ABD, üretim maliyeti artarak para birimi olarak işlevini yitiren bir sentlik madeni paranın (peni) üretimini sonlandırmayı planlıyor.

ABD Darphanesi, eylül ayında sona eren 2024 mali yılında ürettiği yaklaşık 3,2 milyar peni ile 85,3 milyon dolar zarar ettiğini bildirdi. 2024 mali yılında bir peni üretmenin maliyeti 3,7 sentti.

Darphane’ye göre peninin maliyeti “19 mali yıl üst üste nominal değerinin üzerinde kaldı.” Rapora göre, 5 sentlik madeni paraların birim maliyeti ise 13,78 sentti.

Hazine Bakanlığı, Darphane’nin 1 sentlik madeni paraların üretiminde kullanılan boş kalıpların tükenmesinin ardından madeni para üretimini durduracağını açıkladı ve son kalıp siparişinin bu ay verildiğini belirtti.

Hükümetin açıklamasına göre, bu karar sayesinde malzeme maliyetlerinde yıllık 56 milyon dolar tasarruf sağlanacak.

Hazine Bakanlığı sözcüsü geçen hafta Axios’a yaptığı açıklamada, “Vergi mükelleflerinin tasarrufları göz önüne alındığında, bu, yönetimimizin Amerikan vergi mükellefleri için israfı azaltarak hükümeti Amerikan halkı için daha verimli hale getirmesinin bir başka örneği,” dedi.

Başkan Trump şubat ayında, Hazine Bakanı Scott Bessent’e “yeni peni basımını durdurma” talimatı verdiğini açıklamıştı.

“Çok uzun süredir Amerika Birleşik Devletleri, bize kelimenin tam anlamıyla 2 sentten daha pahalıya mal olan peniler basıyor,” diye yazan Trump, bunun “büyük bir israf” olduğunu savunmuştu.

Trump, “Büyük ulusumuzun bütçesinden israfı ortadan kaldıralım, her seferinde bir peni olsa bile. Bu peniler, daha iyi işlere harcanabilir,” diye eklemişti.

Madeni para hâlâ ödeme yapmak için kullanılabilir. Fakat Hazine Bakanlığı WSJ’ye yaptığı açıklamada, günlük nakit işlemlerinde kullanılacak yeterli miktarda peni olmadığında, işletmelerin en yakın “5 sente yuvarlama” yapmaya başlaması gerekeceğini söyledi.

Bu maliyet düşürme hamlesinin tüketici davranışları, perakende fiyatlandırma stratejileri ve nakit işlemlerinde dalgalanmalara yol açabileceği vurgulanıyor.

Bir sentlik madeni paranın kullanımdan kaldırılmasından sonra, sentleri anlamak ve tam para üstü almak daha zor olacak. Peninin kaldırılması, perakende fiyatların yuvarlanma şeklini değiştirebilir ve bu da hem işletmeleri hem de tüketicileri, özellikle nakit paraya bağımlı olanları etkileyebilir.

Nakit olmayan işlemler yine tam para ile ödenecek. WSJ’ye göre, eyalet ve yerel yönetimler, satış vergilerinin doğru bir şekilde tahsil edilmesi için perakendecilere rehberlik sağlayacak.

Yeni durumda, perakendecilerin ürün fiyatlandırma şeklini değiştirmesi ve satın alma kararlarını etkilediği bilinen “99 sentlik” fiyatlandırmanın sona ermesi bekleniyor.

Fed’in son Tüketici Ödeme Tercihleri Günlüğüne göre, 2023 yılında tüm ödemelerin %16’sı nakit olarak gerçekleştirildi. Nakit, kredi ve banka kartlarından sonra en çok kullanılan üçüncü ödeme türü.

55 yaşın altındaki tüketiciler ödemelerinin sadece %12’sini nakit olarak gerçekleştirirken, 55 yaş ve üstü tüketicilerde bu oran %22.

Düşük gelirli ve yaşlı Amerikalılar nakit para kullanma eğiliminde, bu da fiyatların “yuvarlanması” konusunda endişelere yol açıyor.

