Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı ve Eski Devlet Başkanı Dmitry Medvedev 2023 kehanetlerini sıraladı.
‘Fütüristik’ ve ironik tarzda yeni yıl tahminlerini paylaşan Medvedev’e göre 2023’te “Petrolün varil fiyatı 150 dolara çıkacak. 1000 metreküp gazın fiyatı 5000 dolara fırlayacak. İngiltere Avrupa Birliği’ne (AB) geri dönecek ve bunu AB’nin çöküşü takip edecek. Almanya’da, Dördüncü Reich kurulacak ve Fransa ile savaşacak. Polonya ve Macaristan tarihsel hak iddia ettiği, Ukrayna’nın batı bölgelerini aralarında bölüşecek. Kuzey İrlanda Birleşik Krallık’tan ayrılarak İrlanda’ya katılacak. ABD’de iç savaş çıkacak ve Teksas bağımsız bir devlet olacak. Elon Musk’ın devlet başkanı olmasıyla iç savaş bitecek. Küresel ekonomide IMF ve Dünya Bankası’nın liderlik ettiği Bretton Woods sistemi çökecek. Dolar ve Avro’nun baz para olarak kullanımı sona erecek. Asya finans merkezi olacak…”
Medvedev’in ‘keşke olsa’ tadındaki eğlenceli tahminlerini ‘epik’ bulduğunu belirten Elon Musk, tahminlerin yapay zeka ve sürdürülebilir enerji konularını pas geçmesini ‘farkındalık eksikliği’ olarak yorumladı ve ‘Bunlar şimdiye kadar duyduğum en saçma tahminler’ demeyi de ihmal etmedi.
Medvedev’in tutan kehaneti
Medvedev’in kehanetlerini biraz ‘kahve sohbeti’ tadında görebilirsiniz. Ancak birkaç küçük notumuz var. Medvedev, 21 Ocak’ta Volodimir Zelenski Beyaz Saray’da Patriot hava savunma sistemi almak için kulis yaparken Putin’in özel mesajını beklenmedik bir ziyaretle Pekin’e giderek Şi Cinping’e ileten kişiydi. 26 Aralık itibariyle Putin’in bizzat başkanlık ettiği Askeri Endüstri Komisyonu yardımcılığına atanan Medvedev’in 24 Şubat’tan sadece iki gün önce paylaştığı mesaj da kehanet konusunda fena olmadığını gösteriyordu:
“Alman Şansölye Olaf Scholz, Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hattının onay sürecini durdurma emri verdi. Güzel. Avrupalıların 1.000 metreküp doğal gaz için 2.000 avro ödeyeceği cesur yeni dünyaya hoş geldiniz.”
Nitekim Mart ayında 1000 metreküp doğalgaz fiyatı 3000 doları aşmıştı. Yazının yazıldığı gün itibariyle Hollanda TTF’te Ocak vadeli gaz kontrat fiyatı 1000 doların altına geriledi. Bu gerilemeyi 2023’te yeni bir sıçramanın izleyip izlemeyeceği Medvedev’in kehanetlerine değilse de savaşın gidişatına bağlı.
Aldous Huxley’in Cesur Yeni Dünyası’nı okuduğu belli olan Medvedev’in, edebi tarzda yazmayı sevdiği anlaşılıyor. Ancak bu ‘edebiyat’ söylediklerini hafife almamızı gerektirmiyor. Medvedev 2023 kehanetlerinde ustaca Batı’nın fay hatlarına dokunuyor. Bugün Kuzey İrlanda ve Meksika’ya giderseniz kolaylıkla Birleşik Krallık ve ABD’den kurtulmak isteyen insanlar bulabilirsiniz. Doların hakimiyetinin tartışılması ve Bretton Woods’un olası çöküşü konuları iktisat çevrelerin zaten son derece popüler başlıklar. Polonya’nın, 2018 yılında Katolik nüfusun yoğun olduğu Ukrayna’nın Lviv kentindeki Orlant Şehitliği vinyetini pasaportlara basma kararı alması da Ukrayna’nın Batısına ilişkin tarihsel iddiaların küçük bir yansımasıydı. Özetle Eski Rusya Devlet Başkanının Batı’yı aynaya bakmaya edebi yoldan davet ettiğini söylemek makul bir yorum…
Nasıl başladı nasıl bitiyor
Geçtiğimiz yıl bu zamanlar Kazakistan’da huzursuzluk baş göstermiş Ocak ayı başındaki protestolar ülkede Nursultan Nazarbayev döneminin sonunu getirmiş, Rusya, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü misyonu çerçevesinde askeri müdahalede bulunarak ülkede durumun kontrol altına alınmasını sağlamıştı. Ocak ayının başında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping de “Kazakistan’da renkli devrim yaratmak isteyen dış güçlere kararlılıkla karşı duracağız” diyerek Devlet Başkanı Tokayev’e destek vermişti.
4-20 Şubat 2022 tarihleri arasındaki Pekin Kış Olimpiyat Oyunlarını takiben Rusya, NATO genişlemesine karşı önleyici darbe vurabilmek için Ukrayna’ya askeri harekata başlamıştı. 4 Şubat tarihli Putin – Şi ortak bildirisi yaklaşan savaşa ilişkin ipuçları içeriyordu. Rusya ve Çin ilişkilerinin “İki devlet arasındaki dostluğun sınırı yoktur” şeklinde tanımlandığı bildiride “Taraflar, NATO’nun daha fazla genişlemesine karşı çıkıyor” deniliyordu.
Netice itibariyle güvenlik garantileri talepleri yanıtsız kalan Moskova ile Batı arasında Soğuk Savaş sonrası inşa edilen diyalog mekanizmaları 2022’de büyük oranda çöktü. ‘Zorlayıcı diplomasi’den istediği sonucu alamayan Rusya, doğrudan ‘zoru’ kullanmaya karar verdi. Rusya’nın Ukrayna’daki askeri ve politik hedefini Ukrayna’nın bir çeşit kısırlaştırılması olarak tarif etmek de mümkün. Financial Times’ın görüşlerine yer verdiği tarihçi Mark Galeotti’ye göre de Moskova, “Ukrayna’yı Batı’dan uzaklaştırmak için tasarlanmış siyasi bir stratejiye” sahip. Galeotti ayrıca Putin’in “savaş devam edecek ve bunu istediğim kadar sürdürebilirim” mesajı verdiğini düşünüyor.
Kiev’in Batı’dan aldığı destek Moskova’yı hesap hatası yapmış gibi gösterse de Rusya’nın nefesinin daha derine inmeye yani savaşı uzatmaya yeterli olduğu yorumu da yapılabilir. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kiev’e ilhak ettiği dört bölgeyle ilgili gerçekliği kavraması gerektiğini salık veriyor ve aksi takdirde son sözü Rus ordusunun söyleyeceğini belirtiyor.