Gazprom, 629 milyar ruble zarar açıklamasının ardından merkez ofisindeki 1600 çalışanını işten çıkarmayı değerlendiriyor. Avrupa pazarındaki kayıplar ve Çin ile beklenen işbirliğinin gerçekleşmemesi, şirketin gelirlerini ciddi şekilde etkiledi.

Avrupa pazarını kaybeden ve yüz milyarlarca ruble zarar açıklayan Rusya’nın enerji devi Gazprom, merkez ofis çalışanları için kapsamlı işten çıkarmalar planlıyor.

St. Petersburg merkezli 47news sitesinin haberine göre şirket, merkez ofisindeki 1600 çalışanın işten çıkarılmasını değerlendiriyor.

Bu öneri, Gazprom yönetim kurulu başkan yardımcısı Elena İlyuhina tarafından, şirketin başkanı Aleksey Miller’a gönderilen dilekçede dile getirildi.

Dilekçede, Gazprom’un karşı karşıya olduğu zorluklar ve yönetim ile üretim süreçlerinde maliyet optimizasyonunun zorunluluğuna vurgu yapıldı.

İlyuhina’ya göre Gazprom, merkez ofis çalışanlarına yılda 50 milyar ruble harcıyor. İlyuhina, bu çalışan sayısının 4100’den 2500’e indirilebileceğini belirtti.

Diğer yandan Gazprom’un Enformasyon Politikaları Dairesi Başkanı Sergey Kupriyanov, durumu Forbes’a doğruladı. Dikeçede, işten çıkarılacak personelin 15 Şubat’a kadar belirlenmesinin planlandığı ifade ediliyor.

Ukrayna üzerinden doğalgaz sevkiyatını kesen Gazprom, ihracatının üçte ikisini kaybetti. 2023 yılında şirketin Avrupa dışına yaptığı gaz ihracatı yalnızca 69 milyar metreküp oldu ve bu, 1985’ten bu yana en düşük seviye olarak kayıtlara geçti. Avrupa’ya ihracat ise 28 milyar metreküple 1970’lerin sonundaki seviyelere geriledi.

2024 yılında Avrupa’ya gaz sevkiyatı 32 milyar metreküpe yükselmiş olsa da, savaş öncesi seviyelerin (2018-2019’da 180 milyar metreküp) beşte birinden az kaldı.

2023 yılında Gazprom, 25 yıldan sonra ilk kez Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na (IFRS) göre 629 milyar ruble net zarar açıkladı. Bu rakam, şirket tarihindeki en büyük zarar oldu.

Geçen yıl Gazprom, ocak-eylül döneminde 989 milyar ruble kâr açıklasa da gaz iş kolundaki kayıplar devam etti; yılın ilk yarısında bu kayıplar 480,6 milyar ruble olarak gerçekleşti. Ukrayna üzerinden doğalgaz sevkiyatının 1 Ocak 2025 itibarıyla sona ermesiyle, Gazprom’un yıllık gelirinin yaklaşık 6 milyar dolar daha düşmesi bekleniyor.

Gazprom, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya doğalgaz tedarikini durdurdu

Rusya ordusu, Ukrayna’nın Donetsk bölgesindeki Şevçenko köyü yakınlarında bulunan lityum madenlerini kontrol altına aldı. Ukrayna’nın, Avrupa’daki toplam lityum rezervlerinin üçte birine sahip olduğu ve bu rezervlerin özellikle elektrikli araç üretiminde stratejik öneme sahip olduğu belirtiliyor.

Rusya ordusu, Ukrayna’nın Donetsk oblastındaki Şevçenko köyü yakınlarında bulunan lityum yataklarını kontrol altına aldı.

Donetsk Halk Cumhuriyeti’nin (DHC) lideri Denis Puşilin, Şevçenko’daki Ukrayna mevzilerinin ciddi şekilde tahkim edildiğini söyledi.

Puşilin, “Bu tahkimatlar, (Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir) Zelenskiy’nin popülist politikalarından kaynaklanıyor olabilir. Ukrayna, lityum rezervleri de dahil olmak üzere doğal kaynaklarını kamuoyu önünde ABD ile daha aktif bir destek karşılığında pazarlamaya çalışıyordu,” ifadelerini kullandı.

13,8 milyon ton lityum rezervi

Puşilin, Rossiya-24 kanalında yaptığı açıklamada, Şevçenko civarındaki lityum rezervlerinin yaklaşık 13,8 milyon ton olarak değerlendirildiğini ve artık Rusya’nın kontrolünde olduğunu belirtti.

