Dünyanın en büyük ikinci ekonomisine yön veren ekonomi yetkilileri 2025 yılı politikalarını belirlemek üzere yıllık toplantılarına hazırlanırken, Xinhua’nın çarşamba günü yayınladığı bir yorumda Çin’in üst yönetiminin ekonomi için “kritik bir noktada kritik seçimler” yaptığı belirtildi.

Komünist Parti’nin yayın organı People’s Daily’nin baş sayfasında da yer alan 7,109 kelimelik makalede, “Ekonomi bu yıl özellikle ikinci ve üçüncü çeyrekte dalgalanmalar yaşadı, ancak [Başkan] Xi Jinping’in liderliğindeki üst yönetim tarafından yapılan kritik seçimler büyümeyi yeniden rayına oturttu” denildi.

“Çin, yüksek kaliteli kalkınma, ulusal gençleşme ve modernleşme için dönüşüm ve iyileştirmenin kritik bir aşamasındadır, ancak zorluklar da artmaktadır” denilen makalede, bu nedenle politika seçimlerinin böylesine önemli bir zamanda önemli bir ağırlık taşıdığı vurgulandı.

Zorluklar gelecek yıl da devam edecek

Analistler, yorumun ülke ekonomisine ve üst düzey liderlik tarafından son zamanlarda alınan önemli kararlara yapılan vurguyu artırmayı amaçladığını ve merkezi ekonomik çalışma konferansında daha fazla karar alınmasının beklendiğini söyledi. Ancak Pekin’in önümüzdeki yıl da zor seçimler ve kararlar almaya devam edeceğini, zira zorlukların henüz bitmediğini de eklediler.

Cheung Kong Graduate School of Business’ta finans profesörü olan Li Xuenan, “Pekin, eylül ayından bu yana yaptığı bir dizi kritik tercihin ekonomi için sonuç verdiğine inanıyor, ancak gelecek yıl daha zor kararlar alması ve somut adımlar atması gerekecek” dedi.

South China Morning Post’a konuşan Li, “Yorum, sorunların ve üst yönetimin bu sorunları nasıl gördüğünün ve nasıl ele aldığının ayrıntılı bir açıklamasıdır. İlk sonuçlar cesaret verici ancak Donald Trump’ın yeni ticaret savaşının yaklaşması ve yurtiçinde tüketimin inatla zayıf seyretmesi nedeniyle ekonominin karşı karşıya olduğu kritik dönem henüz sona ermiş değil” değerlendirmesini yaptı.

Pekin’in iki günlük çalışma konferansında ekonomi yetkililerine bunu vurgulamayı ve kararların uygulanmasında üst düzey liderlikle uyum içinde olmalarını sağlamayı amaçladığını da sözlerine ekledi.

Yorumda, Çin ekonomisinin, çevreleme çabaları ve jeopolitiğin gölgelediği dış karmaşıklıklardan, zayıf talep, kilit alanlardaki riskler ve hala geçiş sürecindeki bir ekonominin sancıları gibi iç rüzgarlara kadar zorluklarla boğuştuğu kabul edildi.

Yüzde 5 hedefi ulaşılabilir

Ancak Pekin’in eylül ayı sonunda yıllardır görülmemiş düzeyde bir teşvik ve politika gevşemesi başlatmasının ardından ekonomi yılın son çeyreğinde ilk istikrar işaretlerini gösterdi.

Pazartesi günü Komünist Parti’nin en üst düzey karar alma organı olan Politbüro tarafından yapılan toplantıda, gayri safi yurtiçi hasıla büyümesi için “yaklaşık yüzde 5” dahil olmak üzere bu yılki ekonomik hedeflerin hala ulaşılabilir olduğu açıklandı.

Toplantıda ayrıca kriz dönemindeki dil yeniden canlandırıldı ve maliye politikalarının daha proaktif olması gerektiği ve para politikalarının daha önceki ihtiyatlılık vurgusunun aksine ileriye dönük olarak “orta derecede gevşek” olması gerektiği belirtildi. Pekin aktif ve ılımlı gevşek maliye ve para politikaları kombinasyonunu en son 2009’daki küresel mali krizin ardından kullanmıştı.

Politbüro’nun açıklamasıyla birlikte yılsonu ekonomi konferansına katılan politika yapıcıların uygulama detaylarının yanı sıra 2025 yılı için spesifik hedefleri de ortaya koyması bekleniyor. Ancak büyüme hedeflerinin mart ayına kadar açıklanması beklenmiyor.

Pekin’de yaşayan bir siyaset bilimci, bu yorumun ekonomi yetkililerine Pekin’in direktiflerini yerine getirmeleri ve zihinleri birleştirmeleri için bir hatırlatma işlevi gördüğünü söyledi.

