Bizi Takip Edin

DİPLOMASİ

ABD, Çin’e yeni çip kısıtlamaları getirmeyi planlıyor

Yayınlanma

Konuyla ilgili bilgi sahibi kişilerin Bloomberg’e aktardığına göre, Biden yönetimi Çin’e yarı iletken ekipman ve yapay zeka bellek çipleri satışına yönelik ek kısıtlamalar üzerinde duruyor.

Kısıtlamaların önümüzdeki hafta içinde açıklanabileceğini söyleyen bu kişiler, kuralların zamanlamasının ve hatlarının birkaç kez değiştiğini ve yayınlanana kadar hiçbir şeyin nihai olmadığını vurguladı.

Önlemler, ABD’li yetkililerin aylar süren müzakereleri, Japonya ve Hollanda’daki müttefiklerle yapılan görüşmeler ve daha sert önlemlerin işlerine yıkıcı zararlar getireceği konusunda uyarıda bulunan Amerikalı çip ekipmanı üreticilerinin yoğun lobi faaliyetlerinin ardından geldi.

Biden yönetimi sert önlemleri biraz yumuşattı

Söz konusu kişiler, son teklifin daha önceki taslaklardan önemli farklılıklar içerdiğini söyledi. Bunlardan ilki, ABD’nin hangi Çinli şirketleri ticaret kısıtlama listesine ekleyeceği. Söz konusu kişiler, ABD’nin daha önce Çin’in teknoloji endüstrisinin merkezindeki telekom devi Huawei için altı tedarikçiye yaptırım uygulamayı düşündüğünü ve yetkililerin en az yarım düzine daha tedarikçiden haberdar olduğunu söyledi. 

Fakat şimdi bu Huawei tedarikçilerinden sadece bazılarını listeye eklemeyi planlıyorlar. Dahası yapay zeka bellek çipi teknolojisi geliştirmeye çalışan ChangXin Memory Technologies bu önlemlerden muaf olacak.

ABD kontrollerinin son versiyonu, veri depolamayı gerçekleştiren ve yapay zeka için gerekli olan yüksek bant genişliğine sahip bellek çipleri ile ilgili bazı hükümler de içerecek.

Çin’le iş yapan ABD’li şirketler için kısmi kazanım

Samsung Electronics ve SK Hynix ile Amerikalı bellek üreticisi Micron Technology şirketlerinin yeni önlemlerden etkilenmesi bekleniyor.

Japon çip hisseleri  haber üzerine sıçrama yaşadı. Tokyo Electron erken işlemlerdeki kayıplarını telafi ederek %10 kadar yükseldi. Screen Holdings de yaklaşık  %10 değer kazandı ve Kokusai Electric %23 yükseldi.

Öte yandan söz konusu kuralların Huawei’nin çip üretim ortağı Semiconductor Manufacturing International şirketine ait iki çip fabrikasına da yaptırım getireceği belirtildi.

Söz konusu kişiler, 100’den fazla ek varlık listesinin, çipleri üreten fabrikasyon tesislerinden ziyade yarı iletken üretim ekipmanı üreten Çinli şirketlere odaklanacağını söyledi.

Kararın, altı Huawei tedarikçisi de dahil olmak üzere önemli Çinli şirketlere yönelik tek taraflı ABD kısıtlamalarına karşı aylardır gevşeme talep eden Amerikalı çip dişli üreticileri Lam Research, Applied Materials ve KLA için kısmi bir kazanım olarak görülüyor.

Hollanda ve Japonya’nın tutumu belirsizliğini koruyor

Bu tür yaptırımların, hükümetleri henüz Çin’e satış konusunda en sert kısıtlamaları kabul etmemiş olan yabancı rakipleri Tokyo Electron ve Hollandalı ASML’ye kıyasla kendilerini haksız bir dezavantaja sokacağını iddia ediyorlardı.

