Bizi Takip Edin

DİPLOMASİ

ABD, müttefiklerinden Çin’den çip bağlantılı ihracatı kesmelerini istiyor

Yayınlanma

ABD, Huawei’nin gelişmiş yarı iletkenler geliştirmesiyle ilgili artan endişeleri nedeniyle Avrupa ve Asya’daki müttefiklerini Çin’e çip ile ilgili teknoloji ve araçların ihracatı üzerindeki kısıtlamaları sıkılaştırmaya zorluyor.

Financial Times’ta (FT) yer alan habere göre ABD, müttefikleri ile bu konuda toplantılar yapıyor. Görüşmelere aşina kişilere göre Washington; Japonya, Güney Kore ve Hollanda’dan, ülkelerindeki mühendislerin Çin’deki gelişmiş yarı iletken fabrikalarında çip yapım araçlarına hizmet vermesini durdurmak da dahil olmak üzere mevcut ihracat kontrollerini daha agresif bir şekilde kullanmalarını istiyor.

ABD, Amerikan teknolojisinin Huawei’ye ulaşmasını istemiyor

Biden yönetimi 2022 yılında Amerikan vatandaşları ve şirketlerinin Çin’deki bazı gelişmiş çip fabrikalarına doğrudan ya da dolaylı destek sağlamasını yasaklayan kapsamlı ihracat kontrolleri getirmişti. Fakat Çinli şirketlerin Amerikan müttefiki ülkelerden mühendisleri işe almasını engelleyen çok daha az kısıtlama var.

Washington ayrıca müttefiklerinden, Çin’in ABD kısıtlamalarını aşmasını zorlaştırmasını istiyor. ABD’nin buradaki hedefi, özellikle üçüncü ülkelerden şirketlerin Japonya, Güney Kore ya da Hollanda’da üretilen teknolojiyi içeren ürünleri Çin’e tedarik etmelerini zorlaştırmak.

ABD, Huawei’yi hedef almak için ‘Doğrudan Yabancı Ürün Kuralı’ (FDPR) adı verilen geniş kapsamlı bir araç kullanıyor. Bu kural, ticaret bakanlığının ABD dışındaki şirketlerin, ABD dışında üretilmiş olsa bile, Huawei’ye Amerikan teknolojisi içeren ürünler tedarik etmesini engellemesini sağlıyor.

Konu hakkında bilgi sahibi bir kişi, ABD’nin müttefiklerinden FDPR doğrultusunda yeni mekanizmalar oluşturmalarını istemediğini, sadece sorunu çözmek için mevcut ihracat kontrol rejimlerini kullanmalarını istediğini aktardı.

Bazı Asyalı şirketler, ABD’nin hâlâ Huawei ile iş yaparken baskı uygulamasından rahatsız

FT’ye göre müttefiklerin nasıl karşılık vereceği belirsizliğini koruyor. ABD’nin 2022 kontrollerinin ardından çip ile ilgili teknoloji ihracatı üzerindeki kontrolleri sıkılaştırmışlardı. Bazı Asyalı şirketler, ABD’nin Qualcomm gibi bazı şirketlerinin Huawei’ye çip tedarik etmesine izin vermeye devam etmesinden ve aynı zamanda müttefiklerine baskı yapmasından rahatsız.

Tartışmalara katılan kişilerden birine göre, müttefik ülkelerdeki bazı yetkililer de Çinli gruplarda mühendis bulundurmanın yerel faaliyetleri izlemelerine yardımcı olmak için gerekli olduğunu savundu.

Birçok Japon şirketi Huawei ile ilişkilerini önemli ölçüde kesti, fakat Çinli şirket ülkenin en etkili iş dünyası lobi grubu olan Keidanren’in üyesi olmaya devam ediyor. 

Cumhuriyetçilerden Huawei’nin ihracat lisanslarını iptal çağrısı

Perşembe günü ayrıca, Senato istihbarat komitesinin Cumhuriyetçi başkan yardımcısı Marco Rubio ve Temsilciler Meclisi’nin önemli Cumhuriyetçilerinden Elise Stefanik, Ticaret Bakanı Gina Raimondo’yu, Intel çipli bir dizüstü bilgisayar geliştirdiğine dair haberlerin ardından Huawei ile ilgili ihracat lisanslarını iptal etmeye çağırdı.

Mektupta, “Bu eğilimlerden açıkça görülüyor ki, sadece birkaç yıl önce kara listeye alınmış bir şirket olan Huawei geri dönüş yapıyor. Bunu yapıyor çünkü sizin bakanlığınızın liderliğindeki Biden yönetimi Amerikan yaratıcılığını korumakta başarısız oluyor,” denildi.