Adının açıklanmaması kaydıyla South China Morning Post’a konuşan akademisyen, “Yetkililerin Pekin’in ‘kritik’ tercihlerine ve kararlarına ters düşen görüşleri dile getirme alanı çok az ve konferans sadece Pekin’in daha aktif ve gevşek maliye ve para politikaları gibi kararlarının en iyi şekilde nasıl yerine getirileceğini tartışmak için bir fırsat” dedi.

Başbakan Şeyh Hasina’nın bu yaz devrilmesinden bu yana Hindistan-Bangladeş ilişkileri, Yeni Delhi’nin devrik lidere sığınma hakkı vermesi ve Bangladeş’teki azınlık Hindulara yönelik “soykırım” iddialarıyla daha da kötüleşti.

Batı destekli Nobel ödüllü Muhammed Yunus liderliğindeki geçici Bangladeş geçici yönetimi, Hasina’nın “insanlığa karşı işlenen suçlar” da dahil olmak üzere bir dizi suçlamayla tutuklanmasını istiyor ve kendisinin ve yetkililerinin milyarlarca dolarlık kamu fonunu yağmaladığı iddialarını araştırıyor.

Bu ay Hindistan’ın doğu sınırındaki Tripura eyaletinde bulunan Bangladeş konsolosluk ofisinin bir grup Hindu protestocu tarafından saldırıya uğraması ve tahrip edilmesiyle gerilim yeniden yükseldi.

Bu çerçevede Hindistan Dışişleri Bakanı Vikram Mısri bu hafta Bangladeşli mevkidaşı Jashim Uddin ve Yunus’un da aralarında bulunduğu üst düzey yetkililerle görüşmek üzere Dakka’yı ziyaret etti. Bu görüşmeler Hasina’nın ağustos ayında ülkeyi terk etmesinden bu yana iki komşu ülke arasında yapılan en üst düzey görüşmelerdi.

Mısri gazetecilere yaptığı açıklamada “Hindistan Bangladeş ile olumlu, yapıcı ve karşılıklı yarar sağlayan bir ilişki arzuluyor” dedi.

Delhi’nin gündeminde Hindistan medyasında yer alan ve Bangladeş’in 171 milyonluk çoğunluğu Müslüman nüfusunun %10’undan daha azını oluşturan Hindulara yönelik kitlesel şiddet haberleri vardı.

Hindistan sosyal medyası Hindulara ve tapınaklarına yönelik, bazılarının soykırıma benzettiği saldırı iddialarıyla çalkalanırken, bir Hint eyaletinin başbakanı azınlık grubunu korumak için Bangladeş’e bir BM barış gücü gönderilmesi çağrısında bulundu.

Hasina’nın bu yaz ülkeyi hızla terk etmesinin yarattığı kaos ortamında Hindulara ve diğer azınlıklara yönelik bazı saldırılar oldu. Ancak Bangladeş şiddetin sınırlı olduğunu ve çoğu durumda dini nefretten kaynaklanmadığını savundu.

Pazartesi günü Hindistan Dışişleri Bakanı ile görüşen Uddin, “Bangladeş’teki Temmuz-Ağustos devriminin ardından azınlıklara yönelik kötü muamele iddialarına ilişkin olarak Hindistan medyasında yer alan yanlış bilgi ve haberlerin altını çizdik” dedi. “Hindistan hükümetini bu konuyu ele almak üzere uygun tedbirleri almaya çağırdık” diye ekledi.

Dış politika uzmanları bunu, eski lideri Hasina’nın Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile yakın bağları olan Bangladeş’in iddialı bir duruşu olarak değerlendiriyor.

Dakka’daki Jahangirnagar Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Shahab Enam Khan, “Görüşmenin önemli bir sonucu, Bangladeş’in Hindistan’ın içişlerine karışma girişimlerine karşı güçlü bir duruş sergilemesi oldu” dedi. “Delhi’nin Dakka’da gelişen sosyopolitik dinamikleri fark etmesi ve dış politikasını ve siyasi anlayışını geliştirmek için çalışması bekleniyor” diye ekledi.

Hindistan Dışişleri Bakanı’nın sözleri, Hasina’nın varlığının güçlü ekonomik bağlara sahip iki komşu arasındaki ilişkileri bozacağı yönündeki endişeleri gidermeye çalışırken temkinli olduğunu gösterdi.

“Hasina’nın varlığının ilişkilerimiz üzerinde herhangi bir etkisi yok” diyen Mısri, ‘karşılıklı yarar sağlayan [Dakka-Delhi] işbirliğinin’ devam etmemesi için hiçbir neden olmadığını da sözlerine ekledi.

Yine de Hasina’nın Hindistan’daki geleceği – ve Delhi’nin onu Bangladeş’e geri göndermeyi kabul edip etmeyeceği – muhtemelen ilişkileri etkileyecektir.

Bangladeş’te geçici hükümetin lideri Yunus, Şeyh Hasina’nın partisine ‘yer yok’ dedi

Çin, Tayvan etrafında son dönemdeki en büyük deniz konuşlanmasını gerçekleştirdi.

