Diplomasi
Hong Kong Suudi Arabistan’dan yatırımcıları ağırladı

Çin’in Hong Kong hükümeti ve Suudi Arabistan’ın egemen varlık fonu olan Kamu Yatırım Fonu (PIF) tarafından kurulan Gelecek Yatırım Girişimi (FII) Enstitüsü ilk Asya toplantısını perşembe günü Hong Kong’da açtı.
Şehrin CEO’su John Lee yaptığı konuşmada Hong Kong’un etkinliğe ev sahipliği yapmasından “çok memnun” olduğunu belirterek bunun “Hong Kong ile Orta Doğu, özellikle de Suudi Arabistan Krallığı arasındaki bağların derinleştirilmesinde bir başka önemli adım” olduğunu söyledi.
Suudi Arabistan’ın 700 milyar dolarlık Kamu Yatırım Fonu’nun yöneticisi Yasir al-Rumayyan konferans için Hong Kong’da bulunuyor.
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping’in Pekin’in “çığır açan bir dönüm noktası” olarak nitelendirdiği Suudi Arabistan ziyaretinden bir yıl sonra düzenlenen etkinlik, Batı’ya bağımlılıklarını azaltmaya çalışan iki ülke arasında artan ekonomik bağların son işareti olarak yorumlandı.
Uzmanlara göre, Riyad’ın bu ilişkiden beklentilerinin başında Çin’den gelecek yatırımlar geliyor. Riyad, 2030 Dünya Expo’suna ve 2034’teki erkekler futbol Dünya Kupası’na ev sahipliği yapmak da dahil olmak üzere yüksek maliyetli yerel altyapı projelerini taahhüt etti.
Goldman Sachs, Körfez ülkesinin on yılın sonuna kadar temiz teknolojiden madenciliğe kadar çeşitli sektörlerde ve Neom adlı fütüristik bir şehir inşa etme planında yaklaşık 1 milyon dolar harcayabileceğini tahmin ediyor.
Financial Times’a konuşan bir piyasa yatırımcısı “Para nereden gelecek?” diyerek Çin’i işaret etti.
Riyad ve Pekin arasındaki doğrudan bağlar, Suudi Arabistan’ın haziran ayında Çin’in “Yaz Davos’u” toplantısına en büyük resmi heyetlerden birini göndermesiyle güçlendi. Ancak Hong Kong hala finans ve yatırım için bir geçit görevi görüyor.
‘Para sadece Avrupa ya da Amerika’da değil’
Hong Kong Exchanges and Clearing (HKEX) bu yıl Suudi Arabistan’ın borsa operatörü Tadawul ile bir işbirliği anlaşması imzaladı ve Körfez ülkesindeki hisse senetlerini takip eden bir borsa yatırım fonu başlattı. Hong Kong hükümetinin bölgenin hisse senedi piyasasını güçlendirmeye yönelik bir görev gücü, diğer hususların yanı sıra, Orta Doğu merkezli şirketlerin ilk halka arzlarını çekmek için bir girişimde bulunulması çağrısında bulundu.
FII Enstitüsü başkanı Richard Attias, HKEX’in başkanı ve genel müdürü Laura Cha ve Nicolas Aguzin’in Suudi Arabistan’da “son derece aktif” olduklarını ve kuruluşun “yakın arkadaşları” olduklarını söyledi.
Attias Financial Times’a yaptığı açıklamada, ikilinin geçtiğimiz yıl Körfez ülkesini dört ya da beş kez ziyaret ettiğini kaydetti.
“Bence gerekçe oldukça basit,” dedi ve ekledi: “Para sadece Amerika ya da Avrupa’da değil; giderek daha fazla dünyanın bu bölgesinde.”
HKEX Başkanı Cha perşembe günkü konferansta “Orta Doğu jeopolitik öneminin yanı sıra ekonomik kalkınma açısından da yükseliyor” dedi. Cha, Çin’in Suudi Arabistan ile olan ilişkisinin “geçmişte yeterince gelişmemiş olan inanılmaz bir bağlantı olacağını” da sözlerine ekledi.
Hong Kong için önemli bir getirinin, krallığın petrol şirketi Saudi Aramco’yu bölgede ikincil bir kotasyon gerçekleştirmeye ikna etmek olacağı söyleniyor. Uzmanlara göre bu, şehrin küresel bir finans merkezi olarak statüsünü artırabilecek bir hareket.