Japonya ve Hollanda, 2022’den itibaren ABD önlemlerine kısmen uymak için Çin’e bazı kısıtlamalar getirdi, fakat her iki ülke de daha sıkı kontroller için son zamanlarda Amerikan baskısına direndi.

Konuyla ilgili bilgi sahibi kişiler, bazı ek araç kategorilerini de kısıtlayan yeni ABD kurallarının, Japonya ve Hollanda gibi müttefikleri doğrudan yabancı ürün kuralı ya da FDPR olarak adlandırılan kural hükümlerinden muaf tutmaya devam edeceğini söyledi.

Japonya ya da Hollanda’nın, ABD’nin yaptırım uygulamayı planladığı Çinli şirketlere ek kısıtlamalar getirip getirmeyeceği henüz belli değil.

DİPLOMASİ

Jeffrey Sachs, ABD’nin Çin’e yönelik ‘kapasite fazlası’ iddialarını reddetti: ‘kesinlikle yanlış’

Yayınlanma

Meşhur Amerikalı ekonomist Jeffrey Sachs, Çin’in kasıtlı olarak endüstriyel kapasite fazlası geliştirdiği iddialarını “kesinlikle yanlış” olarak nitelendirerek, dünyanın yeşil enerji kaynaklarına küresel geçişi sağlamak için Pekin’in üretim gücüne ihtiyacı olduğunu söyledi.

“ABD hükümet yetkilileri Çin’in aşırı kapasiteye sahip olduğunu söyledi. Bu kesinlikle yanlış” diyen Columbia Üniversitesi ekonomi profesörü Jeffrey Sachs, çarşamba günü Asya için Boao Forumu’nun oturum aralarında konuştu. Ünlü ekonomist, “Çin’in büyük bir kapasitesi var ama kapasite fazlası yok. Dünyanın Çin’in kapasitesine ihtiyacı var” ifadelerini kullandı.

Ekonomistin yorumları, Çin’in önde gelen elektrikli araç, güneş paneli ve lityum pil üreticilerine yöneltilen suiistimal suçlamalarının ortasında geldi.

Amerika Birleşik Devletleri ve bazı Avrupa ülkelerindeki politikacılar bu şirketlerin Pekin tarafından ağır bir şekilde sübvanse edildiğini ve bunun da Avrupa Birliği gibi pazarlarda stok fazlası yarattığını söyledi.

Bu iddiayla Çin’in bu ürünlerine çok sayıda gümrük vergisi ve ticari kısıtlama getirilerek AB’deki fiyatları yükseltildi ve ABD pazarına girmeleri tamamen engellendi.

Pekin’in “küresel ticareti bozmak için geniş üretim gücünü silah olarak kullandığı” yönündeki suçlamaları kesinlikle reddediyor.

Aynı zamanda Columbia Üniversitesi’nin Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi’nin direktörü olan Sachs, Çin’in yoksul ülkelerin güneş panelleri satın almalarına yardımcı olmak için uzun vadeli, düşük maliyetli finansman sunmasını önerdi.

“Diğer ülkeler elektriğe kavuştuğunda, daha hızlı bir ekonomik büyümeye sahip olacaklar ve bundan 20 yıl sonra kredileri geri ödeyebilecek kadar zengin olacaklar” dedi. “Bu kesinlikle Çin’in ve kapasitesinin yurtdışındaki enerji dönüşümünü hızlandırmaya yardımcı olduğu bir kazan-kazan önerisidir” diye ekledi.

Üst düzey yetkililer, akademisyenler ve iş dünyası yöneticilerinin her yıl bir araya geldiği Boao Forum for Asia, salıdan cumaya kadar Çin’in güneyindeki ada eyaleti Hainan’da düzenleniyor.

Sachs ayrıca ABD’nin kapasite fazlası iddialarının, Washington’daki yetkililerin Çin’in küresel yeşil enerji hiyerarşisindeki üstün konumunu kıskanmalarından kaynaklandığını söyledi.

