Diplomasi
ABD, Ukrayna’ya ‘sömürge’ anlaşması teklif etti

ABD, Ukrayna’da gelecekte yapılacak tüm büyük altyapı ve maden yatırımlarını kontrol etmek, Kiev’in diğer müttefiklerinin rolünü veto etmek ve Avrupa Birliği üyeliği hedefini baltalamak için bastırıyor.
Bloomberg tarafından elde edilen taslak belgeye göre Donald Trump yönetimi, Ukrayna ile revize edilmiş bir ortaklık anlaşması kapsamında tüm altyapı ve doğal kaynak projelerine yapılacak yatırımlarda “ilk teklif hakkı” talep ediyor.
Kabul edilmesi halinde ortaklık anlaşması ABD’ye Ukrayna’da karayolları ve demiryolları, limanlar, madenler, petrol ve doğalgaz ile kritik minerallerin çıkarılması gibi projelere yapılacak yatırımları kontrol etme konusunda muazzam bir güç sağlayacak.
Anlaşma, Washington tarafından kontrol edilecek özel bir yeniden yapılandırma yatırım fonuna aktarılan kârlar üzerinde ABD’ye ilk hak talebini verecek.
Belgenin en önemli noktası ise ABD’nin, savaşın başlangıcından bu yana Ukrayna’ya sağladığı “maddi ve mali faydaları” bu fona katkı olarak görmesi.
Aslında bu, Trump yönetiminin Ukrayna’yı, Kiev ortaklık fonundan herhangi bir gelir elde etmeden önce, savaşın başlangıcından bu yana sağlanan tüm ABD askeri ve ekonomik desteğinin bedelini ödemeye zorlayacağı anlamına geliyor.
Taslak belgeye göre, ABD Uluslararası Kalkınma Finansmanı Kurumu (DFC), beş yönetim kurulu üyesinden üçünü aday göstererek ve belirli kararları engellemek için kendisine özel oy hakkı veren bir “altın hisseye” sahip olarak yatırım fonunu kontrol edecek. Ukrayna diğer iki üyeyi belirleyecek ve fonun günlük yönetimine müdahale etmesi engellenecek.
Kiev hükümetinin tüm yeni doğal kaynaklar ve altyapı projelerinden elde ettiği kazancın %50’sini fona yatırması gerekecek. Taslakta, ABD’nin, yatırımı geri kazanılana kadar kârın tamamına ve yıllık %4’lük bir getiriye sahip olacağı belirtiliyor.
Ukrayna tüm projeleri “mümkün olan en erken zamanda” incelenmek üzere fona sunmakla yükümlü olacak ve DFC finanse edilen tüm programlarda yönetim kurulu üyeliği veya gözetim hakkı elde edecek.
Kiev’in reddedilen projeleri en az bir yıl boyunca “maddi açıdan daha iyi” koşullarla başka taraflara sunması da yasaklanacak.
Ayrıca taslağa göre ABD hükümeti, fonun projeyi finanse edip etmediğine bakmaksızın, Ukrayna’nın metallerini, minerallerini ve petrol ve gazını ticari koşullarla diğer taraflardan önce satın alma hakkına sahip olacak.
Herhangi bir zaman sınırlaması olmayan anlaşma, Kiev’in kritik mineralleri ABD’nin “stratejik rakibi” olan ülkelere satmasını da yasaklıyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in daha önceki bir anlaşmayı imzalama planlarının geçen ay Oval Ofis’te Trump’la yaşadığı gergin tartışmanın ardından suya düşmesinin ardından ABD geçtiğimiz hafta sonu Kiev’deki yetkililere revize edilmiş bir anlaşma sundu.
Beyaz Saray geçen hafta yaptığı açıklamada, yönetimin Ukrayna’daki kritik madenleri kapsayan daha önce müzakere edilen anlaşmanın ötesine geçtiğini söyledi.
