Ukrayna Savunma Bakanlığı Baş İstihbarat Müdürlüğü (GUR), Rusya’nın stratejik havacılık alanındaki kilit şirketlerinden Tupolev Tasarım Bürosu’nun bilgi sistemlerine sızarak 4,4 GB’tan fazla gizli belge ele geçirdiğini duyurdu. GUR kaynaklarına göre, ele geçirilen veriler arasında şirket yönetimi yazışmaları, personel bilgileri ve kapalı toplantı tutanakları bulunuyor.

Ukrayna Savunma Bakanlığı Baş İstihbarat Müdürlüğü (GUR) çalışanlarının, Rusya’nın stratejik havacılık alanındaki kilit kuruluşlarından biri olan Tupolev Tasarım Bürosu’nun bilgi kaynaklarını hacklediği iddia edildi

GUR’daki kaynakların Ukrayinska Pravda ve RBK-Ukrayna‘ya verdiği bilgilere göre, saldırı sonucunda 4,4 GB’ın üzerinde gizli bilgiye ulaşıldı.

Bu bilgiler arasında şirket yönetimi yazışmaları, personel verileri, mühendislerin özgeçmişleri, tedarik belgeleri ve kapalı toplantı tutanaklarının yer aldığı belirtildi.

GUR: Tupolev’in gizli arşivi artık bizde

Ukraynalı özel servisten RBK-Ukrayna‘ya konuşan bir kaynak, “Artık Tupolev KB’nin faaliyetlerinde Ukrayna istihbaratı için gizli saklı hiçbir şey kalmadı; özellikle Rus stratejik havacılığının bakımında doğrudan yer alan kişiler hakkında kapsamlı bilgi edindik. Sonuç hem karada hem de havada bariz bir şekilde fark edilecek,” dedi.

Hacklemenin ardından GUR siber biriminin, Tupolev’in resmi web sitesine, pençelerinde bir Rus bombardıman uçağı tutan bir baykuş resmi yerleştirdiği ifade edildi.

Gazete, hacklemenin kanıtı olarak Ukrayna istihbaratının elde ettiği iddia edilen belgelerin ekran görüntülerini yayımladı.

Tupolev AŞ, devlet şirketi Rosteh’e bağlı Birleşik Uçak Şirketi’nin bir iştiraki konumunda bulunuyor. Tupolev’in çeşitli birimleri, füze taşıyıcıları ve özel amaçlı uçakların tasarımı ve üretimiyle ilgileniyor.

Tupolev’in bir şubesi olan Gorbunov Kazan Havacılık Fabrikası ise Tu-214 yolcu uçaklarını da üretiyor. Rus ordusunun Ukrayna’yı geniş çaplı işgali nedeniyle Tupolev’e Batı yaptırımları uygulanmıştı.

Politico: Füze denklemi Ukrayna’nın lehine değil, Kremlin avantajlı

SBU’nun önceki ‘Örümcek Ağı’ operasyonu

Daha önce Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU), pazar günü gerçekleştirdiği operasyon kapsamında, stratejik havacılık unsurlarının bulunduğu Rus askeri havaalanlarına silahlı İHA’larla saldırmıştı.

Sonuç olarak Rus askerlerinin uçakları zamanında başka bir yere intikal ettiremediği ve hava savunma sistemlerini kullanamadığı iddia edilmişti.

Murmansk, Ryazan, İvanovo ve İrkutsk oblastlarındaki dört havaalanının hedef alındığı bildirilmişti. Rusya Savunma Bakanlığı saldırıların püskürtüldüğünü açıklamış ancak Murmansk ve İrkutsk oblastlarında “birkaç havacılık teçhizatında yangın çıktığını” kabul etmişti.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova, Moskova’nın Belgrad’ın Ukrayna’ya yönelik askeri ürün sızıntısını önlemesini beklediğini açıkladı. Zaharova, Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic’in ülkesinin yabancı ortaklarla askeri-teknik işbirliğinin ‘sahtekarlıkları tespit etmek amacıyla’ gözden geçirileceği yönündeki sözlerini not ettiklerini belirtti.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Moskova’nın Belgrad tarafından Ukrayna’ya yönelik askeri ürün “sızıntısının” önlenmesini beklediğini ifade etti.

Zaharova, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandr Vucic’in, Belgrad’ın yabancı ortaklarla olan askeri-teknik işbirliğinin “sahtekarlıkları tespit etmek amacıyla bir revizyon” başlatılacağı yönündeki sözlerini Moskova’nın not ettiğini bildirdi.

Moskova’dan ‘sızıntıyı önleme’ beklentisi

TASS ajansının aktardığına göre Zaharova, bugün düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Açıklanan tedbirlerin, şüpheli ihracat anlaşmalarının zamanında tespit edilip feshedilmesine ve askeri amaçlı ürünlerin yanlış adrese sızmasının önlenmesine olanak tanıyacağından yola çıkıyoruz,” dedi.

Rus istihbaratından ‘sırtından vurma’ suçlaması

Geçen hafta Rusya Dış İstihbarat Servisi (SVR), Sırbistan’ın üçüncü ülkeler aracılığıyla Ukrayna’ya mühimmat tedarik ettiğini ifade etmişti.

SVR’nin iddiasına göre, Sırp savunma sanayii “Rusya’yı sırtından vurmaya çalışıyor” ve bu eylemlerin amacı “Rus askerlerini ve Rusya’nın sivil nüfusunu öldürmek ve sakatlamak.”