Yine Fed’e göre tipik bir Amerikan hane halkı, bir veya iki pintlik bira bardağını dolduracak kadar, 60 ila 90 dolar arasında ihmal edilmiş bozuk paraya sahip. Amerikalılar her yıl milyonlarca doları bozuk para olarak çöpe atıyor ve bunları kelimenin tam anlamıyla çöp gibi görüyor.

Öte yandan penilerin tedavülden kaldırılması çoğu ülke için yeni bir şey değil. Kanada’da peni 2012 yılında üretimden kaldırıldı. Avustralya ve Yeni Zelanda ise en düşük değerli madeni paralarının üretimini onlarca yıl önce durdurdu.

Donald Trump’ın aile şirketi, kripto para birimine yatırım yapmak için 3 milyar dolar toplamak üzere görüşmelerde bulunuyor.

Bu hamlenin, başkanın görevini kendi çıkarları için kullanması konusunda yeni bir tartışma başlatması bekleniyor.

Trump Media & Technology Group’un dijital varlıkları desteklemek için 2 milyar dolarlık hisse senedi ve 1 milyar dolarlık tahvil ihracı planladığı bildiriliyor.

Şirketin çoğunluk hissesi, Trump’ın oğlu Donald Jr’ın denetimindeki bir tröst aracılığıyla başkana ait, yani Trump ve ailesi başarılı yatırımlardan kâr elde edecek.

Trump’ın serveti giderek kripto para birimlerine bağlanıyor ve bu sektöre verdiği açık destek ve kripto para birimlerini destekleyen politikaları, çıkar çatışması suçlamalarına yol açıyor.

Beyaz Saray’a tekrar çıktığından bu yana Trump, Joe Biden dönemindeki dijital para birimlerine yönelik regülasyonları iptal etti, ABD’de dijital varlık “stokları” oluşturma sözü verdi ve bağlantılı olduğu bir şirketin işlettiği “stabilcoin”leri düzenlemeye yönelik kurallar getirmeye çalışıyor.

Trump’ın ABD’yi “dünyanın kripto başkenti” yapma sözü vermesinin ardından, Bitcoin’in fiyatı göreve geldiğinden bu yana neredeyse %50 artarak 110.000 doların üzerine çıktı.

Demokrat Massachusetts senatörü Elizabeth Warren, Trump’ın politikalarının başkanın “ceplerini doldurmasına” olanak tanıdığını söyledi.

Beyaz Saray, Trump’ın kripto para birimi işlerinin kayyumda (blind trust) tutulduğu için çıkar çatışması olmadığını ısrarla vurguladı.

“Blind trust”, ekonomik yatırımları olan politikacıların kamuoyunda tartışmalara mahal vermemek için görevde bulundukları süre içerisinde mal varlıklarının yönetimini devrettikleri bir çeşit kayyum müessesesi.

Ailesine bağlı iki şirket, milyarlarca dolarlık yeni “$TRUMP” kripto para birimi tokenlerini kontrol ediyor ve ailesi, üç oğlunu “elçi” ve başkanını “baş kripto savunucusu” olarak sayan bir kripto para birimi projesi olan World Liberty Financial’ın en büyük hissedarı.

Trump ve eşi Melania, iki dalgalı “memecoin”e de isimlerini verirken, başkanın finansal destekçileri arasında Silikon Vadisi’nden onlarca kripto para girişimcisi bulunuyor.

Başkan geçen hafta, Virginia’daki Trump National golf kulübünde, 148 milyon dolarlık varlığa sahip olan 220 en büyük $TRUMP memecoin alıcısı için bir akşam yemeği verdi. Yemekte, en büyük 25 alıcı için özel bir resepsiyon da düzenlendi. Warren, bu yemeği “yolsuzluk şöleni” olarak nitelendirdi.

Trump’ın sosyal medya ağı Truth Social’ın sahibi olan Trump Media’daki hisselerinin değeri yaklaşık 3 milyar dolar. Sosyal medya şirketi, Cumhuriyetçi destekçilere yönelik “Önce Amerika” kripto para birimi ve finansal hizmet ürünlerine doğru genişliyor.