İki taraf arasında görüşmeler devam ediyor ve nihai taslak şartlarda revizyonlar içerebilir. Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kişi Bloomberg’e yaptığı açıklamada, Ukrayna’nın ABD belgesine bu hafta kendi değişiklikleriyle yanıt vereceğini söyledi.
Zelenskiy perşembe günü Avrupalı liderlerle bir zirveye katılmak üzere gittiği Paris’te gazetecilere yaptığı açıklamada, ABD tarafından öne sürülen tam anlaşmanın “detaylı bir çalışma” gerektirdiğini ve müzakereler sırasında şartların sürekli değiştiğini söyledi.
Bir anlaşmaya varıldığını söylemek için henüz erken olsa da, “ABD ile işbirliğini destekliyoruz, ABD’nin Ukrayna’ya yardımı durdurmasına neden olabilecek tek bir sinyal vermek istemiyoruz,” dedi.
ABD Hazine Bakanlığı sözcüsü yorum talebine cevaben yaptığı açıklamada, ABD’nin anlaşmanın hızlı bir şekilde sonuçlandırılması ve hem Ukrayna hem de Rusya için kalıcı bir barışın sağlanması konusundaki kararlılığını sürdürdüğünü söyledi.
Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü James Hewitt, “Maden anlaşması Ukrayna’ya ABD ile uzun vadeli güvenlik ve barışın temeli olan kalıcı bir ekonomik ilişki kurma fırsatı sunuyor. Bu anlaşma iki ülke arasındaki ilişkileri güçlendirecek ve her iki tarafa da fayda sağlayacaktır,” diye konuştu.
Ukrayna 2022 yılında AB’ye aday ülke statüsü kazandı ve tam üyelik için tamamlanması yıllar alabilecek katılım görüşmelerine başlayacak. ABD’nin Ukrayna ekonomisinin geniş alanlarını kapsayan yatırım kararları üzerinde etkin bir kontrole sahip olması halinde bu durumun daha da karmaşık bir hal alması muhtemel.
Ukrayna daha önce ABD ile yapılacak bir anlaşmanın AB ile olan ortaklık antlaşması ile çelişmemesi gerektiğini söylemişti. Ayrıca daha önce ABD’nin, Washington’un Ukrayna’ya geçmişte verdiği desteğin ortak fona katkı olarak dahil edilmesi yönündeki talebini de reddetmişti.
Diplomasi
Zelenskiy, İstanbul görüşmelerine katılacak heyeti atadı

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Rusya ile İstanbul’da yapılacak müzakerelere katılacak heyeti atadı. Savunma Bakanı Rüstem Umerov başkanlığındaki heyetin, 16 Mayıs’ta Rus, Amerikalı ve Türk gruplarıyla görüşmesi bekleniyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Rusya ile Türkiye’de yapılacak müzakerelerde Kiev’i temsil edecek heyeti atadı.
Strana portalının haberine göre, yarın (16 Mayıs) İstanbul’da gerçekleşmesi beklenen görüşmelere Ukrayna heyeti Savunma Bakanı Rüstem Umerov başkanlığında katılacak.
Heyette Dışişleri Bakanlığı, Savunma Bakanlığı, Ukrayna Güvenlik Teşkilatı (SBU) ile istihbarat ve hukuk yapılarından üst düzey temsilciler yer alıyor.
Katılımcılar arasında Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Kislitsa, SBU Başkan Yardımcısı Aleksandr Poklad, Dış İstihbarat Teşkilatı Başkan Yardımcısı Oleg Lugovskiy ve Ukrayna ordusu Genelkurmay Başkan Yardımcısı Aleksey Şevçenko gibi isimler bulunuyor.
Ayrıca, heyette Deniz ve Hava Kuvvetleri temsilcileri, Genelkurmay Harekat Dairesi personeli, Ukrayna Başkomutanlığı protokol yetkilileri ve Devlet Başkanlığı İdaresi yetkilileri de görev alacak.
Müzakere heyetinde toplamda 10’dan fazla üst düzey yetkili ve askeri personel yer alıyor.