Rusya Dış İstihbarat Servisi’nin bu açıklamasına yanıt veren Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic, Sırp mühimmatının Ukrayna ordusuna tedarik edildiği yönündeki bilgilerin gerçeği yansıtmadığını belirtmişti.

Böylece Sırbistan, Rusya’dan gelen suçlamaları en üst düzeyde reddetmiş oldu.

Sırbistan, Rusya ile bir dizi silah sözleşmesinin feshedildiğini duyurdu

Moskova Borsası, 4 Haziran itibarıyla en büyük kripto para birimi Bitcoin’in değerine bağlı IBIT-9.25 (IBU5) kodlu vadeli işlem sözleşmelerinin ticaretine başladı. Bu sözleşmeler yalnızca nitelikli yatırımcılara sunulacak olup, başlangıçta Eylül 2025 vadeli çeyrek dönem kontratı işlem görecek. Rusya Merkez Bankası, daha önce kripto paralara dayalı türev araçların alım satımına izin vermişti.

Moskova Borsası, 4 Haziran’dan itibaren en büyük kripto para birimi olan Bitcoin’in değerine endeksli IBIT-9.25 (kısa kodu IBU5) vadeli işlem sözleşmelerinin alım satımına başladığını duyurdu. Bu yeni finansal araç, yatırımcılara kripto para piyasasına erişim imkanı sunuyor.

Borsadan yapılan açıklamaya göre, iShares Bitcoin Trust Borsa Yatırım Fonu (ETF) paylarına dayalı (kod: IBIT-9.25, kısa kod: IBU5) vadeli işlem sözleşmeleri yalnızca nitelikli yatırımcılar tarafından alınıp satılabilecek.

Başlangıçta sadece Eylül 2025 vadeli çeyrek dönemlik bir sözleşme yatırımcılara sunulacak. Aracı kurumlar, yatırımcıların statülerini kendileri kontrol etmekle yükümlü olacak; borsa tarafında yeterlilik kontrolünün ise 23 Haziran 2025’ten itibaren uygulamaya konması planlanıyor.

Bitcoin’in değerine bağlı iShares Bitcoin Trust ETF, dünyanın en büyük varlık yönetim şirketlerinden biri olan BlackRock tarafından piyasaya sürülmüştü ve mevcut varlıkları 70 milyar dolara ulaştı.

Rusya’daki IBIT-9.25 vadeli işlem sözleşmesinin lot büyüklüğü, yatırım fonunun bir payına eşit olacak. Kotasyonlar lot başına ABD doları cinsinden yapılacakken, takas işlemleri Rus rublesi cinsinden gerçekleştirilecek.

Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı’ndan onay

Rusya Merkez Bankası, Mayıs sonunda yaptığı açıklamada, nitelikli yatırımcıların artık getirisi kripto para birimlerine bağlı olan türev araçlarla işlem yapabileceğini bildirmişti.

Bu tür araçların satın alınabilmesi için önemli bir koşul, kripto para biriminin fiili teslimatının olmaması, işlemlerin sadece nakdi uzlaşı ile yapılmasıdır.

Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı, geçen ay yaptıkları açıklamada, kripto paralara dayalı fiziki teslimatsız türev araçların ihracı konusunda anlaşmaya vardıklarını ve herhangi bir engel görmediklerini belirtmişlerdi.

Diğer kurumlar da kripto alanına giriyor

SPB Borsası da kripto para birimlerinin değerine bağlı nakdi uzlaşılı vadeli işlem sözleşmelerinin ve Bitcoin endeksine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin alım satımına başlamak için aktif bir hazırlık aşamasında bulunuyor ve bu ürünler test ortamında katılımcıların kullanımına sunulmuş durumda.

Bankalar da kendi kripto araçlarını piyasaya sürüyor. Örneğin, Sberbank, tezgah üstü piyasada getirisi doğrudan Bitcoin’in değerindeki dinamiklere bağlı olan yapılandırılmış tahviller ihraç etti.

Kripto para birimlerine bağlı sonraki yapılandırılmış tahvil plasmanlarının Moskova Borsası’nda tam teşekküllü listeleme ile yapılması planlanıyor.

Rusların kripto yatırımları artıyor

Rusya vatandaşları, yurt dışı platformlarda aktif olarak kripto para yatırımı yaparken, Rusya Federasyonu içinde şimdiye kadar böyle bir imkan bulunmuyordu.

Rusya Merkez Bankası’nın tahminlerine göre, Rusların kripto para borsalarındaki cüzdanlarında bulunan tahmini fon bakiyesi Mart 2025 sonunda 827 milyar rubleye ulaştı.

İlk çeyrek sonu itibarıyla bakiyelerin büyük bir kısmı yüzde 62,1 ile Bitcoin’e, yüzde 22 ile Ethereum’a ve yüzde 15,9 ile USDT ve USDC stabil kripto paralarına aitti.

Rusya Merkez Bankası’nın finansal istikrar raporunda belirttiğine göre, 2024’ün son çeyreği ve 2025’in ilk çeyreğinde Ruslara ait olduğu tahmin edilen kripto varlık (BTC, ETH, USDT, USDC) giriş ve çıkış hacmi 1,5 kat artarak 7,3 trilyon rubleye yükseldi.