelik reklam yayınlama olanağı sunan Google Ads aracılığıyla satılıyor.

Geçen yılki duruşmada verilen ifadeye göre, Google’ın toplam gelirinin yaklaşık üçte ikisi arama reklamlarından geliyor ve 2020’de 100 milyar dolardan fazla olacak.

Söz konusu kişiler, Adalet Bakanlığı’nın Google’dan AdWords’ü satmasını talep etmemesi halinde, diğer arama motorlarında sorunsuz çalışmasını sağlayacak birlikte çalışabilirlik gereklilikleri isteyebileceğini söyledi.

Google daha fazla veri paylaşımına zorlanabilir

Diğer bir seçenek ise Google’ın verilerini Microsoft’un Bing’i ya da DuckDuckGo gibi rakiplerine devretmesini ya da lisanslamasını gerektiriyor.

Mehta’nın kararına göre Google’ın sözleşmeleri yalnızca arama motorunun en fazla kullanıcı verisini (en yakın rakibinden 16 kat daha fazla) almasını sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda bu veri akışı rakiplerinin arama sonuçlarını geliştirmesini ve etkili bir şekilde rekabet etmesini de engelliyor.

Avrupa’da kısa süre önce yürürlüğe giren dijital bekçilik kuralları, Google’ın verilerinin bir kısmını üçüncü taraf arama motorlarına sunması için benzer bir zorunluluk getirmişti. Şirket, veri paylaşımının kullanıcı gizliliği konusunda endişelere yol açabileceğini, bu nedenle yalnızca belirli eşikleri karşılayan aramalara ilişkin bilgileri kullanıma sunduğunu kamuoyuna açıkladı.

Tekelcilerin rakiplerinin teknolojiye bir miktar erişimine izin vermesini zorunlu kılmak daha önceki davalarda bir çözüm yolu olmuştu. Adalet Bakanlığı’nın 1956 yılında AT&T’ye karşı açtığı ilk davada, şirketin patentleri için telifsiz lisanslar sağlaması istenmişti.

Microsoft’a karşı açılan antitröst davasında ise anlaşma, teknoloji devinin uygulama programlama arayüzleri ya da API’leri olarak adlandırılan bazı uygulamalarını üçüncü taraflara ücretsiz olarak sunmasını gerektiriyordu. 

API’ler yazılım programlarının birbirleriyle etkin bir şekilde iletişim kurabilmelerini ve veri alışverişi yapabilmelerini sağlamak için kullanılıyor.

Google elde ettiği verileri yapay zeka geliştirmede kullanıyor

Yıllardır web siteleri, şirketin arama sonuçlarında görünmelerini sağlamak için Google’ın web tarayıcısının erişimine izin verdi. Fakat son zamanlarda bu verilerin bir kısmı Google’ın yapay zekasını geliştirmesine yardımcı olmak için kullanılıyor.

Geçtiğimiz sonbaharda Google, şirketlerin şikayeti üzerine web sitelerinin yapay zeka için kazıma işlemini engellemesine olanak tanıyan bir araç oluşturdu.

Fakat bu devre dışı bırakma her şey için geçerli değil. Mayıs ayında Google, bazı aramaların artık insanları çeşitli bağlantılara tıklama zahmetinden kurtaran anlatımlı yanıtlar olan “AI Overviews” ile geleceğini duyurdu. Yapay zeka destekli panel, sorguların altında beliriyor ve web genelindeki Google arama sonuçlarından alınan özet bilgileri sunuyor.

Google, ayrı bir ürün değil, aramanın bir “özelliği” olduğu için web sitesi yayıncılarının AI Genel Bakışlarında görünmemeyi tercih etmelerine izin vermiyor. Web siteleri Google’ın snippet’leri kullanmasını engelleyebilir, fakat bu hem arama hem de AI Genel Bakışları için geçerlidir.

Snippet, kendi başına çalışmayan fakat kod içerisinde kısayollar aracılığı ile kullanılan kaynak kodu parçacıklarına verilen isim.

Amerika

ABD’nin borç yükü uzun vadeli tahvillerden kaçışa neden oluyor

Yayınlanma

Yatırımcılar, ABD’nin artan borç yükünün dünyanın en önemli pazarlarından birinin cazibesini gölgelemesi nedeniyle, uzun vadeli ABD tahvil fonlarından kaçıyor.