Zelenskiy daha önce yaptığı açıklamada, ülkesinin bir heyetini Rusya ile müzakereler için İstanbul’a göndereceğini duyurmuştu.
Heyetlerin 15 Mayıs’ta (bugün) İstanbul’a gelmesi, asıl görüşmelerin ise ertesi gün yapılması bekleniyor. Müzakerelerin 16 Mayıs’a kadar süreceği tahmin ediliyor.
TASS ajansının haberine göre, Ukrayna heyetinin Türkiye’de Rus, Amerikalı ve Türk gruplarıyla bir araya gelmesi planlanıyor.
Kommersant gazetesi de heyetlerin 15 Mayıs’ta buluşma yerine varacağını, ancak müzakerelerin ertesi gün yapılacağını aktarmıştı.
Rus heyetinde ise Devlet Başkanı Yardımcısı Vladimir Medinskiy, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanlığı Ana Harekat Dairesi Başkanı İgor Kostyukov ve Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin yer alıyor.
Putin’in çağrısıyla başlayan İstanbul süreci sarpa sardı: Taraflar ne diyor?
Diplomasi
Rubio: İstanbul görüşmelerinden büyük umudumuz yok

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Rusya ve Ukrayna heyetleri arasında İstanbul’da yapılması planlanan müzakerelerden Washington’un “büyük umutları olmadığını” belirtti. Rubio, gerçek bir ilerleme için Başkan Trump ve Devlet Başkanı Putin’in doğrudan görüşmesi gerektiğini ifade etti.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Rusya ile Ukrayna heyetleri arasında 16 Mayıs’ta İstanbul’da yapılması planlanan müzakerelerden Washington’un “büyük umutları olmadığını” ifade etti.
Reuters ve Sky News ajanslarının aktardığına göre Rubio, bu değerlendirmeyi Antalya’da düzenlenen NATO dışişleri bakanları toplantısına katıldıktan sonra basın mensuplarına yaptı.
Rubio, “Başkan [Trump] ve Devlet Başkanı Putin bu konuyu doğrudan görüşene kadar bir atılım olacağını sanmıyorum,” dedi.
Dışişleri Bakanı, Rus heyetinin düzeyinin “bir atılım olasılığına işaret etmediği” yönündeki değerlendirmeye katıldığını belirtti.
Rubio, “Umarım yanılıyorumdur. Umarım yüzde 100 yanılıyorumdur. Umarım yarınki haberlerde ateşkes konusunda anlaştıklarını söylerler,” diye ekledi.
Rubio’ya göre, Washington, “İstanbul’daki yarınki müzakerelerin” tamamlanmasının ardından Putin ve Trump arasında olası bir görüşmenin zamanlamasına ilişkin karar alacak.
Bunun yan sıra TASS ajansına göre, İstanbul’da Rusya ve Ukrayna heyetleri arasında, 15 Mayıs’ta yapılması beklenen müzakereler 16 Mayıs’ta gerçekleştirilecek.
Bununla birlikte, Rubio’nun kendisi de 16 Mayıs’ta İstanbul’da Türkiye Dışişleri Bakanı ve Ukrayna’dan bir heyetle görüşeceğini duyurmuştu.
Moskova ile Kiev arasında son üç yıldaki ilk doğrudan müzakerelerin 15 Mayıs’ta İstanbul’da yapılması bekleniyordu. Ancak perşembe akşamına kadar ülkelerin heyetleri bir araya gelmedi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in görüşmelere katılmayacağı açıklandı. Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy ise Putin’in teklifine cevaben onunla görüşmeye hazır olduğunu söylemişti.
Rusya Devlet Başkanı’nın İstanbul’a gelmeyeceği öğrenilince Ukrayna lideri de gelmekten vazgeçti.
Putin’in çağrısıyla başlayan İstanbul süreci sarpa sardı: Taraflar ne diyor?
Diplomasi
Putin’in çağrısıyla başlayan İstanbul süreci sarpa sardı: Taraflar ne diyor?