ABD’nin etkisi azalırken…
Perşembe günkü Hong Kong konferansı, ABD’li yatırımcıların Çin’e olan ilgisini azaltmasıyla bölgede yaşanan daha geniş çaplı değişikliklerin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
Hong Kong’daki birkaç batılı yatırım bankacısı, FT’ye artık rollerini farklı bir şekilde sunduklarını söyledi. Anakara müşterileri bunun yerine kendilerinden Orta Doğu’da toplantılar ayarlamalarına yardımcı olmalarını istiyor.
Bankacılardan biri, Suudi Arabistan’daki yatırımcıların giderek daha fazla teknoloji transferi hakkında konuşmak istediklerini de sözlerine ekledi. Çinli elektrikli araç şirketleri, sektörde küresel bir oyuncu olmak isteyen Suudi Arabistan’da üretim tesisleri kurmayı planlıyor.
Suudi Arabistan Çin’in yapay zeka alanındaki uzmanlığından da faydalanıyor.
Attias, bilgi transferinin Suudi Arabistan için çok önemli olduğunu söyledi. “Bugün yapay zekâ üzerinde çalışan iki süper güç var; Amerikalılar ve Çinliler. Sadece batıya bakamazsınız, doğuya da bakmanız gerekiyor.”
Artan ekonomik bağlar, geleneksel olarak ABD’nin Orta Doğu’daki en yakın ortaklarından biri olan Suudi Arabistan’ın, Pekin ve Moskova’ya yöneldiği bir döneme denk geliyor.
Çin, Suudi Arabistan ve İran’ın mart ayında diplomatik ilişkileri yeniden kurma konusunda anlaşmaya varmalarında önemli bir rol oynamıştı.
Diplomasi
Ukrayna, Rusya’ya yönelik uzun menzilli saldırıları artıracak

Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, Rusya’ya yönelik uzun menzilli insansız hava aracı saldırılarının sayısını ve ölçeğini ‘birkaç kat’ artırma kararı aldıklarını açıkladı. Umerov, on binlerce yeni İHA için sözleşme hazırlığı yapıldığını ve hedefin Rus askeri tesisleri olacağını belirtti.
Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, ülkesinin uzun menzilli insansız hava araçları (İHA) kullanarak Rusya’ya yönelik saldırıların sayısını keskin bir şekilde artırmaya hazırlandığını bildirdi.
İnterfaks ajansının aktardığına göre Umerov, komutanlığın iki hafta önce uzun menzilli İHA operasyonlarının sayısını ve ölçeğini “birkaç kat” artırma kararı aldığını ifade etti.
Gazetecilerle bir araya gelen Umerov, Rus askeri tesislerini hedef alacak on binlerce yeni İHA için sözleşme hazırlıklarının sürdüğünü kaydetti.
Bu yıl 4 milyondan fazla İHA tedarik edilecek
Bakan Umerov, bu yıl içinde Ukrayna ordusuna toplamda 4 milyondan fazla İHA’nın teslim edileceğini açıkladı. Ukraynalı işletmelerin üretim hacimlerini yılda 4 milyondan fazla İHA üretebilecek seviyeye çıkardığını belirten Umerov, yılın başından bu yana Ukrayna ordusunun hem devlet tedarikleri hem de tugayların doğrudan alımları yoluyla 1,5 milyon İHA teslim aldığını söyledi.
Saldırılar onaylanmış planlara göre yapılıyor
Umerov, Ukrayna ordusuna İHA tedarikinin takvime uygun şekilde ilerlediğini ve Rus tesislerine yönelik saldırıların onaylanmış planlar doğrultusunda her gün gerçekleştirildiğini vurguladı.
Habere göre Kiev, geçen yıl sistematik uzun menzilli operasyonlar için bir plan geliştirmiş ve on binlerce “derin darbe” (deepstrike) kapasiteli İHA için sözleşme imzalamıştı.
Bu tedbir sayesinde Ukrayna ordusu, Rusya Federasyonu topraklarının derinliklerindeki kritik hedeflere düzenli olarak yüksek hassasiyetli saldırılar düzenleme imkânı buldu.
Ukrayna müttefikleriyle ‘avcı İHA’ üretiyor
Öte yandan, Ukrayna’nın artan Rus İHA saldırılarına karşı savunmasını güçlendirmek amacıyla müttefikleriyle birlikte önleyici İHA’lar (avcı İHA) üretmeye başladığı da daha önce açıklanmıştı.
Kiev’den yapılan açıklamada, “Şahid avcısı” olarak nitelendirilen bu İHA’ların üç Ukraynalı şirket tarafından üretildiği belirtilmişti.