EPFR verilerine dayanan Financial Times (FT) hesaplamalarına göre, devlet ve şirket borçlarını kapsayan uzun vadeli ABD tahvil fonlarından ikinci çeyrekteki net çıkışlar şu ana kadar yaklaşık 11 milyar dolara ulaştı.

İkinci çeyrekteki bu çıkış, 2020’nin başındaki şiddetli piyasa türbülansından bu yana en ağır çıkış olarak kayıtlara geçecek ve önceki 12 çeyrekteki ortalama 20 milyar dolarlık girişlerin ardından güçlü bir değişim işaret ediyor.

Kurumsal yatırımcılar tarafından yaygın olarak kullanılan uzun vadeli tahvil fonlarından yapılan itfa işlemleri, Amerika’nın borç geleceğine ilişkin endişelerin arttığı bir dönemde gerçekleşiyor. Fon akışları, devasa ABD tahvil piyasasının sadece küçük bir bölümünü yansıtıyor, fakat yatırımcı duyarlılığının bir göstergesi niteliğinde.

Tahvil odaklı yatırım şirketi DoubleLine’dan Bill Campbell, fon akışlarına atıfta bulunarak, “Bu, çok daha büyük bir sorunun belirtisi. Yurt içinde ve yabancı yatırımcı topluluğu arasında, Hazine tahvillerinin uzun vadeli kısmına sahip olma konusunda büyük endişe var,” dedi.

Kongrede görüşülmekte olan Başkan Donald Trump’ın “büyük ve harika” vergi tasarısının, bağımsız analistlere göre önümüzdeki on yıl içinde ABD’nin borç tutarına trilyonlarca dolar ekleyeceği ve bu durumun Hazineyi büyük miktarda tahvil satmaya zorlayacağı tahmin ediliyor.

Beyaz Saray ise gümrük vergileri ve daha yüksek büyümenin borç yükünü azaltacağını savunuyor.

Aynı zamanda, piyasa katılımcıları, tahvil yatırımcıları için en büyük belalardan biri olan enflasyonu körüklemek için yönetimin başlıca ticaret ortaklarına uygulayacağı gümrük vergilerine hazırlık yapıyor.

Goldman Sachs’ın baş kredi stratejisti Lotfi Karoui, bu çıkışın “mali sürdürülebilirliğin uzun vadeli görünümüne ilişkin endişeleri yansıttığını” söyledi.

Varlık yönetimi şirketi PGIM’in küresel tahvil başkanı Robert Tipp, Fed’in %2’lik enflasyon hedefine atıfta bulunarak, “Enflasyonun hâlâ hedefin üzerinde olduğu ve gözle görülür bir şekilde devlet arzının yüksek olduğu, dalgalı bir ortam var. Bu durum, getiri eğrisinin uzun vadeli kısmında tedirginlik ve genel bir huzursuzluk yaratıyor,” dedi.

Uzun vadeli tahviller enflasyona özellikle duyarlıdır, çünkü fiyatlardaki yüksek büyüme, uzun vadede ödenen sabit faiz ödemelerinin değerini eritir.

Bloomberg’in geniş endeksine göre, bu tedirginlik, uzun vadeli ABD tahvillerinin fiyat performansına da yansıdı. Bu tahviller, Trump’ın nisan ayında yaptığı gümrük vergisi açıklamalarının piyasaları sarsmasının ardından, bu çeyrekte yaklaşık %1 değer kaybetti.

Buna karşılık, EPFR rakamlarına göre, yakın vadede vadesi dolacak ABD tahvillerini elinde bulunduran fonlara para akışı devam etti ve bu çeyrekte kısa vadeli stratejilere 39 milyar dolardan fazla para akışı oldu.

Fed’in bu yıl şimdiye kadar kısa vadeli faizleri yüksek seviyelerde tutması nedeniyle, bu fonlar cazip getiriler sağlıyor.

Okumaya Devam Et

Amerika

Dolar 3 yılın en düşük seviyesine geriledi

Yayınlanma

Donald Trump’ın Fed Başkanı Jerome Powell’ın halefini erken açıklamayı düşündüğü haberinin ardından dolar üç yılın en düşük seviyesine geriledi.