Nikkei Asia tarafından yayınlanan ve Tayvan, Japonya’nın Okinawa vilayeti ve Filipinler’e atıfta bulunan bir Tayvan ulusal güvenlik notuna göre Pekin, bölgeye “birinci ada zincirindeki tüm tarafları hedef alan” 90’dan fazla donanma ve sahil güvenlik gemisi gönderdi. Notta Çin’in yaklaşık otuz yıldır bölge sularında gerçekleştirdiği en büyük filo konuşlandırması olarak nitelendirilen bu harekâtın hazırlıklarının 70 gün sürdüğü tahmin ediliyor.

Pekin’in donanma ve sahil güvenlik gemilerinin kış manevra kabiliyetini de test ettiği düşünülüyor.

Çin, bu yılın başlarında Tayvan yakınlarında iki büyük tatbikat gerçekleştirdi. Pekin’in, Tayvan lideri Lai Ching-te’nin geçen hafta Pasifik’teki müttefikleri Marshall Adaları, Tuvalu ve Palau’nun yanı sıra ABD’de Hawaii ve Guam’ı da kapsaya turuna “misilleme” olarak üçüncü bir tatbikat daha yapması bekleniyordu.

Çinli yetkililer Lai’nin gezisine kesin bir dille karşı çıkarak onu “ayrılıkçı” olarak nitelendirdi. Lai’nin gezisi, ABD’nin Tayvan’a yeni silah satışlarını onaylamasının ardından geldi ve bu da Çin’in “güçlü karşı önlemler” sözü vermesine yol açtı.

Tayvan lideri ‘stratejik’ Pasifik turunu tamamladı, Çin’in yanıtı bekleniyor

Bu son tatbikatın, Lai’nin görevi devraldıktan sonra yaptığı bağımsızlık yanlısı ve Çin karşıtı konuşmalarına yanıt olarak mayıs ve ekim aylarında başlatılan bir dizi “Kılıç” tatbikatının yanı sıra dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin 2022’de Taipei’ye yaptığı ziyareti takip eden tatbikatları çok aştığı belirtiliyor.

Öte yandan uzmanlara göre, bu dev tatbikat için ihtiyaç duyulacak hazırlık süresi göz önüne alındığında, bu son hamlenin Lai’nin Pasifik gezisiyle “hiçbir ilgisi olmayabilir.”

Reuters’in haberine göre, Çin’in Tayvan İşleri Ofisi’nden bir sözcü çarşamba günü yaptığı açıklamada hükümetin “ayrılıkçı” güçleri kontrolsüz bırakmayacağını ve egemenliğini ve toprak bütünlüğünü kararlılıkla savunacağını söyledi.

Kıdemli bir milletvekili ve Tayvan yasama meclisinin savunma komitesinin eş başkanı olan Wang Ting-yu ise, Pekin’in birinci ada zincirini bir iç denize benzetmeye ve Batı Pasifik güçlerinin stratejilerine direnme kabiliyetini göstermeye çalıştığını söyledi. Bu nedenle de bu hamlenin sadece Tayvan’ı değil, Güney Kore, Japonya ve Filipinler’in yanı sıra ABD, Avustralya ve Kanada güçlerini de hedef aldığını savundu.

Wang, “Birinci ada zincirinin demokratik ülkelerini ve ABD liderliğindeki liberal demokrasi ittifakını tehdit ettiği için Tayvan, Çin’in emellerini caydırmak için bu ülkelerle askeri ya da bölgesel güvenlik işbirliğini güçlendirmelidir” dedi.

Wang ayrıca Tayvan’ın kendi kabiliyetlerini geliştirmesi gerektiğini ve Çin’in askeri gücünün hafife alınmaması gerektiğini vurguladı.

Tayvan Dışişleri Bakanlığı çarşamba günü yaptığı açıklamada “Büyük ölçekli askeri yığınak bölgede güvensizlik ve risk değişkenleri yaratarak bölge ülkeleri için sorun yarattı. Çin’in Hint-Pasifik bölgesinde barış ve istikrarı baltalayan baş belası olduğu açıkça ortaya çıkmıştır” ifadelerini kullandı.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning ise, .arşamba günü düzenlediği olağan basın toplantısında, “‘Tayvan bağımsızlığı’ yanlısı ayrılıkçıların faaliyetleri ve dış güçlerin destek ve teşvikleri Tayvan Boğazlarında barış ve istikrarı baltalamaktadır” dedi. Mao, tek Çin ilkesinin korunmasının Tayvan Boğazlarında barış ve istikrarın sürdürülmesinin anahtarı olduğunu söyledi ve Çin’in ulusal egemenliği ve toprak bütünlüğünü kararlılıkla savunacağını vurguladı. Sözcü, Tayvan sorununun Çin-ABD ilişkilerinde aşılmaması gereken “kırmızı çizgi” olduğunu ve bunun Çin’in “tutarlı pozisyonu” olduğunu yineledi.