Diplomasi
Ermenistan’da polis, başpiskoposu gözaltına almak isteyince arbede çıktı

Ermenistan’da Ulusal Güvenlik Teşkilatı’nın Başpiskopos Mikael Acapahyan’ı gözaltına alması, din adamları ve halkın direnişiyle karşılaştı. Eçmiadzin Ana Makamı önünde yaşanan arbedenin ardından güvenlik güçleri geri çekilmek zorunda kaldı.
Ermenistan’da Ulusal Güvenlik Teşkilatı mensuplarının, Başpiskopos Mikael Acapahyan’ı gözaltına almak üzere Eçmiadzin Ana Makamı’na düzenlediği operasyon, halkın ve din adamlarının direnişiyle karşılaştı.
Bugün yaşanan olayda, güvenlik güçleri ile halk arasında arbede çıkarken, muhalefetin çağrısıyla bölgeye gelen destekçiler başpiskoposun gözaltına alınmasını engelledi.
Halk özel kuvvetlerle çatıştı
Sputnik Ermenistan‘ın haberine göre, Ulusal Güvenlik Teşkilatı görevlileri sabah saatlerinde Şirak Piskoposluğu’nda arama başlattıktan sonra Başpiskopos Mikael Acapahyan’ı gözaltına almak amacıyla Tüm Ermeniler Katolikosu’nun Eçmiadzin’deki konutuna geldi.
GFakat güvenlik güçleri geldiği sırada Acapahyan, din adamları toplantısı için Eçmiadzin’de bulunuyordu.
Bu gelişme üzerine din adamları ve halk, özel kuvvetlerin yolunu fiziksel olarak keserek Acapahyan’ın gözaltına alınmasına izin vermedi. Yerel saatle 11.39’da toplanan kalabalık ile güvenlik güçleri arasında arbede başladı.
Gerilimin tırmanmasıyla Eçmiadzin’e ek polis, özel kuvvetler ve Ulusal Güvenlik Teşkilatı personeli sevk edildi. Eş zamanlı olarak, Taşnaksutyun partisinin de aralarında bulunduğu Ermeni muhalefeti, destekçilerine kilise liderlerinin gözaltına alınmasını engellemek için kente gelme çağrısı yaptı.
Paşinyan, Rusya vatandaşı milyarder Karapetyan’a karşı neden silaha sarıldı?
Katolikos ve başpiskoposun çıkışı engellendi
Yerel saatle 11.48’de Tüm Ermeniler Katolikosu Karekin II, yanında başpiskopos ve bir avukatla birlikte kalabalığın karşısına çıktı.
Ancak halk, katolikos ve başpiskoposun bölgeden ayrılmasına izin vermedi. Kapıları kilitleyen kalabalık, “patrik” sloganları atarak maskeli güvenlik güçlerine “Sizler deccalsınız,” diye bağırdı.
Ulusal Güvenlik Teşkilatı, yaptığı resmi açıklamada başpiskoposu gönüllü olarak soruşturma makamlarına teslim olmaya çağırdı ve toplanan kalabalığı kolluk kuvvetlerinin faaliyetlerini engellememeleri konusunda uyardı.
Paşinyan yönetimine ‘kimliği yok etme’ suçlaması
Yaşananlar üzerine Rusya Ermenileri Birliği, Ermenistan hükümetinin eylemlerini sert bir dille eleştiren bir açıklama yayımladı.
Birlik, Başbakan Nikol Paşinyan’ı, 2026 seçimleri öncesinde muhalefetin kalesi olarak görülen kiliseye zulmetmek ve Ermeni kimliğinin temellerini yıkmaya çalışmakla suçladı.
Yerel saatle 14.21 sularında güvenlik güçleri ve toplanan halk dağılmaya başladı. Kolluk kuvvetleri, daha önce konuşlandıkları bölgeyi geldikleri gibi aniden terk etti.
Ulusal Güvenlik Teşkilatı ve polis, Eçmiadzin Ana Makamı’nı terk etme kararını güvenlik gerekçelerine dayandırdı.
Kurumlar, Başpiskopos Mikael Acapahyan’a “kolluk kuvvetlerinden saklanmaması ve kendisini bekleyen Ulusal Güvenlik Teşkilatı operasyon grubuna teslim olması” çağrısını yineledi.
Diplomasi
Hürmüz’de gemiler saldırıdan korunmak için ‘İsrail ile bağlantımız yok’ diyor

Reuters’ın analiz şirketi Windward’a dayandırdığı haberine göre, Hürmüz Boğazı’ndaki gemiler, İran ve İsrail arasındaki savaş nedeniyle olası saldırılardan kaçınmak için ‘Rus petrolü’ veya ‘Çin’e ait gibi olağan dışı mesajlar yayınlıyor.