ABD Başkanı, Powell ile defalarca çatışmış ve merkez bankası başkanını faiz indiriminde çok yavaş olmakla suçlayarak salı günü yaptığı son açıklamasında onu “çok aptal” olarak nitelendirmişti.

Powell’ın başkanlık görevi önümüzdeki Mayıs 2025’e kadar 11 ay daha sürecek ve geleneksel olarak halefinin adı üç veya dört ay önceden açıklanıyor.

Fakat Wall Street Journal, Trump’ın Powell’ın yerine geçecek kişiyi eylül veya ekim ayında seçip açıklamayı düşündüğünü bildirdi.

Bu haber üzerine dolar, diğer para birimlerinden oluşan sepet karşısında %0,5 değer kaybederek Mart 2022’nin başından bu yana en düşük seviyesine geriledi.

WSJ, Trump’ın Powell ve Fed’e yönelik hayal kırıklığı göz önüne alındığında, halefinin bu yaz erken saatlerde açıklanabileceğini bildirdi. Fed, Trump’ın faiz indirim çağrılarına direniyor.

Fed başkanının erken açıklanması, Trump’ın seçeceği kişinin faiz oranlarının gidişatına ilişkin beklentileri etkilemesine olanak tanıyabilir ve bu da Powell’ın görev süresinin son aylarında zayıflamasına neden olabilir.

Trump, Powell’a defalarca küçümseyle yaklaştı ve geçen hafta merkez bankasının faiz kararını açıklamadan önce onu “aptal” olarak nitelendirdi.

Başkan çarşamba günü Lahey’de düzenlenen NATO zirvesinde düzenlediği basın toplantısında, gazetecilerin Powell’ın halefini seçip seçmediğini sorması üzerine, “Seçeceğim üç veya dört kişi var,” dedi.

Trump’ın eski Fed yöneticisi Kevin Warsh, Ulusal Ekonomi Konseyi direktörü Kevin Hassett ve ABD Hazine Bakanı Scott Bessent’i düşündüğü bildiriliyor.

Trump daha önce Powell hakkında, “Akıllı biri değil, politikacı bir adam, ama ülkeye bir servete mal oluyor,” demişti.

Powell’a yönelik saldırıları ve Fed’in para politikasını gevşetmesi yönündeki çağrıları, merkez bankasının bağımsızlığı konusunda soru işaretleri yarattı.

Okumaya Devam Et

Amerika

ABD istihbaratı: İran’ın nükleer tesisleri yok edildi

Yayınlanma

ABD Başkanı Donald Trump’ın üst düzey istihbarat yetkililerinden ikisi, yeni istihbarat bilgilerine göre İran’ın nükleer tesislerinin hafta sonu ABD hava saldırılarında “yok edildiğini” ileri sürdü.

CIA Direktörü John Ratcliffe ve Ulusal İstihbarat Direktörü (DNI) Tulsi Gabbard, saldırıların İran’ın nükleer programını önemli ölçüde geriletmediğine dair hükümetin ön değerlendirmesine ilişkin medya haberlerine karşı yönetimin gün boyu süren yoğun çabalarını pekiştiren açıklamalarını birkaç saat arayla yayınladılar.

Gabbard, X’te yaptığı açıklamada, “Yeni istihbarat, @POTUS’un [ABD Başkanı] defalarca belirttiği şeyi doğruluyor: İran’ın nükleer tesisleri yok edildi,” dedi.

Ratcliffe, yaklaşık iki saat sonra sosyal medyada kendi açıklamasının bir görüntüsünü paylaştı. Ratcliffe açıklamasında, “Güvenilir istihbarat kaynakları, İran’ın nükleer programının son saldırılarda ciddi şekilde hasar gördüğünü gösteriyor,” dedi.

Bu bilgilerin, “tarihsel olarak güvenilir ve doğru bir kaynak/yöntemden elde edilen yeni istihbarat bilgilerini” de içerdiğini söyleyen CIA şefi, ellerindeki istihbaratın İran’ın birkaç önemli nükleer tesisinin tahrip edildiğini ve yıllar içinde yeniden inşa edilmesi gerektiğini gösterdiğini savundu.