Rusya ve Ukrayna heyetleri, 2022’den bu yana ilk doğrudan görüşmeler için İstanbul’da bir araya gelmeye hazırlanıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 11 Mayıs’taki önerisiyle başlayan süreçte, taraflar müzakereler öncesinde beklenti ve pozisyonlarını açıkladı.
Rusya ve Ukrayna arasında 2022 yılından bu yana ilk doğrudan müzakerelerin İstanbul’da yapılması planlanıyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 11 Mayıs’ta yaptığı öneri üzerine Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy de Türkiye’ye gelerek Putin ile görüşmeyi kabul etmişti.
Türkiye’nin girişimiyle öğleden sonraya ertelenen görüşmeler için Rus heyeti, Ukrayna tarafının gelmesini bekliyor.
TASS haber ajansı, görüşmenin 16 Mayıs’a ertelenebileceğini aktardı.
Rus heyetinde Devlet Başkan Yardımcısı Vladimir Medinskiy, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Genelkurmay Başkanlığı Ana Yönetim Dairesi Başkanı İgor Kostyukov ve Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin yer alıyor.
Ukrayna heyetine ise Savunma Bakanı Rüstem Umerov başkanlık edecek. Heyetteki diğer isimler açıklanmadı.
Medinskiy: Müzakerelerin amacı uzun vadeli barışın tesisi
Devlet Başkan Yardımcısı Vladimir Medinskiy, Rus heyetinin ciddi ve profesyonel bir çalışma yapmaya kararlı olduğunu belirtti.
Medinskiy, Rus tarafının olası uzlaşmaları görüşmeye hazır olduğunu ve doğrudan müzakerelerin amacının uzun vadeli barışın tesisi ile krizin temel nedenlerinin çözülmesi olduğunu vurguladı.
Ayrıca, İstanbul’daki Rus heyetinin tüm yetki ve yeterliliklere sahip olduğunu ve Moskova’nın bu görüşmeleri 2022’de kesintiye uğrayan sürecin devamı olarak gördüğünü ifade etti. Medinskiy, Putin’in İstanbul’daki müzakere pozisyonunu ve görevlerini belirlediğini de sözlerine ekledi.
Zelenskiy: Trump, Ukrayna tarafına Rusya’dan daha fazla baskı yapıyor
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, İstanbul’daki müzakerelerde Rus tarafıyla ateşkes konusunu görüşmeyi planladıklarını söyledi. Zelenskiy, Kiev müzakere heyetinin 16 Mayıs Cuma günü de İstanbul’da kalacağını belirtti.
Ukrayna Genelkurmay Başkanı Andrey Gnatov ve Ukrayna Güvenlik Teşkilatı (SBU) Başkanı Vasiliy Malyuk’un İstanbul’da olmayacağını kaydeden Zelenskiy, gerilimi azaltmaya yönelik ilk adımların atılması, özellikle ateşkes anlaşmalarının sağlanması için bir heyet gönderme kararı aldığını ifade etti.
Zelenskiy, Rus heyetiyle yapılacak görüşmelerin kesin zamanını veremeyeceklerini, görüşmelerin ya akşam saatlerinde ya da 16 Mayıs’ta yapılabileceğini dile getirdi. Zelenskiy ayrıca, Rusya’nın önerdiği doğrudan müzakere yolunun yanlış olduğunu ve Ukrayna’nın İstanbul’daki müzakereler konusunda ABD ile temas hâlinde olduğunu ve temsilcilerinin Türkiye’ye gelmesini beklediğini söyledi. Zelenskiy, Trump’ın Ukrayna tarafına Rusya’dan daha fazla baskı yaptığını da iddia etti.
ABD Başkanı Donald Trump, “Rusya ve Ukrayna’nın bir şeyler yapabileceğini umduğunu, çünkü bunun sona ermesi gerektiğini” ifade etti.
Trump: Gerekirse 16 Mayıs’ta İstanbul’a gitmeye hazırım
Trump, “Zelenskiy ABD’ye her geldiğinde yüz milyarlarca dolarla ayrılıyordu. Ancak bu önceki yönetimdi, şimdiki yönetim biraz daha sert bir yaklaşım sergiliyor,” dedi.
