Alman muhalefet partileri ve trafik lambası koalisyonunun bir bölümü, düzensiz göçle mücadele için daha fazla sınır kontrolü çağrısında bulunarak, AB üye ülkelerinin çoğuyla sınırı olan ülkede uzun süredir kabul gören Schengen uzlaşısını sorguluyor.

Almanya’da yasadışı sınır geçişlerinin sayısı geçen yıla kıyasla düşmekle birlikte, pandeminin neden olduğu düşük seviyenin ardından hâlâ yüksek.

Bu durum hükümeti geçtiğimiz eylül ayından itibaren Almanya-Avusturya sınırına ek olarak Polonya, Çekya ve İsviçre sınırlarında da kontrolleri yeniden başlatmaya sevk etmişti.

Fakat göç politikasında daha sert tutum alınmasını isteyenler bunun yeterli olmadığını düşünüyor.

Muhalefet ve hükümet koalisyonunun bir kısmı şimdi tüm ulusal sınırlarda kalıcı kontroller yapılmasını istiyor. Bazıları göç tartışmalarının sınırların kaldırıldığı Schengen sisteminden geri adım atılmasına yol açmasından korkuyor.

Şansölye Olaf Scholz’un da mensubu olduğu Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) Avrupa işlerinden sorumlu Alman milletvekili Christian Petry, “Schengen’in kazanımlarından duyulan korku haklı. Eğer bu siyasi gelişme [genel kontrol çağrıları] devam eder ve [parlamentoda] çoğunluğu kazanacak hale gelirse, bu federal, sosyal bir Avrupa için büyük bir gerileme olacaktır,” dedi.

EURO 2024’teki sınır kontrolleri “pandoranın kutusunu” açtı

Görünen o ki hükümet, önce UEFA Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO) sırasında tüm ulusal sınırlarda, şimdi de Olimpiyatlar sırasında Fransa sınırında geçici kontroller başlatarak pandoranın kutusunu açtı.

Ana muhalefetteki Hıristiyan Demokratlar (CDU/CSU), o zamandan beri Schengen kurallarına bir istisna olarak tüm Alman sınırında genel kontrollerin başlatılması için baskı yapmaya başladı. Bu, polise herhangi bir zamanda sabit veya mobil kontroller yapma izni vermek demek.

CDU/CSU lideri Friedrich Merz geçtiğimiz günlerde bunu “paraya mal olmayan ama ülkedeki havayı çok hızlı bir şekilde daha iyi hale getirebilecek” önlemlerden biri olarak saydı.

SPD’li İçişleri Bakanı Nancy Faeser kontrolleri kalıcı hale getirmeyi reddetti, fakat SPD’nin koalisyon ortağı liberal Hür Demokratlar (FDP) öneriyi desteklediğini açıkladı.

Schengen’i kuran CDU, şimdi sınırlandırılmasını istiyor

Bu gelişme, Almanya ve kendisini “Almanya’nın Avrupalı partisi” olarak tanımlayan CDU/CSU için sınır kontrollerinin normalleştirilmesinde yeni bir tırmanışa işaret ediyor.

Dahası, 1995 yılında Schengen bölgesinin hayata geçirilmesini sağlayan kişi CDU’lu Şansölye Helmut Kohl’dü.

Kohl’ün CDU’lu halefi Angela Merkel, 2015-16 mülteci krizi sırasında tüm Avrupa’yı kapsayan çözümlerinin savunucusu gibi görünse de, Merkel hükümeti Avusturya sınırında kontrolleri yeniden başlatmıştı.

2023 yılına gelindiğinde CDU yetkilileri, düzensiz göçün arttığı Çekya ve Polonya sınırlarında kontroller yapılması çağrılarına öncülük etmeye başladı.

Başlangıçta bu çağrılara şüpheyle yaklaşan İçişleri Bakanı Faeser, “sabit sınır kontrollerinin pek çok insanın günlük yaşamında büyük bir kesintiye neden olacağını” söylemişti fakat sonunda baskılara boyun eğdi.

CDU’ya göre dolaşım özgürlüğü “suçlular tarafından kötüye kullanılıyor”

Genişletilmiş kontrolleri destekleyenler EURO 2024 sırasında yapılan kontrollerin başarısına işaret ediyor. 7 Haziran ve 19 Temmuz tarihleri arasında polis 9.172 izinsiz giriş vakası kaydetti ki bu rakam bu yıl şimdiye kadarki tüm aylardan çok daha fazla ve bunların 6.401’i geri çevrildi. Ayrıca 275 şüpheli insan kaçakçısı da gözaltına alındı.

CDU’nun Avrupa işlerinden sorumlu başkan yardımcısı Detlef Seif Euractiv’e yaptığı açıklamada, “[Rakamlar] (…) dolaşım özgürlüğünün suçlular tarafından ne ölçüde kötüye kullanıldığını ve vatandaşları tehlikeye attığını gösteriyor,” dedi.

“Schengen’in ‘ruhu’nun” genellikle koşulsuz dolaşım özgürlüğü olarak yanlış yorumlandığını savunan Seif, Schengen’in etkili dış AB sınır kontrolleri gerektirdiğini, bunun yokluğunun ise dahili ulusal kontrolleri zorunlu kıldığını kaydetti.

CDU’lu yetkili, Schengen öncesi dönemde olduğu gibi “tüm geçişlerde tam kontroller” yerine, bunların nokta kontroller olacağını da sözlerine ekledi.

“Schengen ruhu” yaşayabilecek mi?

Alman Nakliye ve Lojistik İşletmeleri Birliği (DSLV) sözcüsü Euractiv’e yaptığı açıklamada, taşımacılık sektörünün mevcut kontroller nedeniyle gözle görülür bir aksaklık yaşamadığını söyledi.

Fakat sözcü, EURO 2024 sırasında mal trafiğine dokunulmadığına ve Avrupa’da üretim, ticaret ve lojistik süreçleri malların serbest dolaşımına dayandığından bu durumun bu şekilde kalması gerektiğine dikkat çekti.

SPD’li Petry, kapsamlı ve genel sınır kontrollerinin yaratacağı rahatsızlık ve psikolojik etkinin uzun vadede sınır ötesi işbirliğine zarar vereceğinden korkuyor.

Almanya’nın iktidar partisi bu nedenle kontrollerin en etkili koruma yöntemi olmadığında ısrar ederken, İçişleri Bakanlığı da Schengen kurallarının kontrollerin kapsamlı değil geçici olmasını ve son çare olarak başvurulmasını gerektirdiğini savunuyor.

Her halükarda mevcut kontroller bir süre daha devam edebilir. Kontrollerin sonlandırılması için göç seviyelerinin sürdürülebilir bir şekilde düşmesi gerektiğini söyleyen Faeser, umutlarını AB’nin göç reformuna bağlıyor.

Yeni sistemin uygulanmasının ancak 2026 yılında tamamlanması bekleniyor.