The Wall Street Journal’ın haberine göre ABD Başkanı Trump’ın bu hafta Moskova’ya yönelik yeni yaptırımlar getirmeyi ve “son bir çabanın” sonuç vermemesi durumunda Ukrayna barış müzakerelerinden çekilmeyi düşündüğü belirtildi. Beyaz Saray, Trump’ın müzakere edilmiş barış anlaşması istediğini ancak tüm seçenekleri açık tuttuğunu bildirdi.

The Wall Street Journal (WSJ) gazetesinin kaynaklarına dayandırdığı haberine göre Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump, bu hafta Moskova’ya yönelik yeni yaptırımlar getirmeyi değerlendiriyor.

Haberde ayrıca Trump’ın, Ukrayna’daki çatışmanın çözümüne ilişkin müzakere sürecinden, “son bir çabanın” sonuç vermemesi durumunda çekilmeyi düşündüğü de ifade edildi.

Trump’ın bu adımları, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’daki eylemlerine bir tepki olarak ve barış görüşmelerinde ilerleme kaydedilememesi üzerine gündeme geldiği belirtildi.

WSJ‘ye konuşan kaynaklar, olası yeni kısıtlamaların büyük ihtimalle bankacılık yaptırımlarını içermeyeceğini, farklı seçeneklerin tartışıldığını belirtti.

Bununla birlikte, Trump’ın Rusya üzerindeki baskıyı artırmama ihtimalinin de bulunduğu ifade edildi.

Başkan Trump, önceki gün yaptığı açıklamada, Rusya’ya karşı yaptırım uygulama olasılığını “kesinlikle” değerlendirdiğini söylemişti.

Trump, bu durumu Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “tamamen çıldırmış olmasına” ve Ukrayna’da “gereksiz yere çok sayıda insanı öldürmesine” bağlamıştı.

Trump, “Her zaman onun (Putin) Ukrayna’nın sadece bir kısmını değil, tamamını istediğini söyledim ve belki de bu doğrulanıyor, ama eğer onu alırsa, bu Rusya’nın düşüşüne yol açacaktır!” ifadelerini kullanmıştı.

Konuyla ilgili WSJ‘ye açıklamada bulunan Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, “Başkan Trump, müzakereler yoluyla barış anlaşması yapmak istediğini açıkça belirtti. Başkan Trump ayrıca ihtiyatlı bir şekilde tüm seçenekleri açık tuttu,” dedi.

Trump-Putin telefon görüşmesinde neler konuşuldu?

NYT de çekilme iddiasını gündeme getirdi

Trump’ın müzakere sürecinden olası çıkışıyla ilgili bir haber de The New York Times (NYT) gazetesinde yer aldı.

NYT‘ye konuşan kaynaklar, Trump’ın 19 Mayıs’ta Almanya, Fransa, İtalya, Finlandiya liderleri ve Avrupa Komisyonu yetkilileriyle yaptığı ve Trump ile Putin arasındaki telefon görüşmesinin ardından gerçekleşen konuşmanın ayrıntılarını paylaştı.

Bu kaynaklara göre, Amerikalı başkan Avrupalı liderlerle yaptığı görüşmede, Rusya üzerindeki yaptırım baskısını artırmayacağını açıkça belirtti.

NYT‘nin bir kaynağı, Trump’ın tutumunu, “Aslında, ‘Ben [çatışmanın çözümü sürecinden] çekiliyorum’ dedi,” sözleriyle aktardı. Kaynak, bu durumun Başkan Yardımcısı J.D. Vance’in ABD’nin “ayrılmaya fazlasıyla hazır” olduğuna dair açıklamasıyla örtüştüğünü belirtti.

Trump’ın Putin hakkındaki sözlerine yanıt veren Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise ABD’ye arabuluculuk çabaları için teşekkür etti.

Peskov, “Bu, kesinlikle herkes için duygusal bir aşırı yüklenme ve duygusal tepkilerle bağlantılı çok hassas bir an. Tüm tepkileri dikkatle izliyoruz,” diye konuştu.

Trump, Rusya’ya karşı Graham’ın yaptırım tasarısını destekleyebilir