Ratcliffe, ajansın konuyla ilgili “güvenilir kaynaklardan elde edilen bilgileri” toplamaya devam ettiğini de ekledi.

Ne Gabbard ne de Ratcliffe istihbarat hakkında daha fazla ayrıntı veya istihbaratın ne zaman elde edildiğine dair ayrıntılar verdi. Fakat DNI sözcüsü Olivia Coleman daha sonra Gabbard’ın bahsettiği istihbaratın ABD kaynaklı olduğunu söyledi.

POLITICO’ya konuşan eski bir CIA analisti, kurumun direktörünün bir basın açıklamasında analitik bir değerlendirme yayınlamasının “son derece olağandışı” olduğunu söyledi. 

Ne var ki hassas istihbarat süreçlerini tartışmak için isminin açıklanmaması koşuluyla konuşan bu kişi, açıklamanın herhangi bir kaynak veya yöntemi ifşa etmiş olma ihtimalinin düşük olduğunu söyledi.

Savunma İstihbarat Ajansının (DIA) daha önceki değerlendirmesi salı günü CNN ve diğer medya kuruluşları tarafından yayınlanmıştı. Değerlendirmede, saldırıların ülkenin nükleer programının temel bileşenlerini yok etmediği ve muhtemelen sadece birkaç ay geciktirdiği belirtilmişti.

DIA çarşamba günü yaptığı açıklamada, bulgularının kesin olmadığını vurguladı.

DIA yaptığı açıklamada, “Bu, kesin bir sonuç değil, ön ve güvenilirliği düşük bir değerlendirmedir. Ek istihbarat elde edildikçe değerlendirme daha da netleşecektir. Bize en iyi göstergeyi sağlayacak olan fiziksel tesisleri henüz inceleyemedik,” dedi.

DIA’in değerlendirmesinin sızdırılması Trump’ı öfkelendirdi. Çarşamba günü, ilk haberi yazan CNN muhabirlerinden birine yönelik öfkeli bir mesaj yayınladı ve İran’ın nükleer tesislerinin “yok edildiği” iddiasını yineledi.

Gabbard da gönderisinde “propaganda medyasını” eleştirdi.

Çarşamba günü Hollanda’da düzenlenen NATO zirvesinde yaklaşık bir saat süren basın toplantısında Trump’ın yanında duran Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Savunma Bakanı Pete Hegseth de sırayla DIA raporunun bulgularını ve medyanın bu konudaki haberlerini öfkeyle reddettiler.

Hegseth bir noktada, “Bombaların yıkıcı olmadığını söyleyenler, sadece başkanı ve başarılı görevi baltalamaya çalışıyor,” diye suçladı. Savunma Bakanı ayrıca gazetecilere, Pentagon ve FBI’ın gizli raporun nasıl sızdırıldığını araştırdığını söyledi.

İsrailli yetkililer de Trump’ı savundu. İsrail Başbakanlığı çarşamba günü İsrail Atom Enerjisi Komisyonunun yaptığı açıklamayı yayınladı. Açıklamada, ABD hava saldırıları ve İsrail’in saldırılarının birleşik etkisinin “İran’ın nükleer silah geliştirme kabiliyetini yıllarca geriye götürdüğü” öne sürüldü.

Biden yönetimi sırasında Orta Doğu’dan sorumlu savunma bakan yardımcısı olarak görev yapan Daniel Shapiro, ilk değerlendirmelere fazla güvenilmemesi konusunda uyarıda bulundu.

Shapiro, “Bu tesislere çok ciddi zarar vermiş olma ihtimali yüksek, ancak verileri ve gerçek bilgileri beklemeliyiz,” dedi. Shapiro, istihbarat teşkilatının böyle bir saldırının etkisine ilişkin kesin bir sonuca varmasının normalde birkaç hafta süreceğini tahmin etti.

Çarşamba akşamı Truth Social’da yaptığı bir paylaşımda Trump, yönetimin saldırıların yol açtığı hasara ilişkin daha fazla bilgiyi yakında paylaşabileceğini ima etti.

Trump, Pentagon şefi Hegseth’in bugün (26 Haziran) “ilginç ve reddedilemez” bir basın toplantısı düzenleyeceğini söyledi.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English