İran ile İsrail arasındaki savaş, küresel deniz ticaretinin en kritik geçiş noktalarından biri olan Hürmüz Boğazı‘nda yeni bir güvenlik önlemini tetikledi.
Reuters‘ın haberine göre, bölgedeki gemiler olası saldırılardan korunmak amacıyla “Rus petrolü” veya “Çin’e ait” gibi daha önce görülmemiş mesajlar yayınlamaya başladı.
Analiz şirketi Windward’ın verilerine dayandırılan haber, gemilerin bu yönteme başvurarak kendilerini potansiyel hedeflerden uzak tutmaya çalıştığını ortaya koydu.
‘Olağan dışı’ 101 mesaj tespit edildi
Windward tarafından yapılan analize göre, 12-24 Haziran tarihleri arasında 55 farklı gemi, aidiyetlerine ilişkin toplam 101 “olağan dışı mesaj” gönderdi.
Bu mesajlar arasında “Rus petrolü” ve “Çin’e ait” ifadeleri öne çıktı.
Örneğin, Panama bayraklı Yuan Xiang Fa Zhan adlı konteyner gemisi, 26 Haziran’da Pakistan’a giderken Hürmüz Boğazı’nı geçtiği sırada telsizle geminin “Çin’e ait olduğunu” bildirdi.
Benzer şekilde, Suudi Arabistan’dan Çin’e ham petrol taşıyan süper tanker Yuan Yang Hu da aynı mesajı yayınladı ve boğazdan ayrılır ayrılmaz sinyali değiştirdi.
Singapur bayraklı Kota Cabar adlı konteyner gemisi ise Kızıldeniz’den geçerken “geminin İsrail ile bağlantısı olmadığı” yönünde bir sinyal verdi.
Normal şartlarda gemiler, varış noktaları veya taşıdıkları yüke ilişkin bilgiler aktarır. Bazı durumlarda ise korsanları ve diğer olası saldırıları caydırmak için gemide silahlı muhafızların bulunduğuna dair mesajlar verilebiliyor.
Uzmanlar Harici’ye değerlendirdi: Hürmüz’ün kapanma ihtimali ‘sıfır’
‘Bazı ülkeler daha yüksek tehdit altında’
Windward CEO’su Ami Daniel, gemiciliğin karmaşık yapısı nedeniyle bir geminin sahibi olan devleti net bir şekilde belirlemenin zor olduğu yönünde gemi sahipleri arasında bir görüş birliği oluştuğunu belirtti.
Daniel, buna karşın İngiltere, ABD ve İsrail gibi bazı ülkelerle bağlantılı gemilerin “daha yüksek bir tehdide maruz kalabileceğini” ifade etti.
İran’dan ‘boğazı kapatırız’ tehdidi
İran ve Umman’ın karasularında yer alan Hürmüz Boğazı, dünya petrol ve sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) sevkiyatının yaklaşık beşte birinin yapıldığı stratejik bir konumda bulunuyor.
İran, İsrail ile yaşadığı savaş ve ABD’nin ülkedeki nükleer tesislere yönelik saldırıları sonrasında, “egemenliğine yönelik saldırganlığın” devam etmesi halinde boğazı kapatma tehdidinde bulunmuştu.
İranlı uzmanların değerlendirmelerine göre, boğazın kapatılması piyasaya petrol arzında keskin bir düşüşe yol açabilir ve petrol fiyatlarının varil başına 250 dolara kadar yükselmesine neden olabilir.
-
Görüş2 hafta önce
Çin, İsrail’i Kınamaktan Daha Fazlasını Yapabilir mi?
-
Ortadoğu1 hafta önce
İsrail’de hangi ‘halk’ yaşıyor?
-
Diplomasi2 hafta önce
Çinli akademisyen İsrail-İran savaşını Harici’ye değerlendirdi: İran, Çin için stratejik öneme sahip
-
Dünya Basını2 hafta önce
İran’la savaş kapıda mı?
-
Avrupa1 hafta önce
Merz: İsrail hepimizin kirli işlerini yapıyor
-
Dünya Basını2 hafta önce
Savunma sanayiinde ‘Amerikan malı’ baskısı geri tepiyor
-
Dünya Basını5 gün önce
Sınıfsız modern para teorisi muhasebedir
-
Görüş1 hafta önce
İsrail’in ‘Bildiği Şeytan” ile İşi Bitti mi?