Gerekirse 16 Mayıs’ta İstanbul’a gelmeye hazır olduğunu belirten Trump, Ukrayna’daki çatışmanın çözümünde ilerleme kaydedilmesinin Putin ile görüşüp görüşemeyeceğine bağlı olduğunu söyledi. Trump, Rus heyetinin yapısından hayal kırıklığına uğramadığını da ekledi.
Zaharova: Avrupa ülkeleri son Ukraynalıya kadar kan dökülmesini istiyor
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, İstanbul’daki Ukrayna çözümüne ilişkin doğrudan müzakerelerin anlamının, çatışmanın temel nedenlerini ortadan kaldırmak ve uzun vadeli, kalıcı bir barış tesis etmek olduğunu belirtti.
Zaharova, Avrupa ülkelerinin Ukrayna’daki çatışmanın tırmanmasını destekleme niyetinde olduğunu ve Kiev’in “son Ukraynalıya kadar” kan dökülmesinin devamını hedeflediğini söyledi.
Zaharova ayrıca, Kiev’in müzakere sürecini her sekteye uğrattığında Ukrayna topraklarının küçüldüğünü ve Avrupa ülkelerinin Kiev’i bütünüyle destekledikleri sürece Ukrayna konulu müzakerelerde yer alma iddiasında bulunamayacaklarını vurguladı.
Lavrov: İngilizler Zelenskiy’i rehber gibi yönlendiriyor
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Batılı ülkelerin son birkaç gündür “ateşkes” kelimesini geri plana ittiğini söyledi. Lavrov, İstanbul’daki müzakereler zemininde İngilizlerin “Zelenskiy’i bir rehber gibi yönlendirdiğini” belirtti.
Ukrayna’da yabancı devletlerin askeri birliklerinin varlığının söz konusu olamayacağını ifade eden Lavrov, Ukrayna müzakerelerinin sorunsuz ve pürüzsüz geçeceğine dair bir güvence olmadığını kaydetti.
Lavrov, Ukrayna konulu özel bir toplantıya gelmeyi reddeden ve orada her türlü soruyu sorma fırsatları olan Avrupalı diplomatların davranışını “rezalet” olarak nitelendirdi.
Starmer’ın danışmanı Zelenskiy’e ‘tavsiye vermek için’ Türkiye’de
Kremlin: Putin, İstanbul’a gitmeyi planlamıyor
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, İstanbul’da yeniden başlayacak Rusya-Ukrayna müzakerelerinin süresinin gidişatına bağlı olacağını söyledi.
Peskov, Putin’in Ukrayna’daki çözüm için İstanbul’daki müzakere sürecine katılmayacağını ve önümüzdeki günlerde İstanbul’a gitmeyi planlamadığını belirtti.
Kremlin’in, Ukrayna ile yapılacak bir sonraki müzakere turlarının hangi düzeyde olabileceği ve bizzat Putin’in bir toplantıya gidip gidemeyeceği konusunda konuşmak için henüz erken olduğunu düşündüğünü de ekledi.
-
Görüş2 hafta önce
Hindistan ve Pakistan savaşır mı?
-
Rusya1 hafta önce
Rusya’da havaalanlarında toplu uçuş ertelemeleri
-
Görüş1 hafta önce
Kim kazandı?
-
Görüş1 hafta önce
Hindistan-Pakistan savaşı henüz başlamadı
-
Dünya Basını2 hafta önce
Güçlü Amerikan Tanrıları, Trump ve Uzun Yirminci Yüzyılın Sonu
-
Asya1 hafta önce
Cammu ve Keşmir: Yarım asırlık çatışmanın tarihi
-
Söyleşi1 hafta önce
Alexander Rahr: Bu hükümetin dört yıl dayanması beni şaşırtır
-
Amerika4 gün önce
Zuckerberg ve AI terapistler: Aklınıza mukayyet olun!