Intel ise iş yaptığı ülkelerdeki tüm yasa ve yönetmeliklere ‘sıkı sıkıya uyduğunu’ söyledi.

DİPLOMASİ

BOTAŞ, ExxonMobil ile LNG anlaşması imzaladı

Yayınlanma

Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, devlet doğalgaz şebekesi operatörü BOTAŞ’ın kaynaklarını çeşitlendirmek amacıyla çarşamba günü ExxonMobil ile bir LNG ticaret anlaşması imzaladığını söyledi.

Bayraktar sosyal medya platformu X’te yaptığı açıklamada, “ABD, halihazırda LNG tedariki sağladığımız önemli ülkelerden bir tanesi. Uzun vadeli olması planlanan bu anlaşma ile kaynaklarımızı çeşitlendirme noktasında bir adım daha atmış olacağız,” diyen Bayraktar, anlaşmanın Washington’da imzalandığını da sözlerine ekledi.

Türkiye’nin, gazlaştırma kapasitesiyle dünyada sayılı ülkeler arasında yer aldığına dikkat çeken bakan, “Hem ülkemizin hem bölgemizin enerji arz güvenliğine katkı sağlamaya devam edeceğiz,” dedi.

Bayraktar anlaşmayla ilgili başka bir ayrıntı vermedi. Enerji Bakanlığı, Reuters’ın yorum talebini cevap vermedi.

Nisan ayının sonunda Bayraktar, Financial Times’a verdiği mülakatta enerji tedarikinde “yeni bir tedarik portföyünü oluşturmayı” hedeflediklerini açıklamış ve Amerikan fosil yakıt devi Exxon Mobil ile yaklaşık 1,1 milyar dolar tutarında 2,5 milyon ton sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) için görüştüklerini belirtmişti.

Türkiye’nin diğer ABD’li doğalgaz üreticileriyle de LNG anlaşmaları için görüşme yaptığını belirten Bayraktar, Rusya ile sözleşmelerin bir kısmı 2025’te, İran ile 2026’da sona ermeden önce doğal gaz tedarikini “çeşitlendirmek” istediğini vurgulamıştı.

Türkiye; Rusya, Azerbaycan ve İran’ın yanı sıra Cezayir, Katar, ABD ve Nijerya’dan da LNG ithal ediyor.

Ülkenin en büyük doğal gaz tedarikçisi ise Rusya. Geçen yıl tüketiminin yüzde 40’ından fazlası bu ülkeden alınan gazla karşılandı.

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

Die Welt: Putin, Ukrayna savaşını kazanıyor

Yayınlanma

Alman Die Welt gazetesi, Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin yaşadığı mühimmat sıkıntısı ve moral düşüklüğünün Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’daki çatışmayı kazandığının kanıtı haline geldiğini yazdı.

Gazetede yer alan makalede, “Şu anda yaşanan şey tam da (Almanya Başbakanı Olaf) Scholz’un önlemeye çalıştığı şey; yani Putin bu savaşı kazanıyor. Ve bu psikolojik düzeyde gerçekleşiyor,” ifadelerine yer verildi.

Ukrayna ordusunun moralinin, müttefiklerin verdiği sözlere rağmen Batı’dan gelen yardımlar çok geç ulaştığı için neredeyse yerle bir olmuş durumda olduğuna dikkat çekilen makalede, askerlerin kazanamayacaklarını bildikleri bir savaşa neden katıldıklarına anlam veremedikleri kaydedildi.

Makalede, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in yeni seferberlik kararnamesi nedeniyle Ukraynalıların da sürekli korku içinde yaşadığı ve Devlet Başkanı’nın bu tür tedbirler almak zorunda kalmasının durumun daha da kritik hale geldiğini ortaya koyduğuna işaret edildi.

Bununla beraber Rusya ordusunun havadaki üstünlüğünün, Ukrayna ordusunun moral anlamında çöküşün eşiğinde olmasının bir başka nedeni haline geldiği vurgulanan makalede, Zelenskiy’in uzun zamandır Almanya’yı ‘çatışmanın gidişatını temelden değiştirebilecek’ Taurus füzeleri tedarik etmeye ikna etmeye çalıştığı anımsatıldı.

Scholz, Ukrayna ordusunun bu füzeleri Rusya içindeki hedefleri vurmak için kullanmasından endişe ettiği bu hamleye şiddetle karşı çıkıyor.