Ukrayna’da, Şevçenko dışında Kirovograd oblastındaki Polohivske sahasında ve Zaporojye oblastındaki Krutaya Balka sahasında da lityum yatakları bulunuyor.

Ukrayna Devlet Jeoloji ve Maden Kurumu eski başkanı Roman Opimah, ülkenin Avrupa’daki toplam rezervlerin üçte birine veya dünya rezervlerinin yüzde 1’ine sahip olduğunu ifade etti.

Lityum, özellikle elektrikli araç bataryaları, mikroçipler ve elektrikli cihazlar için hayati öneme sahip.

Haziran 2023’te Ukrayna Ekonomi Bakanı Yuliya Sviridenko, ülkenin Avrupa’nın en büyük lityum rezervlerinden birine sahip olduğunu, ancak bu rezervlerin işlenebilmesi için yatırımcıların çekilmesi gerektiğini belirtmişti.

20 stratejik mineral rezervi 11,5 trilyon dolar değerinde

The New York Times, Aralık 2024 tarihli bir haberinde, Ukraynalı yatırım şirketi Horizon Capital’e göre Ukrayna’nın lityum dışında kobalt ve grafit gibi 20 stratejik mineral için rezervler barındırdığını ve bu rezervlerin toplam değerinin 11,5 trilyon dolar olduğunu yazmıştı.

Puşilin, Rusya ordusunun Şevçenko’daki zaferinin ardından yeni bölgelere doğru ilerlediğini ve Ukrayna’nın Pokrovsk cviraında savunma hatlarını korumasının daha zor hale geleceğini belirtti.

Fakat analistler, Rusya’nın Pokrovsk gibi büyük lojistik merkezlerde çatışmayı sürdürmek yerine Dinyeper şehrine doğru ilerlemeyi deneyebileceğini değerlendiriyor.

Rusya, özellikle lityum gibi kritik ham maddeler konusunda ithalata büyük ölçüde bağımlı. Savaş öncesi dönemde, ülke ekonomisinin titanyum, krom, manganez, lityum ve iyot gibi hammaddelere yönelik ihtiyacının yüzde 100’ü ithalatla karşılanıyordu. Ayrıca zirkonyum ihtiyacının yaklaşık yüzde 90’ı da yurt dışından sağlanıyordu.

2024 yılında Afganistan, Rusya’dan un ithalatında lider ülke olarak öne çıktı ve bir önceki yıla göre alımlarını ikiye katladı. Rusya, Afganistan’la ilişkilerini güçlendirme çabaları kapsamında Taliban yönetimiyle ticaretini artırıyor.

Rusya’nın tarım ürünleri ihracatıyla ilgilenen devlet kurumu Agroeksport tarafından yapılan açıklamaya göre, Afganistan 2024 yılında Rus unu ithalatında lider konuma yükseldi.

Afganistan’ın ithalat hacmi bir önceki yıla kıyasla iki kat artarak yaklaşık 80 milyon dolara ulaştı. Afganistan’ın yanı sıra Çin ve Türkmenistan da Rus unu ithalatında üst sıralarda yer aldı.

Agroeksport verilerine göre, 2024 yılında Rusya’nın buğday ve buğday-çavdar unu ihracatı toplam 300 milyon doları buldu. Bu rakam, bir önceki yıla göre yüzde 3’lük bir değer artışı ve yüzde 7’lik bir hacim artışı anlamına geliyor.

Afganistan, kendi üretim kapasitesinin yetersizliği nedeniyle iç talebi karşılamakta zorlanıyor. Bu durum, ülkenin ithalat oranlarını artırmasına yol açtı.

Aynı zamanda, Rusya ile Taliban yönetimi arasındaki siyasi ve iktisadi ilişkilerin güçlendirilmesi de bu ticaret hacmindeki artışı etkileyen önemli faktörlerden biri olarak görülüyor.

Aralık 2024’te Moskova, Taliban yönetimiyle ilişkileri geliştirme amacıyla önemli bir adım attı.

Rusya parlamentosunun alt kanadı Duma, Taliban’ı yasaklı terör örgütleri listesinden çıkarmayı öngören bir yasayı kabul etti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, bu adımın gerekçelerini açıklarken, Taliban’ın Afganistan üzerindeki kontrolünü vurgulayarak iş birliğinin kaçınılmaz olduğunu belirtti.

Zaharova, uyuşturucu ticareti, terörizm ve suç faaliyetleriyle mücadele gibi pek çok kritik konuda Taliban yönetimiyle iş birliğinin zorunlu olduğunu ifade etti.

Rusya Devlet Dumasından Taliban kararı