“Şimdi, ilginç bir şekilde, ABD bu konuda kötü bir şey söylemiyor bile, çünkü ABD artık enerji sistemini değiştirmeye bile çalışmıyor” dedi.

“ABD, mevcut hükümet döneminde iklim değişikliği ve enerji dönüşümü konularından vazgeçti. Yani şimdi Çin basitçe başı çekiyor” diye ekledi.

ABD Başkanı Donald Trump’ın uyguladığı ya da uygulamayı düşündüğü gümrük vergileri hakkında konuşan Sachs, bunların diğer ülkeleri tehdit etme, hükümetten gelir elde etme ve Amerikan sanayisini yeniden inşa etme arzusundan kaynaklandığını söyledi.

“Bunların hiçbiri işe yaramayacak gibi görünüyor. Örneğin Çin için tehditlerin pek bir anlamı yok… ABD, Çin’in ihracat yönünün nispeten küçük ve küçülen bir parçası” ifadelerini kullandı.

Göreve geldiğinden bu yana Trump, Çin ve diğer ülkelere karşı gümrük vergilerini artıran katı bir politika izledi.

Tüm Çin mallarına yüzde 20 ek vergi koymanın yanı sıra, komşuları Kanada ve Meksika’yı da ithalat vergileriyle tehdit etti ve nisan ayından itibaren ABD’nin tüm ticaret ortaklarına “karşılıklı gümrük vergileri” uygulanacağını duyurdu.

Sachs, “Temel olarak benim görüşüm, ABD’nin kendini izole etme hatasına düştüğüdür,” dedi. “Dünyanın geri kalanı ‘Bu sizin sorununuz ama biz açık ticarete ve işbirliğine devam ediyoruz’ demeli. Benim tavsiye edeceğim yaklaşım budur” değerlendirmesini yaptı.

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

Reuters: Çinli şirketler ağı işten çıkarılan ABD federal çalışanlarını cezbetmeye çalışıyor

Yayınlanma

Reuters’ın iddiasına göre, gizli bir Çinli teknoloji firması tarafından işletilen bir şirketler ağı, yakın zamanda işten çıkarılan ABD hükümet çalışanlarını işe almaya çalışıyor.

Washington merkezli düşünce kuruluşu Foundation for Defense of Democracies’de yeni ortaya çıkan tehditler konusunda kıdemli analist olan Max Lesser, işe alım ilanları veren bazı şirketlerin “eski hükümet çalışanlarını ve yapay zeka araştırmacılarını hedef alan daha geniş bir sahte danışmanlık ve kelle avcılığı firmaları ağının parçası” olduğunu öne sürdü.

Reuters’ın Lesser’in araştırmasına dayanan haberine göre, bazı durumlarda örtüşen web sitelerini paylaşan, aynı sunucuda barındırılan veya başka dijital bağlantılara sahip olan ağa dahil olduğu iddia edilen dört danışmanlık ve işe alım şirketi hakkında çok az bilgi kamuya açık.

Dört şirketin web siteleri, Reuters’ın haberi sırasında web sitesi kullanılamaz hale gelen bir internet hizmetleri şirketi olan Smiao Intelligence ile birlikte aynı IP adresinde barındırılıyor. Reuters, Smiao Intelligence ile dört şirket arasındaki ilişkinin niteliğini belirleyemedi.

Reuters’ın bu dört şirketin ve Smiao Intelligence’ın izini sürme girişimleri başarısız oldu, telefon numaralarının eski olduğu, adreslerin boş olduğu, e-postaların yanıtlanmadı kaydedildi.

Araştırmasını yayından önce Reuters ile paylaşan Lesser, kampanyanın daha önceki Çin istihbarat operasyonları tarafından kullanılan “iyi kurulmuş” teknikleri takip ettiğini söyledi.