Daha önce Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Ukrayna ihtilafının Batı’nın yardımı olmadan ‘iki hafta içinde’ sona ereceği değerlendirmesini yapmıştı.

Borrell, aynı zamanda ABD’de Kiev’e yardım konusunda yaşanan anlaşmazlıkların ve teslimatlarda altı aylık bir gecikmenin durumu ‘zaferden yenilgiye’ dönüştürebileceğini de sözlerine eklemişti.

The Economist: ABD’nin Ukrayna’ya yardımı, Rusya’nın avantajını dengelemeye yetmiyor

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

İngiltere, Rusya’nın askeri ataşesini sınır dışı etti

Yayınlanma

İngiltere makamları Rusya’nın askeri ataşesini ülkeden sınır dışı etti ve Rusya vatandaşlarının diplomatik vize almasına yeni kısıtlamalar getirme ve ülkeye ait bazı mülklerin diplomatik statüsünü kaldırma kararı aldı.

Dün ülkenin alt parlamento kanadı Avam Kamarasında açıklamalarda bulunan İçişleri Bakanı James Cleverly, bu adımı, ‘İngiltere’nin Ukrayna’ya dönük yardımlarının altını oymayı’ amaçladığını iddia ettiği eylemlerine karşılık olarak Moskova’ya gönderdikleri ‘güçlü bir caydırıcı sinyal’ olarak nitelendirdi.

Cleverly, “Askeri İstihbarat Teşkilatı üyesi olan ve statüsünü beyan etmeyen bir Rus askeri ataşesini sınır dışı edeceğiz. Sussex’teki Sycox Heath ve [Londra’daki] Highgate’te bulunan ve istihbarat amacıyla kullanıldığına inandığımız bir ticaret misyonu ve askeri ataşelik bürosu da dâhil olmak üzere Birleşik Krallık’ta Rusya’ya ait bir dizi mülkün diplomatik statüsünü kaldırıyoruz. Ayrıca Ruslara yönelik diplomatik vizelere de yeni kısıtlamalar getiriyoruz,” dedi.

Bakan, yeni kısıtlamaların Rusya’nın güvenlik kurumlarının İngiltere’de faaliyet gösterme kabiliyetini sınırlayacağını öne sürdü.

Bununla beraber bize kısıtlamaları öncelikle Rus diplomatların ülkede kalma izinlerinin verileceği koşulları da etkileyecek.

Rusya’dan İngiltere’ye protesto notası

Rusya Büyükelçisi, Dışişleri Bakanlığı’na çağırıldı

İngiliz Dışişleri Bakanlığı’na göre bakanlık, kararla ilgili olarak Rusya’nın Londra Büyükelçisi Andrey Kelin’i çağırdı.

Cleverly, Londra’nın adımlarını ‘kalibre edilmiş’ olarak nitelendirdi ve İngiltere’nin Moskova’nın tepkisini yakından izleyeceğini vurguladı.

Londra’nın attığı adımların, Rusofobi suçlamaları da dahil olmak üzere, Moskova’nın sert tepkisine yol açmasını beklediğini de dile getiren Cleverly, “Bu yeni bir şey değil. İngiliz halkı ve İngiliz hükümeti bu numaralara kanmayacaktır,” ifadelerini kullandı.

Aynı zamanda parlamenterlere, İngiltere’nin her zaman ‘en zor zamanlarda bile Rusya ile iletişim kanallarını korumaya’ çalıştığına dair güvence verdi. Cleverly, bunun gerilimi azaltmak ve yanlış hesaplamalardan kaçınmak için önemli olduğunu söyledi.

Sabotaj iddiaları

Bakana göre Londra’nın eylemleri, Rusya’nın İngiltere ve kıta Avrupa’sındaki ‘hasmane’ faaliyetlerine yanıttı.

Bakan, bu bağlamda Rusya adına casusluk yapmakla suçlanan beş Bulgaristan vatandaşının gözaltına alınmasına ve Mart 2024’te Londra’daki bir Ukraynalı şirketin depolarına düzenlenen ve beş kişinin daha gözaltına alındığı kundaklama saldırısıyla ilgili olarak devam eden soruşturmaya işaret etti.

Daha önce İngiltere Kraliyet Savcılığı, kundaklamaya karıştığı iddia edilen beş kişiyi mahkemeye sevk etmişti. Gözaltına alınanlar, Ulusal Güvenlik Yasası hükümlerini ihlal etmekle suçlanıyor.

Cameron: Ukrayna’nın İngiltere’den aldığı silahlarla Rusya topraklarını vurma hakkı var

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English