Lesser, “Bu faaliyeti önemli kılan şey, ağın son zamanlarda yaşanan toplu işten çıkarmalardan etkilenen eski federal çalışanların mali zayıflıklarını istismar etmeye çalışmasıdır” dedi.

Reuters, şirketlerin Çin hükümetiyle bağlantılı olup olmadığını ya da herhangi bir eski federal çalışanın işe alınıp alınmadığını belirleyemedi.

Araştırma hakkında Reuters’e bilgi veren üç istihbarat analisti, ağın yabancı bağlantılı kuruluşların Başkan Donald Trump ve milyarder teknoloji kralı Elon Musk’ın Devlet Verimliliği Departmanı tarafından işten çıkarılan ya da emekliliğe zorlanan personelden nasıl istihbarat toplamaya çalıştığının en iyi örneği olduğunu söyledi.

Analistler, ağ tarafından istihdam edildikten sonra federal çalışanlardan hükümet operasyonları hakkında giderek daha hassas bilgiler paylaşmalarının ya da isteyerek ya da istemeyerek katılmaları için hedef alınabilecek başka kişiler önermelerinin istenebileceğini belirtti.

Washington’daki Çin Büyükelçiliği’nden bir sözcü Reuters’e gönderdiği e-postada Çin’in kampanyaya dahil olduğu iddia edilen kuruluşların hiçbirinden haberdar olmadığını ve Pekin’in veri gizliliği ve güvenliğine saygı duyduğunu söyledi.

Beyaz Saray sözcüsü ise Çin’in sürekli olarak casusluk ve baskı yoluyla ABD’nin “özgür ve açık sistemini” istismar etmeye çalıştığını öne sürdü.

Reuters’a konuşan eski bir Adalet Bakanlığı savcısı olan David Aaron, yabancı istihbarat servislerinin genellikle yabancı bir hükümet için çalıştıklarını bile bilmeden kaynak toplamak için iş bulma dolandırıcılığını kullandığını söyledi.

Aaron, birçok eski hükümet çalışanının “vatanseverlikle motive olmasına rağmen, bazılarının aldatıcı taktiklere karşı savunmasız olabileceğini” de sözlerine ekledi.

Okumaya Devam Et

DİPLOMASİ

ABD’de Fidan-Rubio görüşmesi

Yayınlanma

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve beraberindeki heyet iki günlük ABD ziyaretine başladı.

Ziyaret kapsamında Fidan, ABD’li mevkidaşı Marco Rubio ile görüştü. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce tarafından yapılan açıklamaya göre, ikili güvenlik ve ticaret alanındaki kilit konularda işbirliğini el aldı.

Rubio, Ukrayna ve Güney Kafkasya’da barış için Türkiye’nin desteğini talep ederken, Ankara’nın “IŞİD’i Yenmek için Küresel Koalisyon’daki liderliğini” takdir etti.

Sözcüye göre Amerikan bakan, Suriye’nin “ne uluslararası terörizm için bir üs ne de İran’ın istikrarsızlaştırıcı faaliyetleri için bir yol” olmasını istemediklerini, bunun için de “istikrarlı, birleşik ve barışçıl bir Suriye’nin desteklenmesi için yakın işbirliğine duyulan ihtiyacı” yineledi.

Rubio ayrıca ikili ticarette son dönemde kaydedilen ilerlemelere dikkat çekti ve ileriye dönük olarak daha da büyük bir iktisadi ortaklığı teşvik etti.

Son olarak Bakan, Türkiye’de son dönemde Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması ve ertesinde başlayan protestolarda yaşananla ilgili endişelerini dile getirdi.

Türkiye resmi açıklama yapmadı: AA, ‘dışişleri kaynaklarına’ dayanarak haber geçti

Türk Dışişleri Bakanlığı kaynaklarının AA’ya aktardığına göre ise, Fidan ve Rubio salı günü gerçekleştirdikleri görüşmede ‘Suriye hükümetiyle angaje olmanın önemini’ vurguladılar.

Kaynaklar, “Her iki taraf da Suriye hükümetiyle angaje olmanın önemini vurguladı ve Suriye’nin istikrara kavuşturulması ve terörle mücadele konusundaki kararlılıklarını ifade etti,” dedi.

AA’ya konuşan kaynaklara göre Fidan ve Rubio, ‘bölgesel barış’ için elzem görülen Gazze’de kalıcı ateşkes ihtiyacı da dâhil olmak üzere bir dizi bölgesel ve ikili konuyu ele aldı.

Kaynaklar, görüşmede ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump arasında 16 Mart’ta yapılan telefon görüşmesinde ele alınan konuların da takip edildiğini söyledi.

İki taraf ayrıca yaklaşan devlet başkanı düzeyindeki ziyaretlerin hazırlıklarını da ele aldı ve her iki taraf da savunma işbirliğinin önündeki engelleri kaldırma konusundaki kararlılıklarını ifade etti.

Haberde, “Her iki taraf da savunma sanayinde işbirliğinin önündeki engellerin kaldırılması yönündeki siyasi iradelerini açıkça ifade ettiler. Mevcut sorunları çözmek için teknik toplantılar düzenlenecek,” denildi.

İki taraf ayrıca Rusya ve Ukrayna arasında ateşkes sağlanması yönündeki çabaları da ele aldı ve Türkiye ABD’nin bu yöndeki son çabalarını desteklediğini ifade etti.

Görüşmelerde ayrıca Azerbaycan ve Ermenistan arasında devam eden barış süreci ve Bosna Hersek’in istikrarının tüm Balkan bölgesi için önemi de ele alındı.

Masada Hamas mı var?

Öte yandan Trump, Senato’dan onay alan bir grup ABD Büyükelçisiyle Beyaz Saray’da yaptığı toplantıda Türkiye ve Erdoğan için “iyi bir ülke, iyi bir lider” dedi.

ABD’nin yeni Ankara Büyükelçisi Thomas Barack da toplantıda yerini aldı. Trump’ın yakın dostu ve gayrimenkul zengini olarak bilinen Barack, Başkana, “kadim medeniyetlerden biri” olan Türkiye’ye atadığı için teşekkür etti.

Yetkin Report’ta Murat Yetkin’in kaleme aldığı yazıda, Trump’ın Türkiye’ye karşı CAATSA yaptırımlarının kaldırılması gibi adımların karşılığında Hamas ve Gazze üzerine bir pazarlık yapabileceği iddia ediliyor.

Yetkin, CHP lideri Özgür Özel’in 18 Mart günü yaptığı açıklamada, Trump-Erdoğan telefonlaşmasına değinerek, görüşmede Gazze ve İsrail’den söz edilmemesini eleştirdiğini ve “Filistin davasını Trump için satma” dediğini aktarıyor.

Trump’ın özel temsilcisi Steve Witkoff’un Tucker Carlson’a verdiği mülakatta Türkiye’de “iyi haberler” gelmesini beklediklerini söylediğini hatırlatan Yetkin, Witkoff’un ilgili mülakatın bir başka yerinde de, “Bir terör örgütü Gazze’yi yönetemez; bu İsrail için kabul edilemez. Ancak silahsızlanmaları mümkün. O zaman bir süre daha kalabilir ve hatta siyasete dahil olabilirler,” dediğinin altını çiziyor.

Yetkin, “Trump, Erdoğan’a PKK ve Hamas’a birlikte silah bıraktırma planı nedeniyle mi destek veriyor?” diye sorarken, Filistin Kurtuluş Örgütü İcra Komitesi Sekreteri Hüseyin el-Şeyh’in Fidan ABD’ye uçmadan, 19 Mart’ta Ankara’da Dışişleri Bakanı Fidan ile görüştüğünü de kayda alıyor.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English